در این ایام هر کس نسبت به ارادتی که دارد برای امام حسین(ع) و یاران باوفای ایشان عزاداری میکند، یکی مجلس روضه میگیرد، یکی سینه میزند، یکی نذری و یکی هم با اشکهایش ارادت خود را برای عزاداری ایشان نشان میدهد. دستههای سینهزنی و زنجیر زنی در سراسر شهر به راه میافتد، سوسوی نور چلچراغها، بوی اسپند و صدای نوحه همه و همه تنها گوشهای از عشق و مردم به امام حسین(ع) است.
اما در شهرستان بروجرد عزاداری برای امام حسین(ع) رنگ و بوی دیگری دارد، اینجا محل برپایی رسمی کهن است که از دیرباز وجود داشته و نسل و به نسل آمده و به زمان امروز ما رسیده است. این روزها وارد برخی خانهها که میشوی، می بینی که سیاهپوش شدهاند و چراغ و فانوس و شمعهایی در آنها روشن است.
مردمانی را می بینی که گوشهای نشسته و زیارت عاشورا میخوانند و یا سر بر زانوی خود گذاشته و در سوگ امام حسین(ع) میگریند. مردم این دیار پیرو رسمی کهن هستند که سالهای سال آن را برگزار کرده و ارادت خود را به امام حسین(ع) نشان دادهاند.
"سقاخانه" عزاداری کهن
این رسم که به نام سقاخانه معروف است، نوعی از عزاداری مردم در این شهرستان است که یک معنی فراتر از معنای اصلی کلمه سقاخانه دارد. سقاخانه در اصل به معنای جایی است که از آن آب مینوشند اما در شهرستان بروجرد و در این نوع عزاداری سقاخانه معنای دیگری دارد که آن به محلی اطلاق میشود که دارای یک منبر چوبی است که فانوسهای کوچکی در اطراف و روی آن قرار دارد.
با فرا رسیدن ماه محرم مردم بروجرد در قسمتی از خانه خود اقدام به بستن سقاخانه میکنند و با سیاهپوش کردن در و دیوار و گذاشتن آن منبر چوبی این رسم را برپا میکنند. در این سقاخانهها مردم با روشن کردن شمع و یا یک چراغ فانوس از امام حسین(ع) حاجت طلبیده و عزاداری میکنند.
از جمله سنتهای دیگری که مردم در این سقاخانهها انجام میدهند این است که هنگام ورود به میزبان میگویند لعنت بر قاتلان امام حسین(ع) و میزبان نیز در پاسخ میگوید بیش باد.عصر هنگام که میشود، بانیهای سقاخانهها، بساط اسپند را آماده میکنند، در سقاخانه را آب و جارو میکنند و یک پرده سیاه و یا سبز بر سر درد خانه میاندازند تا مشخص باشد آنجا سقاخانه بر پا است.
چنانچه بازدیدکنندگان از باز بودن سقاخانه مطمئن نباشند پیش از ورود به خانه با صدای بلند میپرسند: قلیچه یا قولوچه؟ اگر صاحبخانه بگوید قلیچه به معنای اذن ورود است به همین روی گاه به سقاخانه قلیچ هم گفته میشود.
میراثی برای تمام نسل ها
در گذشته و حال دستههای سینهزنی به این سقاخانهها میروند و با نوحه سرایی و سینهزنی برای امام حسین(ع) عزاداری میکنند. قدمت این رسم کهن که تنها در شهرستان بروجرد و برخی روستاهای آن وجود دارد مشخص نیست اما بنا بر گفته مردم قدیمی این شهر این رسم از خیلی سالهای پیش وجود داشته و نسل به نسل ادامه داشته تا به امروز رسیده است.
در این سقاخانهها افرادی که حاجتی دارند با اجازه صاحب سقاخانه یک چراغ برمیدارند و اگر به حاجتشان برسند سال بعد دو چراغ برای آن سقاخانه میبرند.
تعداد سقاخانههای بروجرد خیلی زیاد است و گفته میشود هر خانه ای سقاخانه ببندد و آن را به نسل بعدی خود واگذار کند. تقریبا همه سقاخانههای بروجرد تنها در ایام محرم برپا میشوند اما یکی از سقاخانههای این شهرستان که در خیابان صفا بروجرد قرار دارد در طول سال دایر و پذیرای حاجتمندانی است که در طول سال برای زیارت به آنجا میروند.
شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات بر گرفته از خبرگزاری تسنیم، تاریخ انتشار: 28 شهریور 1397 ، کدخبر: 1832301،www.tasnimnews.com