دنیای امروز اگر چه سرشار از پیشرفت است اما بیش از هر زمان، محتاجِ اخلاق میباشد. مدارس در مقوله ی اخلاق (انضباط) کمبودهایی دارند. اخلاق محدود به برنامه ی درسی نیست که دانش آموزان مطالعه کنند و نمره ای دریافت کنند.
تردیدی نیست که آموزش و پرورش زمینه ی رشد فکری، اخلاقی، فرهنگی و تربیتی انسانها را فراهم می آورد. بنابراین نباید از تاثیر مدرسه در تربیت دانش آموزان غافل شد. ناگفته نماند که دانش آموزان از خانواده و والدین اخلاقیات را فرا گرفته و با خُلق و خوی های متفاوتی وارد مدرسه میشوند. بنابراین خانواده ها نقش اصلی در تربیت فرزندان خود دارند.
در کارنامه ی تحصیلی دانش آموزان درسی هست که مثل بقیه ی دروس نیست. درسی که امتحان ندارد و نمره اش توسط معاون مدرسه داده می شود. نمره ای که در معدل دانش آموز تاثیری ندارد و در حال حاضر هم به شکل توصیفی انجام می شود. درس" انضباط" هویتی ساده و در حاشیه دارد اما محتوای گسترده ای را مورد ارزیابی قرار می دهد. در واقع ردپایی از اخلاق ناگفته در خانواده و مدرسه است. اخلاق و گزاره های آن از جنس محتوای برنامه ی درسی نیست که تنها به کارِ دانش آموز بیاید. معلمان و کادر مدرسه و اولیا نیز بیشتر و پیش تر از بچه ها به آن نیاز دارند. نظام آموزشی شوربختانه به بحث اخلاق و انضباطِ دانش آموزان توجهی نکرده است و متاسفانه اوضاعِ تربیتی در مدارس روز به روز بدتر می شود. تا جایی که دانش آموز به خود اجازه می دهد که به معلمش حمله کند، او را زخمی کند، و دهها مشکل دیگر ایجاد کند. و یا آزادانه به مدیر و معلم تهمت بزند، دروغ بگوید و توهین کند. و معلم را درگیر مسائلی پیش پا افتاده و بی اهمیت کند. در این صورت است که انگیزه ی لازم از معلم گرفته می شود و درگیر مشکلات غیر درسی شده و اصل مطلب را فراموش می کند. فضای ارتباطی بین معلم و دانش آموز به یک احترام دو جانبه نیازمند است که آرامش را در محیطِ کار ایجاد کند. بدیهی ست که آرامش در محیط کار هم به نفع معلم است و هم به نفع دانش آموز. از نظر برخی دانشمندان، کودک، اصول اخلاقی را تا سن شش سالگی کسب می کند و لذا آموزشِ رسمیِ اخلاق در مدرسه به تنهایی تاثیری در تربیتِ او نخواهد داشت و خانواده به عنوان رکن اصلی، در تربیت فرزند، نقش بسزایی دارد.
برای بهره مندی از یک نظام آموزشیِ اخلاق مدار، قبل از هر چیز باید جامعه ای اخلاقی داشت. چرا که اخلاق فراتر از قانون است و با نهادینه شدنِ اخلاق، قانون نیز ثبات خویش را باز می یابد. اگر به نمره ی انضباط در مدرسه توجه بیشتری شود و مقتدارانه در برابر مشکلات اخلاقیِ دانش آموزان برخورد شود، یقیناً وضعیت مدارس، در مقوله ی نظم و انضباط، بهتر خواهد شد. خانه و مدرسه و جامعه ارتباط تنگاتنگی با هم دارند. دانش آموز ابتدا در خانواده و سپس در مدرسه و جامعه نیازمند به اخلاق مداری است.
دکتر ویکتور فرانکل میگوید : " از شما تقاضا می کنم که تلاش کنید قبل از تربیتِ دانش آموزانتان به عنوان  یک دکتر یا یک مهندس، از آنها یک انسان بسازید تا روزی تبدیل به جانوران روانیِ دانشمند نشوند. پزشک و مهندس شدن کار چندان دشواری نیست، و هر کسی می تواند با چند سال تلاش به آن برسد، اما به دانش آموزان خود بیاموزید که بهترین و بزرگترین ثروتِ هر کدام از آنها، انسانیت است که با هیچ مدرک تحصیلی در جهان قابل مقایسه نیست."
به امیدِ توجه بیشتر معاونین و مدیران و معلمان به درسِ فراموش شده ی اخلاق.

 کتایون خزعلی - دبیر

ا

شعار سال ، بااندکی اضافات وتلخیص برگرفته از کانال اخبار فرهنگیان