شعار سال: مدیریت شهری کنونی تهران که حدود دو سال از آغاز فعالیتش -دوره پنجم شورای شهر – می‌گذرد، هنوز اقدام به انجام حسابرسی نکرده‌ است؛ موضوعی که محسن هاشمی، رئیس شورای شهر تهران، در پاسخ به پرسش و پیگیری شرق درباره آن این‌طور می‌گوید: «این سؤال من هم هست و به این روند اعتراض دارم که چرا هنوز حسابرسی‌ها به صحن نیامده است». آخرین حسابرسی شهرداری مربوط به سال 92 بود و چون جزئیات آن آن‌طور که برخی در شورا و شهرداری می‌خواستند ارائه نشد، به پرچالش‌ترین و پرخبرترین حسابرسی در سال‌های گذشته تبدیل شد.

رحمت‌الله حافظی، رئیس کمیسیون محیط زیست و سلامت شورای شهر چهارم که دستی بر آتش برنامه‌و‌بودجه و حسابرسی‌ها از زمان مسئولیت در تأمین اجتماعی داشت، بررسی جداگانه‌ای را روی حسابرسی سال 92 شهرداری تهران شروع کرد و جزئیات گزارش حسابرسان را به تفصیل بیان و رسانه‌ای کرد و بخش‌هایی از آنها را نیز در قالب نشست‌ها و مصاحبه‌هایی در اختیار رسانه‌ها قرار داد. همین جزئیات که بسیاری از آنها برای اولین‌بار مطرح می‌شدند یا اصلا قرار نبود مطرح شوند، فضایی افشاگرانه را علیه شهرداری و شرکت‌ها، سازمان‌ها و مناطق شهرداری تهران رقم زدند؛ فضایی که اگرچه به ضرر شهرداری و شورا بود، اما لازم بود تا تکان‌ها و فشارهایی را به این بدنه بیمار وارد کند.
رحمت‌الله حافظی در یکی از جلسات علنی شورای شهر تهران در خرداد 96، با اشاره به اشکال‌های حسابرسی سال 91 و 92 گفت: قرارداد حسابرس برای تهیه صورت‌های مالی تلفیقی سال 91، در ششم خرداد سال 92 و قبل از تهیه صورت‌های مالی از سوی شهرداری منعقد شده است که جای تأمل دارد؛ همچنین این گزارش در نهایت در 12 اسفند سال 93 از سوی حسابرس تهیه و تدوین می‌شود، اما پس از بیش از دو سال، یعنی در 27 فروردین سال 96 به شورا ارسال می‌شود. این گزارش دوم خرداد امسال (96) با تأخیر دوماهه و پس از انتخابات ریاست‌جمهوری به کمیسیون‌ها ارسال شده است. واکنش شورا در سال‌های گذشته به گزارش‌های حسابرس تشریفاتی بوده و شورا موضوع رسیدگی به بندهای گزارش را به خود شهردار ارجاع می‌داده است و این روال جاری بوده تا شهردار ایرادهای مطرح‌شده را اصلاح کند، اما انتظار این است که شهرداری درباره هر بند پاسخ دهد و متعاقبا از سوی شورا تعیین‌تکلیف شده و سازوکار مناسب برای پیگیری و نظارت بر نحوه اجرای تکالیف نیز تعیین شده و نتیجه اقدامات نیز به شورا گزارش شود. او بارها در صحن شورا درباره روند بررسی حسابرسی‌ها تذکر داد و به تفکیک جزئیاتی از تخلفات در شرکت‌ها، سازمان‌ها و مناطق را با وجود مخالفت ریاست شورا و برخی اعضا و برخوردهای تند در صحن علنی قرائت کرد. با وجود این، با پایان شورای چهارم و رفتن حافظی از شورا، دفتر حسابرسی‌ها در شورای چهارم نیز بسته شد و همه منتظر ماندند ببینند شورای پنجم که حداقل در ظاهر رویکردی متفاوت داشت، در عمل چه عملکردی در شفافیت خواهد داشت و چه موضوعی مهم‌تر از پیگیری منظم و به‌موقع حسابرسی‌ها برای یک ارگان نظارتی؟
شورای پنجم، به‌عنوان مدیریت شهری اصلاح‌طلب، پس از سال‌ها دوری از قدرت در همه عرصه‌ها، راه بهشت را پیش‌روی خود دید؛ بهشتی که 14 سال اصولگرایان تمام‌قد در آن بلندپروازی کردند و ریشه دواندند. اقبال عمومی با رأی بی‌سابقه به تغییرات گسترده و شروع برنامه‌های کاربردی و البته شفافیت در عملکرد برای شهرداری تهران از سوی مردم بود، اما اصلاح‌طلبان به این قد افراشته و بدنه ریشه‌کرده دست نزدند و تنها صندلی‌های خالی اصولگرایان را پر کردند. فحوای کلام و رفتار در عمل هم این بود که قرار نیست مانند اصولگرایان اتوبوسی بیاوریم و اتوبوسی ببریم، قرار نیست رفتارهای افشاگرانه کنیم و موج خبری راه بیندازیم و در عوض دنبال اصلاح ساختاری می‌رویم. گفتند می‌خواهیم شهر را آرام کنیم تا مردم خدمت را ببینند. حالا دو سال از این حرف‌ها و قول‌ها می‌گذرد و نتیجه و عملکرد را باید به قضاوت مردم گذاشت، اما می‌شود یک سؤال را از اعضای شورا مطرح کرد و از آنها پرسید چرا چراغ حسابرسی را خاموش کردید؟ آیا برای زمینه‌سازی، بررسی و انتخاب مشاور و پیمانکار و برگزاری مناقصه دو سال زمان لازم است؟
محسن هاشمی، رئیس شورای شهر تهران، در پاسخ به این پرسش خودش را مدعی همین سؤال می‌داند و می‌گوید: اتفاقا این سؤال من هم هست و به این روند اعتراض دارم که چرا هنوز حسابرسی‌ها به صحن نیامده است. البته من همین چند روز قبل پرس‌و‌جو کردم و گفتند آماده است و همین روزها به صحن می‌آید، اما دقیق نمی‌دانم.
او می‌گوید در این مدت کمیسیون برنامه‌و‌بودجه، نظارت و خزانه‌دار شورا درگیر برگزاری مناقصه انتخاب حسابرس بوده‌اند و می‌افزاید: تقریبا از ابتدای دوره این بررسی‌ها برای انتخاب حسابرس شروع شده، اما قبول دارم طول کشیده است. البته یک علت آن هم این است که رویه شورای پنجم تغییر کرده و ما بعد از ارائه گزارش دستگاه‌ها و بررسی پاسخ آنها، گزارش را دوباره ارسال می‌کنیم تا ببینند و بعد برگردانند. ضمن اینکه گزارش حسابرس شورا و شهرداری فرق دارد.
او در پاسخ به این سؤال که چرا طبق روال دوره قبل عمل نشده است، گفت: نظر من هم این بود که به گزارش حسابرس شهرداری یا شورا اعتماد و اطمینان کنیم، اما شورا این روند را قبول نداشت و به همین دلیل زمان بیشتری لازم داشت.
برای پاسخ به همین پرسش تلاش کردم با مرتضی الویری نیز صحبت کنم، اما تماس با او مثل بیشتر مواقع به نتیجه نرسید؛ در نتیجه با مجید فراهانی صحبت کردم و او از اتمام حسابرسی سال 93 از سوی حسابرس شهرداری و آماده‌بودن آن برای ارائه به صحن شورا خبر داد. فراهانی گفت: شروع بررسی حسابرسی سال 93 منتظر تأیید هیئت‌رئیسه است و حسابرسی سال 94 نیز تقریبا تمام شده و در دست بررسی نهایی است.
او همچنین یادآور شد: گزارش حسابرسی حسابرس شورای شهر نیز باید به خزانه‌دار شورا تحویل داده شود، اما از روند آن خبر دقیقی ندارم و نمی‌دانم برای تأیید لازم است به صحن شورا بیاید یا خیر. با‌این‌حال، موضوعی که می‌توان باقطعیت گفت، آن است که همه گزارش‌های حسابرسی برای اولین‌بار در 20ساله اخیر برای اطلاع افکار عمومی در سایت شفافیت مدیریت شهری منتشر خواهند شد.
فراهانی در پاسخ به این پرسش که چرا رسیدگی به حسابرسی‌ها طول کشیده‌ است، زیادبودن احتمالی حجم دستورات و برنامه‌های شورا را مطرح کرد و گفت: موضوعات مهمی مانند بودجه‌ها و برنامه سوم شهرداری در دستور کار بوده است، اما حالا که ترافیک کاری کم شده، می‌توان حسابرسی‌ها را بررسی کرد. درباره زمان آن نمی‌توانم دقیق اعلام نظر کنم؛ چون هیئت‌رئیسه باید درباره زمانبندی موضوعات صحن تصمیم بگیرد.

حداقل در دوران 12ساله محمدباقر قالیباف، حتی با وجود سفارش، کم‌توجهی و اشتباه، هشت سال از 12 سال را تا جایی که فرصتش را داشتند، انجام دادند و به قولی خودشان حساب کار خودشان را رسیدگی کردند. شورای پنجمی که با این عملکرد و شرایط اجتماعی نمی‌تواند روی بودن و نبودن در دوره بعدی خود حداقل با همین ترکیب یکدست حساب کند، آیا نباید درباره دوره فعالیت خود با حساسیت بیشتری اقدام و عمل کند؟

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه شرق، تاریخ انتشار 24 تیر 97، شماره: 3413686