
شعار سال: در تاریخ ۹ تیر ماه ۱۳۹۸ «علی اصغر مونسان» رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و معاون رییس جمهور در نامهای به «سعید نمکی» وزیر بهداشت به اهمیت و ارزشمند بودن بنای قاجاری بیمارستان «مسیح»(مرادیان) کرمانشاه و علاقه و اقدام شادروان دکتر مرادیان برای ثبت این بنای تاریخی اشاره شده است.
مونسان در این نامه به این موضوع هم اشاره کرده که اخیرا بنا بر تقاضای ورثه او (آلفرد آواکیان) از طریق دیوان عدالت اداری اقدامات خروج از ثبت این بنا در دستور کار قرار گرفته است و متاسفانه امکان دارد این بنای ارزشمند که برگی درخشان از تاریخ طب نوین ایران به شمار میرود تخریب و دستخوش ساخت و سازهای ناهمگون با ارزشهای فرهنگی تاریخی علمی آن شود.
او یادآور شده که بیمارستان مسیح کرمانشاه فارغ از ارزشهای معماری آن از منظر اجتماعی هم دارای جایگاه ویژهای است. بر همین اساس رییس سازمان میراث فرهنگی از وزیر بهداشت درخواست کرده تا ضمن همراهی با این سازمان جهت صیانت و پاسداری از بیمارستان تاریخی از هر گونه مجوز تغییر کاربری بنای مزبور ممانعت به عمل آمده و مساعدت لازم برای احیای آن متناسب با سیاستهای دولت در دستور کار قرار گیرد.
یکم تیرماه هم مدیرکل میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری استان کرمانشاه از تلاش برای ممانعت از تخریب بیمارستان تاریخی مسیح کرمانشاه و ثبت مجدد آن در فهرست آثار ملی خبر داد.«امید قادری» با اشاره به این که بنای مذکور قابلیت تبدیل شدن به موزه را دارد، گفت:تلاش می کنیم تا با کمک استاندار این بنای ارزشمند تاریخی را دوباره ثبت ملی و از تخریب آن جلوگیری کنیم.این بنا چند سالی است از ثبت خارج شده اما زمزمه های تخریب آن چند ماهی است جدی تر شده است. از این رو اداره کل میراث فرهنگی استان کرمانشاه پرونده این بنا را به کمیسیون ماده5 ارسال کرده و این کمیسیون هم با تغییر کاربری بنا مخالفت کرده است.
بیمارستان وست مینستر (مریضخانه آمریکاییان، مسیح و دکتر مرادیان) در دوران حکومت «میرزا عبدالحسین خان فرمانفرما» از سویی موسیونرهای آمریکایی در شهر کرمانشاه، خیابان پهلوی سابق و سه راه شریعتی فعلی ساخته شد و نخستین بیمارستان غرب کشور است که البته پس از بیمارستان «سینا» تهران در دوران ناصرالدین شاه جزو نخستین بیمارستانهای تاریخ ایران به شمار میرود.
«ال گال» معمار برجسته ایرانی - ارمنی ساختمان این بنا را با کاربری بیمارستان و با نقش و اسلوب مدرن زمان خویش و بر اساس طراحی و نقشه از پیش تعیین شده برای بیمارستان، ساخته است.

این بیمارستان را خانم «میسزاستد» در سال ۱۹۱۶ افتتاح کرد. با توجه به وجود امکانات و تجهیزات پیشرفته پزشکی نسبت به زمان و وجود پزشکان حاذق و مشهور این بیمارستان از اعتبار ویژهای برخوردار بوده است؛ بنابراین بیمارانی از شهرهای دور دست برای معالجه بیماریهای صعب العلاج به آنجا مراجعه میکردند از این رو به نام « وست مینیستر هاسپیتال» (مریضخانه آمریکاییها) شناخته شد و بیمارانی از غرب کشور و از استانهای کردستان، کرمانشاه، همدان، لرستان و ایلام به این بیمارستان برای درمان مراجعه میکردند.
پس از فوت خانم میسزاستد در سال 1922 دکتر «پاکارد» و پس از وی دکتر «باسدیگر» سپس دکتر «کوچران» ریاست بیمارستان را به عهده گرفتند. در این بین و در طول زمان نام بیمارستان به «مسیح» تغییر کرد. آخرین رییس این بیمارستان هم شادروان دکتر مرادیان بود.
او سالهای متمادی از آغاز جوانی تا چند سال پیش از فوت در این بیمارستان خدمت کرد و بیماران بسیاری را معالجه کرد. شادروان مرادیان پس از خریدن بیمارستان نام آن را از بیمارستان «مسیح» به بیمارستان «مرادیان» تغییر داد.

نقشه بنای بیمارستان در زمین وسیعی به مساحت تقریبی ۵۰۰۰ مترمربع ساخته شده است. زیربنای آن ۱۰۲۴ متر و اعیان آن ۳۶۲۶ متر است.
پلان آن از نوع برون گراست و فضای وسیع اطراف که زمانی باغ بزرگ بوده بنا را همچون نگینی در بر میگرفت. ساختمان بیمارستان ساده و در عین حال زیبا و باشکوه است. با توجه به فرم و معماری بنا میتوان گفت که طراح از حشو و زوائد دوری کرده است و به جای آن عملکردی بودن بنا را مورد توجه قرار داده است. با این همه ساختمان از نظم و قرینگی هم برخوردار است.
نکته قابل تأمل آن که بیمارستان مسیح هرچند به لحاظ معماری بسیار با اهمیت است و دارای ویژگیهایی است که پیش از این به آن اشاره شد اما اهمیت آن صرفا در فرم معماری و شیوه ساخت خلاصه نمیشود بلکه از نقطه نظر اجتماعی و به ویژه در زمینه بهداشت و درمان از جایگاه ویژهای برخوردار است. در واقع در برگیرنده بخش مهمی از تاریخ پزشکی و درمان غرب کشور و در عین حال با یاد و خاطره مردمان این مرز و بوم عجین شده است.
.jpg)
ثبت این بنای ارزشمند به خواست مالک آن شادروان دکتر مرادیان آغاز شد و او مستندات ساختمان بیمارستان را به منظور ثبت در فهرست آثار ملی در اختیار اداره کل میراث فرهنگی استان کرمانشاه قرار داد. متاسفانه دکتر مرادیان پیش از ثبت بیمارستان فوت کرد و هرچند این بنای قاجاری در 10 خرداد 82 به شماره 9144 در فهرست آثار ملی قرار گرفت اما پس از ثبت اثر دکتر «آلفرد آواکیان» داماد و وکیل ورثه مرحوم مرادیان عدم رضایت خود را در خصوص ثبت بیمارستان اعلام کرد.
با توجه به ویژگیهای ذکر شده بنای مورد نظر در فهرست آثار ملی ثبت شد اما با پیگیریهای ورثه مرحوم مرادیان و استفاده از خلاهای قانونی در سالهای پیشین این بنای منحصر به فرد در ۶ تیرماه ۹۰ از فهرست آثار ملی خارج شد.
پیشتر در موارد مشابه مهدی حجت ریس ایکوموس ایران و فرهاد نظری مدیر پیشین دفتر ثبت بناهای تاریخی تأکید کردهاند که اگر رای دیوان مبنی برابطال ثبت ملی اثری به دلیل آن که معیارهای را رعایت نکرده یا نقص مدارک داشته یا رضایت مالک را به جا نیاورده و... باشد این فرصت هست که پروندهی کاملتری که حاوی رفع نقایص باشد از سوی دفتر ثبت اثار تاریخی تهیه شود و مسیر ثبت را طی کند و احتمال ثبت مجدد وجود دارد چرا که ممکن است برای قضات احراز نشده باشد که این بنا تاریخی است یا دارای نیتهای میراثی است و اگر این نقایص بر طرف شود چون هدف حفظ آثار تاریخی و فرهنگی مملکت در چارچوب قوانین و مقررات است و با چهارچوب با آراء دیوان عدالت منافاتی ندارد پس امکان ثبت مجدد آن هم فراهم است.
.jpg)
همچنین شورای عالی شهرسازی و معماری ایران در جلسه مورخ ۱۴/۱۲/۱۳۹۱ ضوابط و شاخصهای لازم جهت بازیابی هویت شهرسازی و معماری اسلامی ایرانی را تصویب کرده است که در بند ۶-۱-۲ (ضوابط و شاخصههای کلی این مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری ایران) بر حفاظت و صیانت از بناها و بافتهای فرهنگی و تاریخی و مکاشفه ارزشهای پنهان آنها تأکید شده است اما نکته جالب توجه آن است که در تبصره این بند به وضوح تصریح شده که بازسازی در این بخش از شهرها، درخصوص بناهای ساخته شده تا سال ۱۳۴۰ هجری شمسی، صرفاً به صورت عین به عین امکانپذیر خواهد بود.
بنابراین در صورت تخریب ، ورثه باید عین به عین این بنا را بازسازی کنند.
سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت
خبری اسکان نیوز، تاریخ انتشار 17تیر 98، کد خبر: 21106، www.eskannews.com