شعار سال : روز گذشته درحالی مراسم روز دانشجو برگزار شد که بسیاری از دانشجویان فارغ از گرایش‌های سیاسی در نشست با مسئولان از مطالبات و انتظارات خود سخن گفتند. همه ساله مناسبت‌های ویژه و تقویمی، به فرصتی برای مطالبه خواسته و ارائه مشکلات تبدیل می‌شود. روز دانشجو نیز یکی از همین مناسبت‌های مهم است. در میان مطالبه گری دانشجویان، گروهی از دانشجویان نخبه دارای معلولیت نیزدرباره مشکلات و مطالباتشان با «ایران» به گفت‌و‌گو نشستند. برخی از آنان اظهار داشتند دغدغه معاش و مشکلات اقتصادی چنان بر زندگی‌شان سایه انداخته که ادامه مسیر را برای آنها دشوار ساخته است.
پوریا از استان مرکزی به تهران آمده و با رتبه 292 در گروه نخبگان قرار گرفته است. او که نابینای مطلق، حافظ کل قرآن کریم و قهرمان شطرنج است، در رشته حقوق دانشگاه تهران پذیرفته شده است.
اجرانشدن قانون 3 درصدی استخدام
وی با بیان اینکه جامعه معلولان همواره خواهان حقوق برابر با افراد فاقد معلولیت است می‌گوید: باید تفاوت‌ها برداشته شود، چه تفاوتی میان یک دانشجوی معلول و یک فرد عادی وجود دارد. باید دیدگاه‌های موجود در جامعه درباره ناتوانی افراد معلول برای حضور در بخش‌های مختلف جامعه، اصلاح شود.
پوریا هم به موضوع اشتغال اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: ماده 7 قانون حمایت از معلولان می‌گوید 3 درصد از استخدام‌های ارگان‌های مختلف باید از معلولان باشد اما در عمل این ماده قانونی اجرا نمی‌شود. در شهرهای کوچک 60 یا 70 هزار نفری سه درصد به این معنا است که معلولان باید در خانه بنشینند. معلولین از حقوق اولیه خود که در قانون هم آمده، محروم هستند. آنها برای استخدام در ارگان‌ها باید شکایت کنند و با رأی دیوان عدالت اداری مشغول به کار شوند. برای مثال بسیاری از معلولان فرهنگی با رأی دیوان عدالت اداری مشغول کار شده‌اند. در شرایطی که همه کشورها از نخبگان خود استفاده می‌کنند اما در کشور ما از دانشجوهای معلول نخبه استفاده نمی‌شود.
وی با بیان اینکه محدودیت، محرومیت می‌آورد و برعکس، می‌افزاید: کسی که می‌خواهد محدودیت‌هایش را جبران کند اما توان اقتصادی ندارد چه باید بکند. این محرومیت باعث انزوای جامعه معلولین خواهد شد. بسیاری از دانشجویان بخصوص نابینایان در فراهم کردن لوازم کمک آموزشی دچار مشکل هستند و به‌دلیل عدم تأمین آن از همکلاسی‌های خود عقب می‌افتند. برای مثال هزینه صوتی کردن هر کتاب برای مطالعه دانشجوی نابینا حدود 100 تا 150 هزار تومان است که البته در هر ترم حدود 12 یا 13 کتاب باید مطالعه شود.
کمکی از بهزیستی نگرفته‌ام
مهدی 21 ساله دانشجوی برتر دانشگاه علم و صنعت هم از مشکلاتش می‌گوید: از همان دوران ابتدایی درس خواندن را دوست داشتم و با وجود مشکلات ناشی از معلولیت همیشه تلاش می‌کردم جزو بهترین شاگردان کلاس باشم. ریاضیاتم خیلی قوی بود و به رشته مکانیک علاقه داشتم این بود که رشته ماشین‌های ریلی را انتخاب کردم و خوشبختانه در همین رشته در دانشگاه علم و صنعت پذیرفته شدم. او که برای قبولی در دانشگاه از سهمیه خاصی برخوردار نبوده، حمایت خانواده‌اش و تلاش‌های خود را دلیل موفقیت خود می‌داند و اظهار می‌کند: متأسفانه بهزیستی تاکنون کمک خاصی به من نکرده است. فقط یک بار هنگامی که رتبه 537 را کسب کردم مبلغ یک میلیون تومان به من هدیه دادند. البته هنگام ورود به خوابگاه هم نامه‌ای به من دادند که خوابگاه هزینه‌های مربوطه را هنگام فارغ‌التحصیلی دریافت کند. اما این موضوع فقط یک مسکن مقطعی است من از حالا نگران زمان فارغ‌التحصیلی هستم چون در شرایط بد اقتصادی من چطور می‌توانم شغلی برای خود دست و پا کنم و این هزینه را پرداخت کنم.
مهدی که تاکنون مستمری خاصی هم از بهزیستی دریافت نکرده می‌گوید: از استان هرمزگان به تهران می‌آیم. تأمین هزینه خوابگاه، رفت و آمد و معیشت برایم سخت است. خانواده من پرجمعیت است و پدرم هم کار ثابت و درآمد مناسبی ندارد. به همین دلیل من در ادامه تحصیل با مشکلات بسیاری مواجه هستم. او که به‌عنوان دانشجوی برتر ترم 5 دانشگاه علم و صنعت انتخاب شده است، ادامه می‌دهد: ای کاش از ما حمایت شود تا بتوانیم در این مسیر استوار گام برداریم.
هزینه تهیه کتاب‌ها ی درسی بالاست
عرفان اما دانشجوی رشته حقوق است که با رتبه 19 در دانشگاه تهران پذیرفته شده و معلولیت نتواسته مانع رسیدن او به آرزوهایش شود. نخبه‌ای که می‌گوید: من نیز جزو قشر خاصی از جامعه محسوب می‌شوم. افراد دارای معلولیت در سایر کشورهای جهان از حمایت‌های ویژه‌ای برخوردار هستند. در ایران هم می‌توان دانشجویان دارای معلولیت و بخصوص افراد نخبه را مورد حمایت‌های مالی قرار داد اما متأسفانه این اتفاق نمی‌افتد.
وی ادامه می‌دهد: هزینه‌های دوران دانشجویی و حتی آمادگی برای کنکور برای خانواده‌ای که درآمد متوسط دارد بسیار زیاد است. متأسفانه بهزیستی هم حمایت‌های خاصی در این زمینه انجام نمی‌دهد و تنها هر از گاهی مراسمی می‌گیرد و هدیه‌ای می‌دهد. خیلی از دانش‌آموزان برای تهیه کتاب‌های کمک آموزشی و آمادگی کنکور دچار مشکلات بسیاری می‌شوند. من خودم هزینه تهیه این کتاب‌ها را نداشتم و دست آخر با قرض گرفتن از دوستانم توانستم در دی ماه تعدادی از این کتاب‌ها را تهیه کنم. 5 ماه اول کتاب نداشتم و گاهی از دوستانم کتاب قرض می‌گرفتم و می‌خواندم تا مبادا خانواده‌ام تحت فشار قرار بگیرند.
عرفان با تأکید بر اینکه دانشجویان دانشگاه‌های دولتی کمک هزینه‌ای دریافت نمی‌کنند می‌گوید: من یک مستمری 160 هزار تومانی مربوط به معلولیت شدید از بهزیستی دریافت می‌کنم. اما این مبلغ آنقدر ناچیز است که هزینه ایاب و ذهاب من از زنجان به تهران را هم پوشش نمی‌دهد.
فراهم کردن زمینه اشتغال
مصطفی یکی‌ دیگر از نخبگانی است که با رتبه 2 کنکور در دانشگاه شهید بهشتی تهران حقوق عمومی می‌خواند. او هم بر وجود مشکلات اقتصادی تأکید می‌کند اما معتقد است که بهزیستی می‌تواند با ایجاد شرایط لازم افراد دارای معلولیت را در کارآفرینی یاری دهد.
وی معتقد است: بهزیستی با داشتن نقش حمایتی می‌تواند ظرفیت‌های موجود را به سمت توان‌افزایی هدایت کند و افراد با توانایی‌های مشابه را درکنار یکدیگر قرار دهد، تا آنها در قالب کارگروه‌هایی بتوانند درآمد کسب کنند. یا اینکه شرایط کار برای افرادی که توانایی‌های خاصی دارند را مهیا کند. مثلاً فردی که به زبان خارجی مسلط است با کمک بهزیستی به افراد تحت پوشش بهزیستی با هزینه کمتر آموزش دهند. به این ترتیب هر دو طرف سود خواهند برد.
کمک هزینه درسی را هرچند ترم می‌دهند!
نیلوفر هم که از خوزستان به تهران آمده و توانسته با رتبه 6 در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه علوم بهزیستی، رشته مدیریت توانبخشی بخواند، می‌گوید: استخدام یکی از بزرگترین دغدغه‌های هر دانشجویی است. از این‌رو از مسئولان درخواست می‌کنم ماده 7 قانون حمایت از معلولین یعنی استخدام 3 درصدی را بیش از پیش پیگیری کنند. چون متأسفانه این قانون یا خیلی کمرنگ است یا اینکه اصلاً مورد توجه قرار نمی‌گیرد. او با اشاره به اینکه فرزندان افراد دارای معلولیت هم مشکلات بسیاری دارند و باید مورد حمایت قرار گیرند اضافه می‌کند: پدر من معلول جسمی و ذهنی بود و مادرم هم همینطور، چنین مشکلاتی برای افرادی که در خانواده‌هایی از این دست زندگی می‌کنند بار روانی سنگینی ایجاد می‌کند. من گمان می‌کنم برای چنین افرادی باید حمایت‌های بیشتری درنظر گرفته شود.
نیلوفر ناتوانی در پرداخت هزینه‌ها را از مشکلات مهم افراد دارای معلولیت عنوان می‌کند و می‌گوید: کمک هزینه‌ای که قرار بود هر ترم به دانشجوها پرداخت شود هر چند ترم یکبار پرداخت می‌شود. برای مثال من که در ترم 3 تحصیل می‌کنم هنوز کمک هزینه دریافت نکرده‌ام. درست است که من در دانشگاه دولتی درس می‌خوانم و شهریه پرداخت نمی‌کنم اما هزینه‌های تهیه کتاب، ایاب و ذهاب و... که هزینه‌هایی غیرقابل انکار است مرا تحت فشار قرار داده است. وی همچنین معتقد است که بهزیستی می‌تواند با رایزنی با صندوق‌های رفاه دانشجویی دانشگاه‌ها بازپرداخت تسهیلات دانشجویی را تسهیل کند.
چرا نباید امکانات ورزشی برای ما رایگان باشد
نسیم نخبه‌ای که ورزشکار هم هست و در رقابت‌های بین‌المللی پاراالمپیک شرکت کرده است دانشجوی نخبه دانشگاه علامه طباطبایی است. وی هم از دغدغه‌هایش می‌گوید: چرا یک معلول باید از راه تهیه صنایع دستی که بازار کاری ندارد زندگی بگذراند و در یک اداره کار نکند. تنها درآمد من همان 150 هزار تومانی است که از بهزیستی دریافت می‌کنم. چه کسی می‌تواند با این مبلغ زندگی کند اما من زندگی می‌کنم. خیلی‌ها از من بدتر هستند.
نسیم می‌گوید: من دانشجویی ورزشکار هستم. چرا نباید از امکانات ورزشی به طور رایگان استفاده کنم. وی به نامناسب بودن فضای بسیاری از دانشگاه‌ها برای افراد معلول هم اشاره می‌کند و می‌خواهد مسئولان برای رفع این مشکل اقدام کنند.

پرداخت کمک هزینه به دانشجویان معلول دانشگاه‌های دولتی

وحید قبادی‌دانا، رئیس سازمان بهزیستی کشور با اشاره به شعار روز جهانی معلولین مبنی بر ارتقای مشارکت افراد دارای معلولیت برای دستیابی به توسعه فراگیر، عادلانه و پایدار می‌گوید: با توجه به اینکه۱۰ درصد جامعه را معلولان تشکیل می‌دهد باید رفع تبعیض، ایجاد برابری و تسهیل شرایط برای زندگی مستقل برای این گروه از جامعه را در اولویت قرار دهیم. وی با تأکید بر اینکه می‌توان با اجرای قانون جامع حمایت از افراد دارای معلولیت بسیاری از مشکلات را از پیش روی برداشت ادامه می‌دهد: با تلاش‌هایی که انجام شده قانون استخدام ۳ درصدی افراد دارای معلولیت، بدرستی اجرا می‌شود و اگر این سهمیه در یک نوبت به‌طور کامل استفاده نشود، برای دوره‌های بعدی ذخیره خواهد شد و به‌هیچ وجه از بین نمی‌رود یا به افراد غیرمعلول تعلق نخواهد گرفت.
قبادی دانا ادامه می‌دهد:در حال حاضر ۳۲ هزار و ۵۰۰ نفر از جامعه هدف بهزیستی تحت پوشش خدمت پرداخت شهریه دانشگاه هستند. یعنی اگر فردی در دانشگاه آزاد تحصیل کند شهریه او تا مقطع کارشناسی ارشد پرداخت خواهد شد و در مقطع دکتری هم مبلغ ثابتی برایش در نظر گرفته می‌شود. در مورد دانشجویان تحت پوشش که در دانشگاه علمی کاربردی یا پیام نور تحصیل می‌کنند هم بین ۶۰ تا ۷۰ درصد شهریه پرداخت می‌شود.
رئیس سازمان بهزیستی در ادامه به پرداخت کمک هزینه دانشجویان دانشگاه‌های دولتی اشاره می‌کند و می‌گوید: این کمک هزینه که تاکنون پرداخت نمی‌شد از 16 آذرماه سال‌جاری برای دانشجویان مقاطع کاردانی، کارشناسی و کارشناسی ‌ارشد دانشگاه‌های دولتی هر ترم از ۴۰۰ هزار تا ۲میلیون تومان پرداخت خواهد شد.

شعارسال ،با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه ایران ، تاریخ انتشار 17 آذر 98 ، کد خبر : 528852 ، iran-newspaper.com