شعار سال: معاون سازمان حفاظت محیط‌زیست: آلوده شدن تالاب میانکاله به سموم و مواد شیمیایی و جلوگیری از ورود آب مرگ پرندگان مهاجر را رقم زده است

طی یک ماه اخیر بیش از ۱۵ هزار پرنده در تالاب میانکاله تلف شده‌اند و مسؤولان به جای پاسخگویی درباره مرگ تدریجی طبیعت در این منطقه، عواملی، چون ایجاد سم بوتولیسم، کمبود ورود آب به تالاب و رهاسازی مواد شیمیایی را علت نابودی محیط‌زیست در این منطقه عنوان می‌کنند؛ عواملی که علاج هر کدام راهکاری فنی، اصولی و علمی دارد، اما مسؤولان نسبت به این موضوعات بی‌توجهند. مرگ بیش از ۱۵ هزار پرنده در این منطقه در کنار تلف شدن گونه‌های گیاهی و جانوری و... نمایانگر گوشه‌ای از ناکارآمدی و ناتوانی مدیران سازمان حفاظت محیط‌زیست است. وضعیت به قدری بغرنج است که به گفته کارشناسان، چنانچه روند بی‌توجهی‌ها به این مهم ادامه یابد، تا کمتر از ۵ سال دیگر تالابی در ایران‌زمین دیده نمی‌شود. نباید فراموش کرد از بین رفتن تالاب‌ها علاوه بر مرگ طبیعت، تبعات منفی‌ای، چون ایجاد کانون گرد و غبار و به‌هم‌ریختگی اقلیم را درپی دارد. معاون سازمان حفاظت محیط‌زیست در گفتگو با «وطن امروز» درباره علت مرگ بیش از ۱۵ هزار پرنده در تالاب میانکاله تصریح کرد: آنچه باعث مرگ خیل عظیمی از پرندگان در تالاب میانکاله شده، سموم به وجود آمده ناشی از کمبود شدید اکسیژن و آلاینده‌های شیمیایی است که باعث سمی شدن آب تالاب شده است.

مسعود تجریشی افزود: از آنجایی که آب و خوراک پرندگان مهاجر از این تالاب تامین می‌شود، بنابراین آن‌ها با نوشیدن این آب سمی و گیاهان آلوده در تالاب، مسموم شده و تلف می‌شوند. تجریشی علت آلوده شدن تالاب میانکاله را ورود آلاینده‌های سمی ناشی از کود‌ها و سموم استفاده شده توسط کشاورزان، باغداران و دامداران در بالادست و از همه مهم‌تر نفوذ فاضلاب شهری و روستایی به تالاب عنوان کرد و افزود: تجمع عناصر شیمیایی و ایجاد سموم ناشی از وارد نشدن آب لازم به تالاب میانکاله، سبب تولید سم بوتولیسم در این تالاب شده است.

معاون سازمان حفاظت محیط‌زیست در پاسخ به این سوال خبرنگار ما که چرا مسؤولان نسبت به حل این مسأله زیست‌محیطی کم‌توجهند، افزود: حل این معضل نیازمند راهکار‌های اصولی و فنی برای احیای تالاب‌هاست. تالاب‌ها زمانی احیا می‌شوند که حقابه بالادست تامین شود. از طرفی اقدامات لازم نیز در راستای برخورد جدی با آلوده‌کنندگان محیط‌زیست انجام شود. زمانی که سموم و مواد شیمیایی از طریق آب وارد تالاب‌ها می‌شود، نباید انتظار داشت محیط‌زیست سالمی داشته باشیم.

وی با بیان اینکه بیشتر تالاب‌های کشور در انتهای رودخانه‌ها قرار دارند، افزود: وقتی در بالادست آب برداشت می‌شود و از طرفی سموم و آلاینده‌های شیمیایی نیز از طریق رودخانه‌ها وارد تالاب‌ها می‌شود، کمبود آب در تالاب به همراه آلودگی مواد سمی را ایجاد می‌کنند که به مرگ حیوانات مصرف‌کننده این آب منجر می‌شود. تجریشی اضافه کرد: اگر حقابه‌ها رعایت شود و سطح حفاظت‌ها و بررسی‌ها افزایش یابد می‌توان بتدریج شاهد احیای تالاب‌ها در کشور بود. این مقام مسؤول به نابودی بیش از ۸۰ درصد تالاب‌های کشور در پی کمبود ورودی آب به آن‌ها اشاره کرد و افزود: چنانچه فکری اصولی برای احیای تالاب‌ها نشود، تا چند سال آینده تالابی در کشور وجود نخواهد داشت. وی اضافه کرد: زمانی که آب تالاب‌ها کم می‌شود، گونه‌های گیاهی کف آن نیز خوراک دام‌ها می‌شوند و پس از مدتی تالاب خشک و کانون گرد و غبار می‌شود.

معاون سازمان حفاظت محیط‌زیست به اقدامات دولت برای احیای تالاب‌های کشور اشاره کرد و افزود: اخیرا کارگروهی برای نجات تالاب‌ها تشکیل شده است تا وضعیت ۲۴ تالاب موجود کشور که عمده آن‌ها خشک شده‌اند، مورد بازبینی و بررسی قرار گیرد.

* تأیید مرگ پرنده‌ها در شبه‌جزیره میانکاله به خاطر سموم

در حالی رئیس سازمان محیط‌زیست معتقد است وارد نشدن آب به میانکاله سبب تولید سم بوتولیسم شده است مدیرکل دفتر مدیریت منابع آب حوضه آبریز دریای خزر می‌گوید: در مسیر رهاسازی آب به میانکاله سازه‌ای از جمله سد یا مخزن مهمی وجود ندارد که جلوی این رهاسازی را بگیرد.

از اواخر دی‌ماه امسال تاکنون بیش از ۱۵ هزار قطعه پرنده مهاجر در میانکاله به‌دلیل آنچه بوتولیسم گفته شد، تلف شده‌اند. عیسی کلانتری، رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست، در آخرین اظهار نظر خود در یک شبکه تلویزیونی ضمن اشاره به این موضوع گفته است: طبق آخرین گزارش رسمی سازمان دامپزشکی- که مسؤولیت بررسی بیماری‌های حیات‌وحش را دارد- بوتولیسم سبب تلف شدن پرندگان شده است. بیماری بوتولیسم بر اثر سم تولید شده توسط باکتری «کلستریدیوم بوتولینوم» ایجاد می‌شود و پرندگان با بلع گیاهان یا حیوانات آلوده به این سم به آن مبتلا می‌شوند و جان خود را از دست می‌دهند. به گفته کلانتری این سم بسیار خطرناک است که هر نانوگرم آن می‌تواند ۵ نفر را به کشتن دهد.

رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست همچنین معتقد است وارد نشدن آب به تالاب میانکاله سبب ایجاد شرایط بی‌هوازی و تولید این سم شده است، چرا که سد‌ها و پمپاژ‌ها جلوی ورود آب به تالاب را می‌گیرند. وارد نشدن آب به تالاب میانکاله در حالی از سوی سازمان حفاظت محیط‌زیست به عنوان یکی از عوامل تولید سم بوتولیسم در تالاب مطرح می‌شود که «کیاست امیریان» مدیرکل دفتر مدیریت منابع آب حوضه آبریز دریای خزر در پاسخ به پرسش ایسنا مبنی بر اینکه آیا حقابه تالاب میانکاله رها شده است یا خیر؟ می‌گوید: امسال سال خوبی از نظر بارش داشتیم و ما مشکلی در تامین حقابه تالاب میانکاله نداشتیم. از سوی دیگر باید به این نکته توجه کنیم در میسر رهاسازی آب به میانکاله، سازه‌ای از جمله سد یا مخزن مهمی نداریم که جلوی این رهاسازی را بگیرد.
وی تاکید می‌کند: این موضوع که وارد نشدن آب به میانکاله سبب تولید سم شده است نیاز به بررسی‌های بیشتری دارد، چون ما سازه‌ای برای ذخیره آب در میانکاله نداریم.

توضیحات سازمان محیط‌زیست

[وقتی محیط‌زیست خود را به آن راه می‌زند]روزنامه «وطن‌امروز» هشتم بهمن‌ماه در گزارشی با عنوان «پاسخگو نبودن سازمان حفاظت محیط‌زیست در قبال مرگ مشکوک ۵ هزار پرنده در میانکاله؛ محیط مرگ!» به موضوع مرگ غیرطبیعی پرندگان پرداخته بود. در این گزارش مدیرکل محیط‌زیست استان مازندران بار‌ها تاکید کرد سازمان حفاظت محیط‌زیست نباید پاسخگو باشد و این سازمان دامپزشکی است که باید پاسخگو باشد. در این گزارش عین جملات مسؤول محیط‌زیستی منتشر شد. طبیعی است وقتی سازمان محیط‌زیست خود را پاسخگوی مرگ پرندگان نمی‌داند و صراحتا آن را اعلام می‌کند، روتیتر «پاسخگون نبودن سازمان حفاظت محیط‌زیست» برای گزارش انتخاب شود. حالا سازمان حفاظت محیط‌زیست با ارسال جوابیه‌ای اعلام کرده این عبارت را نامناسب می‌داند و خواهان تنویر افکار عمومی و اطلاع‌رسانی شفاف شده است! اتفاقا گزارش «وطن‌امروز» کاملا منطبق با اتفاقات و رویداد‌های و اخبار منتشر شده تا هفتم بهمن (تاریخ تنظیم گزارش) بوده و معلوم نیست مسؤولان سازمان حفاظت محیط‌زیست از کدام بخش این مطلب گله مندند. گویا آن‌ها با متن گزارش کاری نداشته‌اند و فقط تیتر و روتیتر گزارش، محیط‌زیستی‌ها را ناراحت کرده است. از طرفی در متن جوابیه به لینک‌های خبری که نشانگر پاسخگو بودن مسؤولان سازمان محیط‌زیست است، اشاره شده، غافل از اینکه همه این لینک‌های خبری در زمان تنظیم گزارش و روز‌های بعد از آن در سایت سازمان محیط‌زیست منتشر شده است. به هر حال حدود ۲۰ روز از روز‌های مرگبار برای پرندگان می‌گذرد و حالا مشخص شده آن‌ها مسموم شده‌اند. امیدواریم مسؤولان با مسؤولیت‌پذیری مانع مسمومیت مدیریت محیط‌زیست شده و مانع تکرار فجایع اینچنینی شوند. در زیر متن جوابیه سازمان محیط‌زیست را می‌خوانید:

«روابط عمومی سازمان حفاظت محیط‌زیست بر اساس مستندات و گزارش‌های دریافتی از محیط‌زیست استان مازندران و سازمان دامپزشکی، به عنوان متولی تشخیص دلیل تلف شدن پرندگان مهاجر در تالاب بین‌المللی میانکاله، در پورتال و فضای سایبری اطلاع‌رسانی‌های لازم را از تاریخ ۴/۱۱/۹۸ الی ۸/۱۱/۹۸ انجام داده است که در زیر به تعدادی از لینک‌های اخبار منتشر شده، اشاره می‌شود. شایان ذکر است، مطلب مذکور با تیتری نامناسب و همراه با سوگیری تنظیم شده است که از آن رسانه محترم انتظار می‌رود، برای اطلاع‌رسانی و تنویر افکار عمومی به طور شفاف و منصفانه قدم بردارد».

 

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه وطن امروز، تاریخ انتشار: 20 بهمن 1398، کدخبر: 216244 ، www.vatanemrooz.ir