شعار سال، شیوع ویروس کرونا، رقابتهای ورزشی و از جمله فوتبال را در سراسر دنیا مختل کرد. کووید ۱۹ که همانند اسمش ویروسی بسیار عجیب و غریب است، از اواخر سال میلادی گذشته در چین آغاز و به سرعت تبدیل به پاندمی شد. سرعت انتقال و انتشار این بیماری با وجود درصد تلفات پایین باعث شد که بسیاری از فعالیتهای جهانی در سطح مختلف به حالت تعطیلی در آید که رقابتهای ورزشی هم در زمره این فعالیتها قرار گرفت.
البته با توجه به این که هنوز واکسنی برای این بیماری پیدا نشده و ظاهرا به این زودیها قرار نیست دست سر از جامعه جهانی بردارد، این تعطیلی صرفا به دوران پیک بیماری اختصاص داشت و با گذار از دوران اوج شیوع، کم کم فعالیتها به روند عادی بازگشت.
رقابتهای فوتبال نیز از جمله فعالیتهایی بود که بعد از چند ماه تعطیلی در اروپا بار دیگر از سر گرفته شد، اما در کشور خودمان هنوز در حالت تعطیلی قرار دارد با وجود اعلام رسمی سازمان لیگ برای ادامه رقابتها و عدم تعطیلی، همچنان شروع آن به تاخیر میافتد. تاخیری که به نظر میرسد با دوره اوج و نزول شیوع کرونا همخوانی ندارد.
در علم اپیدمیولوژی که درباره تمام بیماریهای واگیردار از جمله کرونا صدق میکنه، دورهای به نام پیک وجود دارد که در آن سرعت انتقال و انتشار ویروس در بالاترین حد ممکن قرار گرفته و تعداد افراد بیشتری در واحد زمانی مشخص به بیماری مبتلا میشوند. شناسایی دوره پیک بر اساس تعداد مبتلایان جدید در هر روز صورت میگیرد و بالاترین حد از استانداردهای مراقبت از جمله قرنطینه و ... در این دوره اعمال میشود، با گذر از دوره پیک تعداد افراد مبتلای جدید کاهش یافته و طبیعتا نورمهای مراقبت پزشکی و بهداشتی نیز اندکی ملایمتر میشود.
البته بسیاری از بیماریها تک پیک نیستند و پس از مدتی نزول بار دیگر اوج میگیرند. از آن جایی که تعطیلی کامل امور یک جامعه تا زمان ریشه کن شدن بیماری منطقا امکان پذیر نیست، مسئولان و برنامه ریزان تلاش میکنند تا اغلب فعالیتهای واجب و روزمره یک جامعه را در فاصله بین پیکها قرار دهند تا کمترین میزان خطر وجود داشته باشد.
در کشورهای اروپایی نیز این روند البته با در نظر گرفتن بالاترین حد از رعایت پروتکلهای بهداشتی صورت گرفته است. شیوع ویروس کرونا از چین آغاز و سپس به سایر کشورهای آسیایی مانند کره جنوبی و ایران سرایت کرد. در شرایطی که این سه کشور به دوران پیک نزدیک میشدند، هیچ یک از کشورهای اروپایی مورد مشکوکی مشاهده نکرده بودند. سپس ایتالیا درگیر این ویروس شد و به دنبال آن سایر کشورها مانند آلمان، فرانسه، روسیه و ... نیز به سرعت آلوده شدند.
طبیعتا کشورهایی که زودتر به ویروس آلوده شدند، تمام مراحل از جمله دوران پیک، نزول مقطعی و پیک مجدد را زودتر از سایر کشورهای دیگر تجربه کردند. برای مثال زمانی که چین قرنطینه را آغاز کرد، در ایران هنوز ویروس مشاهده نشده بود و زمانی که در ایران کرونا به اوج رسید کشورهای اروپایی هنوز ابتلا را تجربه نکرده بودند.
بازگشت به وضعیت عادی نیز چنین ترتیبی داشت. چین قرنطینه را به پایان رساند و فعالیت هایش را از سر گرفت در حالی که در آن زمان در کشورهای اروپایی تازه موارد ابتلا پیدا شده بود حتی به پیک هم نرسیده بود.
به این ترتیب به نظر میرسد در کشوری مانند ایران که نسبت به کشورهای اروپایی کرونا را بسیار زودتر تجربه کرد بازگشت به وضعیت عادی هم باید زودتر رخ دهد، اما در عمل این اتفاق نیفتاده است. در شرایطی که در اروپا و در کشورهایی مانند آلمان و اسپانیا که مبتلایان زیادی را در آمار به خود اختصاص داده اند، رقابتهای فوتبال پیگیری شده است، رقابتهای لیگ برتر فوتبال ایران هنوز در حالت تعلیق قرار دارد.
به نظر میرسد تصمیم گیرندگان داخلی در این مورد، چندان به اصول اپیدمیولوژی پایبند نبوده اند. کرونا در ایران (و در سراسر جهان) احتمالا مدت زیادی مهمان ناخوانده خواهد بود و با نزدیک شدن به فصل سرما، مجددا اوج خواهد گرفت. چه بهتر بود که در همان نیمه اردیبهشت که آمار ابتلا به شدت افت کرده بود، برخی از فعالیتها اوج میگرفت که امکان تعطیلی مجدد در صورت رخ داد پیک بعدی باز هم وجود داشته باشد.
اما با برنامه ریزی فعلی یعنی از سرگیری رقابتهای لیگ از ابتدای تیر، احتمالا رقابتها تا پایان مرداد تمام میشود و شهریور که آخرین ماه پیش از شروع فصل سرماست به تعطیلات بین فصل اختصاص خواهد داشت! یعنی درست زمانی که ابتلا در کمترین حد خود قرار دارد همه چیز تعطیل است و فصل بعدی از پاییز آغاز خواهد شد که احتمالا زمان اوج گیری مجدد کروناست!
این که چرا کرونا در ایران با وجود این که زودتر آمده دیرتر میرود، مسالهای علمی و پزشکی است که ریشههای زیادی دارد، اما این که چرا در تصمیم گیری و قانون گذاری از الگوهای مرسوم و شناخته شده در تمام جهان استفاده نمیشود جای سوال است.
شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت جماران، تاریخ انتشار: 30 خرداد 1399، کد خبر: 13990323256848، www.jamaran.news