شعارسال: پس از مصوبه دولت که حذف یارانه برخی نوزادان جدید را در دستور کار قرار می‌داد، امروز نیز اظهارنظر تندگویان، معاون ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان مبنی بر اینکه «پرداخت وام ازدواج اصالتا کار خطایی است»، به نظر می‌رسد که تاخیر‌ها در پرداخت وام ازدواج چندان طبیعی نیست.

 توجه به مقوله ازدواج، فرزندآوری و ازیاد نسل، یکی از مهمترین نیاز‌ها و پیش نیاز‌های توسعه کشور است. موردی که از یکی دو دهه دهه ۷۰ به بعد مورد توجه مسئولان ارشد مملکتی؛ کارشناسان و جامعه شناسان قرار گرفته است. اما گویا این موضوع چندان به مذاق دولت خوش نیامده! چرا که دولت؛ متولی اصلی حوزه تزویج و تشکیل خانواده در طول ۸ سال اخیر نتوانسته گام‌های جدی و مثبتی در رابطه با ازدواج و ازدیاد نسل بردارد.

بی توجهی دولت به حوزه ازدواج طی چند ماه گذشته شدت بیشتری گرفته است؛ شاهد مثال این ادعا سیاست وارونه حذف یارانه نوزادن را می‌توان اقدامی از سوی دولت قلمداد کرد که خواسته و ناخواسته، از محقق شدن ازدواج جوانان و ازدیاد نسل جلوگیری می‌کند.

جالب اینجاست که هر از گاهی مسئولان دولتی با اظهارنظر‌های عجیبی سعی در زمینگیر کردن سیاست‌های جمعیتی دارند. برای مثال اظهار نظر امروز محمدمهدی تندگویان، است که در گفتگو با رسانه‌ای میگوید: «پرداخت وام ازدواج اصالتا کار خطایی است؛ تمامی مشوق‌ها و فعالیت‌های دولت‌ها طی ۲۰ سال گذشته معطوف به امر ازدواج بوده است، اما با کاهش وحشتناک جمعیت روبه‌رو هستیم.»

معاون ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان در ادامه تصریح می‌کند: «در حال حاضر شبکه بانکی برای پرداخت وام ازدواج دچار مشکلات و سردرگمی‌هایی شده، زیرا هم از یک سو با افزایش متقاضیان وام و موضوع تبعات سنی مواجه شدیم و از سوی دیگر میزان تخلفات خرید و فروش وام ازدواج در جامعه بسیار زیاد شده است و برخی نیز وام دریافتی را برای امر ازدواج تخصیص نمی‌دهند و بر مبنای این اتفاقات، جامعه متقاضی وام با میزان ازدواج‌ها هیچ تناسبی ندارد و ما در این راستا پیش از این تذکر داده بودیم.»

چنین اقدامات و اظهارنظر‌هایی از سوی مسئولان دولت که خود متولی اصلی امر ازدواج هستند، قطعا مانع و رادعی در برابر امر ازدواج، این امر خطیر و سنت اللهی قلمداد می‌شود. ضمن آنکه کوتاهی و اهمال کاری دولت در تخصیص اعتباربه بانک‌ها برای پرداخت وام ازدواج و نظارت بر اجرای درست این طرح و تدوین و تعریف قوانینی برای جلوگیری از سوء استفاده زیاده خواهان و دلالان نمی‌تواند دلیلی بر اشتباه بودن طرح پرداخت وام ازدواج و به خطا رفتن در این وادی باشد. بلکه باید پذیرفت که راکب ناکارآمدی برمرکوب این طرح نشسته که در هدایت مرکوب ناشی و ناکارآمد است!

یارانه نوزادان؛ (ریزترین مشوق) حذف شد

 دولت در شرایطی که نرخ زالد و ولد در کشور نسبت به سال‌های گذشته به شدت کاهش یافته در تازه‌ترین اظهارات مقام‌های مسئولش تأکید دارد که پرداخت یارانه به متولدین سال جدید مشرط به تأیید وزارت تعاون و در صورت وجود منابع به تشخیص سازمان هدفمندی یارانه‌ها مشمول دریافت یارانه خواهند بود. این در حالی است که باید دولت توجه جدی به خانواده‌های دارای نوزاد داشته باشد که با این حال قصد دارد سهم آن‌ها را از سفره یارانه‌ها حذف کند.

واکنش دبیر تشخیص مصلحت نظام به حذف یارانه نوزادان

محسن رضایی دبیر تشخیص مصلحت نظام نیز در واکنش به این اقدام دولت در حساب توئیتری خود با بیان اینکه «محروم کردن نوزادان از یارانه خلافِ سیاست‌های کلی نظام است.» نوشت: "تولد هر نوزاد در خانواده‌های ایرانی، یعنی تولّد نور، برکت و شادی.

 

دولت کنار مردم باشد. ثروت دولت متعلق به همه مردم و همه نسل‌ها است؛ نوزادان ایرانی که متولد می‌شوند، آینده‌سازان کشورند. محروم کردن آن‌ها از همین یارانه محدود، خلاف سیاست‌های کلی نظام است. "

مجموعه این واکنش‌ها موجب شد تا دولت در برابر این مصوبه کوتاه بیاید و نتواند کاری از پیش ببرد. حسین میرزایی سخنگویی ستاد شناسایی تبصره ۱۴ قانون بودجه با اعلام خبر «یارانه نقدی نوزادان حذف نمی‌شود»، خاطرنشان کرد: اساساً بحث حذف مطرح نیست و مسئله شناسایی و کسانی که باید مشمولان شوند مطرح است و علی‌القاعده موالید جدید دنباله‌روی خانواده‌هایشان هستند و اگر خانواده مشمول یارانه باشد، فررند هم یارانه دریافت خواهد کرد و در سیاست‌های کلی جمعیت مسئله تشویق به فرزندآوری است و اساساً نباید دچار واگرایی در سیاستگذاری بشویم. بحث این است که در مواردی که منابع محدودی وجود دارد لفظ و فعل شناسایی مطرح می‌شود تا پرداختی هدفمند انجام شود.

حذف وام ازدواج پس از حذف یارانه نوزادان!

دولت پس از طرح بحث «حذف یارانه نوزادان» حالا در اقدامی عجیب دیگر از تلاش برای حذف وام ازدواج جوانان پرده برداشته است که به طور کلی حذف وام ازدواج را می‌توان دومین سیاست ضدجمعیتی دولت حسن روحانی دانست که تاکنون نتوانسته اقدامات قابل دفاعی برای حل مشکلات جوانان و از همه مهمتر ازدواج که در این بازه زمانی امری استراتژیک است، از خود نشان دهد.

این بی توجهی‌های دولت در حالی صورت می‌گیرد که سایر کشور‌های دنیا بسته‌های مشوق مختلفی را برای تشکیل زندگی و ازدواج به جوانان ارائه می‌نمایند و عملا دولت‌ها به عنوان بازویی قدرتمند نسل جوان را در تشکیل خانواده یاری می‌کنند.

براساس گزارشی که سال ۲۰۱۲ در رسانه‌های خارجی منتشر شده است، سالانه حدود ۵۶ درصد از دختران و پسران ژاپنی، ۱۷ درصد از جوانان انگلیسی، ۹ درصد از زوج‌های بلژیکی، ۷۳ درصد از زن و مرد‌های هندی و ۱۹ درصد از مردم آژانتین وام ازدواج می‌گیرند و این در حالی است که با توجه به اهمیت افزایش جمعیت در کشورها، این مشوق‌ها سالانه در حال افزایش هستند.

نعل وارونه سیاست‌های ضدجمعیتی

از آنجایی که ایران یکی از کشور‌های جوان دنیا به شمار می‌آید، توجه به سیاست‌هایی که بتواند مشوق ادامه حیات برای جوانان باشد شاید راهگشای مشکل ازیاد نسل جمعیتی آینده باشد، رهبر معظم انقلاب در سخنرانی نوروزی سال ۹۹ خطاب به مردم، بار دیگر با هشدار درباره اینکه اگر موالید در کشور به قدر لازم و کافی نباشد، چند سال دیگر نسل جوان کمیاب خواهد شد، حفظِ جمعیّتِ جوانِ کشور را یکی از ابزار‌های قوّت دانستند.

این تأکید رهبر انقلاب نشان از آسیب پذیر بودن جمعیت جوان کشور در آینده است، نسل جوانی که اگر نباشد به طور قطع مسئله تولید و اقتصاد متکی به درون را مورد حاشیه قرار می‌دهد.

با توجه به مسائل طرح شده، سوالی که در اینجا مطرح می‌شود این است که چرا دو دولت حسن روحانی از زمان روی کار آمدن توجهی به سیاست‌های ابلاغ شده جمعیتی کشور ندارد؟ و آیا اساسا حذف مشوق‌های افزایش جمعیت در دولت یازدهم با چه هدفی صورت گرفته است؟!

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات بر گرفته از راه دانا، تاریخ انتشار: ۴ شهریور ۱۳۹۹، کدخبر: ۱۶۴۰۱۷۲، www.dana.ir