شعار سال: باران‌های سیل‌آسا وقتی با بی‌تدبیری مسئولین در گران‌کردن هزینه تأمین ابزارآلات و ماشین‌های کشاورزی و نیز افزایش هزینه‌های کشاورز همراه شد، ضربه نهایی بر پیکر نیمه‌جان مهم‌ترین بخش سبد غذایی ما وارد گردید.

از انتهای تیرماه و ابتدای مرداد مشخص شد که وضعیت توزیع برنج ایرانی در سال جاری با مشکلاتی مواجه خواهد بود. باران‌های سیل‌آسا در این دو ماه به‌قدری آسیب‌زا بودند که کشاورزان گیلان و مازندران شوکه شدند. تأثیر این بارش‌ها در اواسط شهریور خود را نشان داد؛ یعنی زمانی که برنج‌های درو شده آماده عرضه به کارخانه‌ها و بالطبع فروش به مشتری‌ها بودند.

باران‌های سیل‌آسا وقتی با بی‌تدبیری مسئولین در گران‌کردن هزینه تأمین ابزارآلات و ماشین‌های کشاورزی و نیز افزایش هزینه‌های کشاورز همراه شد، ضربه نهایی بر پیکر نیمه‌جان مهم‌ترین بخش سبد غذایی ما وارد گردید.

طبق تحقیق میدانی، قیمت برنج هاشمی اصل در شهرستان صومعه‌سرا و توابعش به ۲۵ هزار تومان (به ازای یک کیلوگرم) هم رسیده است. مبلغ مذکور البته نه قیمت نهایی بلکه قیمت فروش از کشاورز یا کارخانه شالی‌کوبی به عمده‌فروش است. بدون شک، قیمت نهایی کالا بیش از این خواهد بود و قیمت یک کیلوگرم برنج هاشمی گیلان به مصرف‌کننده به ۳۲ یا شاید ۳۵ هزار تومان هم برسد(هرچند پیش‌بینی برخی کارشناسان این است که برنج هاشمی در ابتدای پاییز کمی حد ۳۰ هزار تومان را رد کند).

اگر این اتفاق بیفتد، بدون شک فشار بسیاری روی خانواده‌ها خواهد آمد و به‌خصوص خانواده‌های کم‌برخوردار و فقیر با مشکلات بسیاری در تأمین برنج که قوت روزانه ایرانی‌ها است، مواجه خواهند شد.

معمولاً در چنین شرایطی، خانواده‌های کم‌برخوردار به برنج وارداتی روی خواهند آورد اما وضعیت برنج وارداتی نیز چندان بهتر از برنج‌های ایرانی نیست.

تازه‌ترین آمار از تغییر قیمت برنج‌های وارداتی و البته برنج‌های ایرانی نشان می‌دهد که در مردادماه سال جاری هر کیلو برنج خارجی به‌طور متوسط بیش از ۱۸ هزار تومان فروش رفته است که این رقم در مقایسه با مردادماه سال گذشته که حدود ۸۶۰۰ تومان بوده تا ۱۰۸ درصد افزایش قیمت دارد.

این اتفاق خانواده‌های نسبتاً کم‌درآمد ایرانی را با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو کرده و دست آن‌ها را در تأمین قوت روزانه‌شان بسته و می‌بندد.

اما علت این افزایش قیمت در برنج وارداتی چیست؟ برخی کارشناسان معتقدند افزایش قیمت برنج خارجی به تغییر نرخ ارز نیمایی بازمی‌گردد. درواقع، در اردیبهشت‌ماه امسال، واردات برنج با ارز ۴۲۰۰ تومانی ممنوع و با ارز نیمایی که حدود ۲۰ هزار تومان قیمت دارد صورت گرفت و این موضوع در افزایش قیمت برنج در بازار تأثیر گذاشت.

دبیر انجمن واردکنندگان برنج تأکید دارد که همین تغییر نرخ ارز، باعث شده که هزاران تن برنج در انبارها رسوب کند. مسیح کشاورز دراین‌باره گفته است: پس‌ازاینکه در سال ۹۸ ممنوعیت واردات برنج برطرف شد میزان مشخصی از این محصول وارد کشور شد که در حال حاضر ۱۰۰ هزار تن از آن به دلیل تخصیص نیافتن ارز دولتی در گمرک رسوب‌کرده همچنین از ابتدای امسال و با تغییر ارز وارداتی برنج از رسمی به نیمایی به دلیل مشکلات تخصیص ارز نیمایی روند ترخیص از گمرکات بسیار کُند است و ۲۰۰ هزار تن برنج دیگر به همین دلیل در گمرکات رسوب‌کرده است.

بسیاری معتقدند افزایش مصرف برنج خارجی باعث کاهش مصرف برنج داخلی، کاهش خرید آن و بالطبع، ضرر کشاورز می‌شود. ازاین‌جهت، افزایش قیمت برنج وارداتی اتفاقی است که باعث توسعه‌ کشاورزی ایران می‌گردد. این در حالی است که عده‌ای دیگر چنین تفکری ندارند. مسیح کشاورز، دبیر انجمن واردکنندگان برنج از جمله کسانی است که با این نظریه مخالف است. او در یکی از مصاحبه‌های اخیرش گفته است: اگر برنج خارجی در کشور به اندازه کافی باشد از شدت افزایش قیمت برنج ایرانی می کاهد. اما اگر این اتفاق رخ ندهد قیمت برنج ایرانی افزایش می یابد.

به جز این، نباید فراموش کرد که افزایش نرخ ارز واردات برنج باعث رسوب برنج‌ها در انبار شده و همچنین قوت غالب بسیاری از شهروندان عموما فقیر که توان خرید برنج ایرانی ندارند را هم در خطر می‌اندازد. ازاین‌جهت بهتر است دولتمردان طرحی ریخته وضع برنج را از این بلاتکلیفی خارج کنند و یا بهای برنج ایرانی را با دادن سوبسید کم کنند.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت خبری تحلیلی انتخاب، تاریخ انتشار: 18 شهریور 1399، کد خبر: ۵۷۳۴۸۹، www. entekhab.ir