- تورم مواد غذایی به ۶۴ درصد رسید، ایران ششمسن کشور دارای غذای گران
- انتصاب سرپرست مرکز توسعه مکانیزاسیون کشاورزی کشور و چالش های پیش روی آقای رئیس
- برنامه ریزی برای سازگاری اقلیمی در ایران ، کیلویی چند؟
- خودکفایی برنج و مشتی تخیلات و شعار و ویترین چینی مدیریتی، بجای برنامه ریزی و پاسخگویی؟
- تامین امنیت غذایی از راه «غذای سالم، با کیفیت و ارزان» با منشا داخلی"
- فاجعه سدسازی در ایران و پروژههای راحت الحلقوم برای درصد بگیرها و شومن ها؟!
- توقف ثبت سفارش مجدد برای نهادهها دامی و نیاز به نقدینگی شش برابری برای شرکت‌های واردکننده
- دستور فوری بر تدوین قانون آبخیزداری، موضوعی برای اجرا یا ابزاری برای انحراف افکار
پنجشنبه ۰۶ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 2024 April 25 
بخشی از جنگل‌های دشت ارژن در چهارمحالوبختیاری به شرکتی خصوصی واگذار شده است و احداث باغ روی اراضی شیب‌دار این منطقه با قدرت ادامه دارد. در‌حالی‌که این روز‌ها کشور به‌دلیل تبعات کرونا در حالت نیمه‌تعطیل است، شخم‌زدن جنگل‌های ارژن با سرعت بیش‌تری پیگیری می‌شود. تنها دلیل اعلام‌شده از سوی منابع‌طبیعی درباره واگذاری این است که این واگذاری از طرف هیئت واگذاری زمین انجام شده و مسئولیت آن برعهده سازمان امور اراضی است. با توجه به اهمیت گونه ارژن، تداوم تغییر کاربری اراضی در این منطقه، غیر‌منطقی است و سکوت منابع‌طبیعی در برابر این تغییر کاربری ابهامات زیادی را در ذهن مردم محلی و کارشناسان به‌وجود آورده است.
شعار سال: واگذاری این منطقه، قطع درختان جنگلی ارژن، کاشت گونه باغی و خطر از بین رفتن این رویشگاه طبیعی موجب ایجاد نگرانی‌هایی برای دوستداران جنگل و منابع‌طبیعی در این استان شده است.
قطع ۲۰ اصله درخت ارژن در اراضی ارجنای چالشتر
عضو هیئت‌علمی دانشگاه شهرکرد به مهر گفت: حدود ۲۰ اصله درخت ارژن زمستان سال گذشته در محدوده اراضی ارجنای چالشتر قطع می‌شود که این امر وقتی با اعتراض محلی‌ها مواجه شد، افرادی که به این قطع اقدام کردند، اذعان داشتند از کارکنان منابع‌طبیعی هستند و این کار با هماهنگی انجام شده است.
بیت‌الله محمودی افزود: این امر موجب ایجاد حساسیت اجتماعی در منطقه شد و پس از آن اداره کل منابع‌طبیعی و آبخیزداری استان اعلام کرد این اراضی در گذشته به مساحت ۱۴۹هکتار به شرکت خصوصی واگذار شده و اکنون زیر نظر شورای واگذاری زمین و سازمان امور اراضی استان است.
محمودی ادامه داد: شواهد نشان می‌دهد محدوده‌های وسیعی از ارژن‌زارهای منطقه تاکنون قطع و تبدیل به کاربری‌های مختلف شده، اکنون سؤال این‌جاست که چرا این زمین که باید برای احیای رویشگاه ارژن مورد مدیریت قرار می‌گرفت، واگذار شده و چرا امور اراضی استان بر اتفاقاتی که در محدوده واگذاری انجام می‌شود، نظارتی ندارد.
وی بیان کرد: در وضعیت کنونی در ارتفاعات اراضی ارجنا نزدیک به ۱۰۰هکتار جنگل طبیعی ارژن وجود دارد که این امر خود یک شاهد اکولوژیک بسیار مهم برای وجود جنگل طبیعی ارژن در کل منطقه ارجنای چالشتر در گذشته بوده است و شایسته نبود این محدوده به شرکت خصوصی واگذار شود؛ چراکه باید توسط منابع‌طبیعی بازسازی و احیاء می‌شد.
محمودی که دارای دکترای جنگلداری است، گفت: سال ۷۱ این منطقه به شرکت خصوصی واگذار شده، اما از سال۷۳ توسط آبخیزداری استان ارژن‌کاری شده است و سؤال این‌جاست که کشت ارژن توسط دولت در زمینی که به شرکتی خصوصی واگذار شده، با چه مکانیسمی انجام شده است.
رئیس انجمن جنگل‌بانی چهارمحال و بختیاری بیان کرد: منابع‌طبیعی می‌گوید زمین در اختیار من نیست و باید جهاد کشاورزی پیگیری کند. شورای واگذاری زمین در سال۸۹ شکایتی علیه شرکت خصوصی مطرح می‌کند که شرکت مذکور تعهدات خود را انجام نداده و باید واگذاری ملغی شود.
محمودی تصریح کرد: در دیوان عدالت اداری موضوع ملغی‌شدن فعالیت شرکت در این محدوده به‌دلیل آنچه عدم‌اعمال نظر کمیسیون نظارت تحت‌مدیریت منابع‌طبیعی بیان می‌شود، رد شد و درحال‌حاضر موضوع بدون پیگیری‌های لازم توسط منابع‌طبیعی و امور اراضی استان در حالت سکون قرار گرفته است.
عضو پیشین شورای‌عالی جنگل، مرتع و آبخیزداری کشور هم گفت: در تقسیم‌بندی مناطق اکولوژیک اختلاف‌نظر وجود دارد؛ اما مناطقی که میزان متوسط بارش سالانه آن‌ها حداقل ۴۰۰میلی‌متر به بالا باشند، مناطق جنگلی زاگرس محسوب می‌شوند و مناطقی که میزان متوسط بارش سالانه آن‌ها کم‌تر از ۴۰۰میلی‌متر باشد، جز مناطق اکولوژیکی ایران تورانی هستند که شهرکرد جزو این مناطق محسوب می‌شود؛ درنتیجه رویش‌های این مناطق نیز باهم متفاوت است.
مرتضی ابراهیمی‌رستاقی افزود: شهرکرد و اطراف آن شامل چالشتر و روستای ارجنک از نظر اکولوژیکی در منطقه اکولوژیکی ایران تورانی قرار دارند.
وی با بیان این‌که یکی از مهمترین ویژگی‌های این منطقه رویش انواع بادام است که این بادام در زاگرس ۱۵گونه دارد، گفت: تعدادی از گونه‌های آن مربوط به ارتفاعات بالاست که گونه‌های کوه‌سری محسوب می‌شود و یک‌سری‌ها در گونه‌های با ارتفاعات پایین هستند.
ابراهیمی‌رستاقی بیان کرد: در ارتفاعات دوهزار متر به بالا گونه‌های بادام که حالت درختی دارند، سه گونه هستند که شامل ارژن (اورین تالیس)، ارجنک و بادام برگ‌سنجدی می‌شوند.
این کارمند سابق منابع‌طبیعی استان اظهار داشت: این سه گونه از نظر ظاهری به هم شبیه هستند و فقط گیاه‌شناسان متبحر می‌توانند تفاوت این سه گونه را تشخیص دهند.
ابراهیمی‌رستاقی عنوان کرد: این‌گونه‌ها ارزش فوق‌العاده بالایی دارند و رویشگاه آن‌ها در مناطق اکولوژیکی ایران تورانی بسیار گسترده نیست. توده‌های این گونه در شهرکرد از نظر وسعت و انبوهی مهم‌تر از توده همدان است و درواقع یکی از رویشگاه‌های نمونه این سه گونه است که می‌تواند ارزش ذخیره‌گاهی داشته باشد.
عضو پیشین شورای‌عالی جنگل، مرتع و آبخیزداری کشور گفت: محصول درخت ارژن بادام تلخ است که آن را شیرین می‌کنند. دشت ارژن چالشتر یک رویشگاه جنگلی است که به هر دلیل در گذشته از بین رفته و تا یک زمانی ارزش بازسازی دارد و علت این است که هر گونه‌ای هر جایی رشد کند، یک‌سری باکتری هم‌زیست دارد که تا زمانی‌که ۴۰درصد باکتری هم‌زیست در منطقه باقی باشد، منطقه احیاء می‌شود و دلیل موفقیت ارژن‌کاری در این منطقه در سال‌های گذشته هم این است که یکی از مناطق ارزشمند رویشگاه این سه گونه بادام، منطقه ایران تورانی است که حفظ آن ضرورت دارد.
ابراهیمی‌رستاقی تصریح کرد: دشت ارژن چالشتر درواقع از بازمانده‌های این سه گونه است که ارزش ذخیره‌گاهی دارند و متولیان موظف به حفظ و ذخیره آنان هستند. وی درخصوص واگذاری این دشت ارژن چالشتر به شرکت خصوصی در سالیان گذشته گفت: این منطقه جنگلی قابل واگذاری قطعی نیست، یعنی عرصه قابل واگذاری نیست و اعیانی قابل واگذاری است.
این کارشناس جنگل و مرتع ادامه داد: این منطقه تنها برای یک‌مدت مشخص برای اجرای یک طرح می‌تواند واگذار شود و اگر برنامه اجرا نشد، می‌توان واگذاری را تمدید کرد و اگر مجدد اجرایی نشد، می‌توان خلع‌ید کرد.
کارمند سابق منابع‌طبیعی استان گفت: از نظر قانونی منابع‌طبیعی اجازه واگذاری قطعی ندارد، زیرا عرصه جنگلی است.
ابراهیمی‌رستاقی درخصوص این‌که چرا سال‌های بسیاری است که این منطقه به یک شرکت خصوصی واگذار شده، گفت: دلیل این امر بی‌برنامگی است و باید تنها برای یک‌مدت مشخص واگذار شود و سپس ارزیابی صورت گرفته که آیا شرکت تعهداتش را انجام داده یا خیر، اگر انجام‌نشده خلع‌ید شود.
قانون اجازه نظارت به ما نمی‌دهد
مدیرکل منابع‌طبیعی چهارمحالوبختیاری هم درخصوص واگذاری زمین و قطع درختان ارژن اظهار داشت: این واگذاری در دهه ۷۰ انجام‌شده است و وقتی عرصه‌ای واگذار می‌شود، از حوزه منابع‌طبیعی خارج می‌شود.
علی محمدی‌مقدم گفت: نظارت بر این‌که طرح اجراشده است یا نه، در حیطه وظایف ما نیست و نظارت بر آن در حیطه امور اراضی است. وقتی زمینی واگذار می‌شود، قانون‌گذار متولی نظارت را مشخص کرده و نظارت ما غیرقانونی است.
مدیر امور اراضی جهاد کشاورزی چهارمحالوبختیاری نیز عنوان کرد: این طرح از سال ۷۱ هم‌زمان با استان‌های کشور از طرف سازمان جنگل‌ها به کارکنان منابع‌طبیعی وقت اختصاص داده‌شده است.
شهرام جزایری افزود: با توجه به خصوصیات اکوسیستم، منطقه مذکور ظرفیت رشد گونه ارژن و بادام‌کوهی را داشته که شرکتی در راستای حفظ طبیعت و هم‌راستا بودن با اهداف اکولوژیک منطقه این‌گونه ارژن را بازکاشت کرده و در مدت قرارداد تاکنون نگهداری کرده است.
جزایری گفت: در سال۸۹ نظر به این‌که در طرح اولیه پیش‌بینی‌شده بود که گونه‌های گردو، بادام و علوفه باید کاشت می‌شد، پس هیئت واگذاری وقت، اخطاری صادر و پرونده را فسخ می‌کند و پرونده در دیوان عالی رسیدگی می‌شود و این فسخ برمی‌گردد و صلاحیت توسط هیئت هفت‌نفره در همین سال تعیین تکلیف می‌شود.
وی بیان کرد: در راستای تعیین تکلیف عرصه واگذاری به شرکت، هیئت مصوب کرد که یک طرح توجیهی از شرکت درخواست می‌کند که ضامن حفظ گونه‌های موجود جنگلی باشد. متعاقب آن، شرکت طرحی تهیه می‌کند که به‌منظور راستی‌آزمایی و بررسی نقاط فنی به معاونت تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی ارجاع می‌شود و درنهایت بعد از اصلاحات در طرح، برای تصویب به هیئت هفت نفره واگذاری ارجاع می‌شود و بهار سال‌جاری در حدود دو تا سه درصد از عرصه معادل سه تا چهار هکتار، یعنی قسمتی از عرصه که قبلاً به‌دلیل خشک‌سالی‌های پیاپی فاقد درختان جنگلی بوده، اقدام به بازکاشت گونه‌های غیرارژن شد و در جریان این اقدام به تعدادی از درختان صدماتی وارد شد.
وی اضافه کرد: در این موضوع گروه نظارت بررسی این طرح شامل نمایندگان امور اراضی جهاد کشاورزی و منابع‌طبیعی گزارشی تهیه کردند و این گزارش را در هیئت هفت نفره که اعضای آن شامل امور اراضی جهاد کشاورزی، منابع‌طبیعی و معاونت‌های ذی‌ربط جهاد کشاورزی است، بررسی کردند و یک فقره اخطاریه به شرکت مبنی‌بر عدم هر گونه دخل و تصرف در عرصه برخلاف طرح مصوب و هماهنگی لازم با مصوبات هیئت، صادر شد تا از هرگونه دخل و تصرف خودسرانه در عرصه جلوگیری شود.
جزایری تصریح کرد: در ضمن مراحل اصلاح طرح برای اجرا و استمرار آن در دست اقدام است که پس از انجام اصلاحات نهایی به‌عنوان محور اجرایی در دستورکار شرکت قرار خواهد گرفت. این عرصه خالی شده، زیرا خشک‌سالی‌های ۱۰سال گذشته باعث شد که این درختان به حالت خشک و غیرشاداب درآیند و قطع درختان ارژن در قسمتی از عرصه که طراوت و شادابی دارد، نبوده است؛ اما موضوع این است که می‌توانستند دوباره بادام‌کوهی بکارند، زیرا شرکت به‌دنبال جبران هزینه و ایجاد درآمد بوده است.
وی گفت: به‌همین دلیل در بخش کوچکی از عرصه توسط افرادی که مشخص نشده که احتمالاً از سهامداران شرکت باشند، اقدام به باز کاشت گونه‌های غیربادام کوهی و گونه باغی شده؛ در همین راستا تعدادی از درختان نیز صدمه دیدند. در همین راستا اخطاریه امور اراضی صادرشده و هرگونه دخل و تصرف خارج از اصول مصوب ممنوع شده و در نهایت قرار بر این شد در طرح نهایی اصلاحات اصلی انجام گیرد.
حفاظت از گونه‌های جنگلی برعهده منابع‌طبیعی است
جزایری بیان کرد: براساس قوانین، حفاظت و حمایت از گونه‌های جنگلی برعهده اداره کل منابع‌طبیعی و آبخیزداری استان است. در این مورد چون قرارداد واگذاری بوده، به‌عهده شرکت خصوصی است، اما نافی این وظایف حفاظتی منابع‌طبیعی و امور اراضی جهاد کشاورزی و سایر دستگاه‌های اجرایی مرتبط نیست. پس منابع‌طبیعی می‌تواند دخالت کند، حتی این‌که گروه‌های نظارتی شهرستان که موظف هستند طرح را نظارت کنند، از منابع‌طبیعی هم نمایندگی دارند و در استان هم در هیئت تصمیم‌گیری‌های تعیین تکلیف این طرح، مدیرکل منابع‌طبیعی و آبخیزداری استان عضوی از هیئت هفت نفره واگذاری است.
مدیر امور اراضی جهاد کشاورزی استان بیان کرد: قطع درختان ارژن منطقه ممنوع و غیرقانونی است. وی در پاسخ به این سؤال که اگر قطع درختان ممنوع و غیرقانونی است، چرا با افراد قطع کننده درخت برخورد نشده، گفت: همین‌که اخطاریه به شرکت صادر شده نوعی برخورد است، اما اینجا اتفاقاتی افتاده که نمی‌توان خیلی در مورد آن اظهارنظر کرد.
منابع‌طبیعی رفع مسئولیت می‌کند
وی در پاسخ به این سؤال که شرکت خصوصی که این بخش را گرفته، متعلق به منابع‌طبیعی و آبخیزداری است، بیان کرد: از کارکنان منابع‌طبیعی هستند و منابع‌طبیعی به‌شکلی درحال رفع مسئولیت است.
رویشگاه‌های گونه‌های جنگلی به‌عنوان یکی از مهمترین منابع ارزشمند کشور به‌شمار می‌روند که حفظ گونه‌های آن ضروری است و واگذاری این اراضی می‌تواند صدمات جبران‌ناپذیری به این منابع ارزشمند وارد کند.
قطع ۲۰ اصله درخت ارژن در اراضی ارجنای چالشتر
عضو هیئت‌علمی دانشگاه شهرکرد به مهر گفت: حدود ۲۰ اصله درخت ارژن زمستان سال گذشته در محدوده اراضی ارجنای چالشتر قطع می‌شود که این امر وقتی با اعتراض محلی‌ها مواجه شد، افرادی که به این قطع اقدام کردند، اذعان داشتند از کارکنان منابع‌طبیعی هستند و این کار با هماهنگی انجام شده است.
بیت‌الله محمودی افزود: این امر موجب ایجاد حساسیت اجتماعی در منطقه شد و پس از آن اداره کل منابع‌طبیعی و آبخیزداری استان اعلام کرد این اراضی در گذشته به مساحت ۱۴۹هکتار به شرکت خصوصی واگذار شده و اکنون زیر نظر شورای واگذاری زمین و سازمان امور اراضی استان است.
محمودی ادامه داد: شواهد نشان می‌دهد محدوده‌های وسیعی از ارژن‌زارهای منطقه تاکنون قطع و تبدیل به کاربری‌های مختلف شده، اکنون سؤال این‌جاست که چرا این زمین که باید برای احیای رویشگاه ارژن مورد مدیریت قرار می‌گرفت، واگذار شده و چرا امور اراضی استان بر اتفاقاتی که در محدوده واگذاری انجام می‌شود، نظارتی ندارد.
وی بیان کرد: در وضعیت کنونی در ارتفاعات اراضی ارجنا نزدیک به ۱۰۰هکتار جنگل طبیعی ارژن وجود دارد که این امر خود یک شاهد اکولوژیک بسیار مهم برای وجود جنگل طبیعی ارژن در کل منطقه ارجنای چالشتر در گذشته بوده است و شایسته نبود این محدوده به شرکت خصوصی واگذار شود؛ چراکه باید توسط منابع‌طبیعی بازسازی و احیاء می‌شد.
محمودی که دارای دکترای جنگلداری است، گفت: سال ۷۱ این منطقه به شرکت خصوصی واگذار شده، اما از سال۷۳ توسط آبخیزداری استان ارژن‌کاری شده است و سؤال این‌جاست که کشت ارژن توسط دولت در زمینی که به شرکتی خصوصی واگذار شده، با چه مکانیسمی انجام شده است.
رئیس انجمن جنگل‌بانی چهارمحال و بختیاری بیان کرد: منابع‌طبیعی می‌گوید زمین در اختیار من نیست و باید جهاد کشاورزی پیگیری کند. شورای واگذاری زمین در سال۸۹ شکایتی علیه شرکت خصوصی مطرح می‌کند که شرکت مذکور تعهدات خود را انجام نداده و باید واگذاری ملغی شود.
محمودی تصریح کرد: در دیوان عدالت اداری موضوع ملغی‌شدن فعالیت شرکت در این محدوده به‌دلیل آنچه عدم‌اعمال نظر کمیسیون نظارت تحت‌مدیریت منابع‌طبیعی بیان می‌شود، رد شد و درحال‌حاضر موضوع بدون پیگیری‌های لازم توسط منابع‌طبیعی و امور اراضی استان در حالت سکون قرار گرفته است.
عضو پیشین شورای‌عالی جنگل، مرتع و آبخیزداری کشور هم گفت: در تقسیم‌بندی مناطق اکولوژیک اختلاف‌نظر وجود دارد؛ اما مناطقی که میزان متوسط بارش سالانه آن‌ها حداقل ۴۰۰میلی‌متر به بالا باشند، مناطق جنگلی زاگرس محسوب می‌شوند و مناطقی که میزان متوسط بارش سالانه آن‌ها کم‌تر از ۴۰۰میلی‌متر باشد، جز مناطق اکولوژیکی ایران تورانی هستند که شهرکرد جزو این مناطق محسوب می‌شود؛ درنتیجه رویش‌های این مناطق نیز باهم متفاوت است.
مرتضی ابراهیمی‌رستاقی افزود: شهرکرد و اطراف آن شامل چالشتر و روستای ارجنک از نظر اکولوژیکی در منطقه اکولوژیکی ایران تورانی قرار دارند.
وی با بیان این‌که یکی از مهمترین ویژگی‌های این منطقه رویش انواع بادام است که این بادام در زاگرس ۱۵گونه دارد، گفت: تعدادی از گونه‌های آن مربوط به ارتفاعات بالاست که گونه‌های کوه‌سری محسوب می‌شود و یک‌سری‌ها در گونه‌های با ارتفاعات پایین هستند.
ابراهیمی‌رستاقی بیان کرد: در ارتفاعات دوهزار متر به بالا گونه‌های بادام که حالت درختی دارند، سه گونه هستند که شامل ارژن (اورین تالیس)، ارجنک و بادام برگ‌سنجدی می‌شوند.
این کارمند سابق منابع‌طبیعی استان اظهار داشت: این سه گونه از نظر ظاهری به هم شبیه هستند و فقط گیاه‌شناسان متبحر می‌توانند تفاوت این سه گونه را تشخیص دهند.
ابراهیمی‌رستاقی عنوان کرد: این‌گونه‌ها ارزش فوق‌العاده بالایی دارند و رویشگاه آن‌ها در مناطق اکولوژیکی ایران تورانی بسیار گسترده نیست. توده‌های این گونه در شهرکرد از نظر وسعت و انبوهی مهم‌تر از توده همدان است و درواقع یکی از رویشگاه‌های نمونه این سه گونه است که می‌تواند ارزش ذخیره‌گاهی داشته باشد.
عضو پیشین شورای‌عالی جنگل، مرتع و آبخیزداری کشور گفت: محصول درخت ارژن بادام تلخ است که آن را شیرین می‌کنند. دشت ارژن چالشتر یک رویشگاه جنگلی است که به هر دلیل در گذشته از بین رفته و تا یک زمانی ارزش بازسازی دارد و علت این است که هر گونه‌ای هر جایی رشد کند، یک‌سری باکتری هم‌زیست دارد که تا زمانی‌که ۴۰درصد باکتری هم‌زیست در منطقه باقی باشد، منطقه احیاء می‌شود و دلیل موفقیت ارژن‌کاری در این منطقه در سال‌های گذشته هم این است که یکی از مناطق ارزشمند رویشگاه این سه گونه بادام، منطقه ایران تورانی است که حفظ آن ضرورت دارد.
ابراهیمی‌رستاقی تصریح کرد: دشت ارژن چالشتر درواقع از بازمانده‌های این سه گونه است که ارزش ذخیره‌گاهی دارند و متولیان موظف به حفظ و ذخیره آنان هستند. وی درخصوص واگذاری این دشت ارژن چالشتر به شرکت خصوصی در سالیان گذشته گفت: این منطقه جنگلی قابل واگذاری قطعی نیست، یعنی عرصه قابل واگذاری نیست و اعیانی قابل واگذاری است.
این کارشناس جنگل و مرتع ادامه داد: این منطقه تنها برای یک‌مدت مشخص برای اجرای یک طرح می‌تواند واگذار شود و اگر برنامه اجرا نشد، می‌توان واگذاری را تمدید کرد و اگر مجدد اجرایی نشد، می‌توان خلع‌ید کرد.
کارمند سابق منابع‌طبیعی استان گفت: از نظر قانونی منابع‌طبیعی اجازه واگذاری قطعی ندارد، زیرا عرصه جنگلی است.
ابراهیمی‌رستاقی درخصوص این‌که چرا سال‌های بسیاری است که این منطقه به یک شرکت خصوصی واگذار شده، گفت: دلیل این امر بی‌برنامگی است و باید تنها برای یک‌مدت مشخص واگذار شود و سپس ارزیابی صورت گرفته که آیا شرکت تعهداتش را انجام داده یا خیر، اگر انجام‌نشده خلع‌ید شود.
قانون اجازه نظارت به ما نمی‌دهد
مدیرکل منابع‌طبیعی چهارمحالوبختیاری هم درخصوص واگذاری زمین و قطع درختان ارژن اظهار داشت: این واگذاری در دهه ۷۰ انجام‌شده است و وقتی عرصه‌ای واگذار می‌شود، از حوزه منابع‌طبیعی خارج می‌شود.
علی محمدی‌مقدم گفت: نظارت بر این‌که طرح اجراشده است یا نه، در حیطه وظایف ما نیست و نظارت بر آن در حیطه امور اراضی است. وقتی زمینی واگذار می‌شود، قانون‌گذار متولی نظارت را مشخص کرده و نظارت ما غیرقانونی است.
مدیر امور اراضی جهاد کشاورزی چهارمحالوبختیاری نیز عنوان کرد: این طرح از سال ۷۱ هم‌زمان با استان‌های کشور از طرف سازمان جنگل‌ها به کارکنان منابع‌طبیعی وقت اختصاص داده‌شده است.
شهرام جزایری افزود: با توجه به خصوصیات اکوسیستم، منطقه مذکور ظرفیت رشد گونه ارژن و بادام‌کوهی را داشته که شرکتی در راستای حفظ طبیعت و هم‌راستا بودن با اهداف اکولوژیک منطقه این‌گونه ارژن را بازکاشت کرده و در مدت قرارداد تاکنون نگهداری کرده است.
جزایری گفت: در سال۸۹ نظر به این‌که در طرح اولیه پیش‌بینی‌شده بود که گونه‌های گردو، بادام و علوفه باید کاشت می‌شد، پس هیئت واگذاری وقت، اخطاری صادر و پرونده را فسخ می‌کند و پرونده در دیوان عالی رسیدگی می‌شود و این فسخ برمی‌گردد و صلاحیت توسط هیئت هفت‌نفره در همین سال تعیین تکلیف می‌شود.
وی بیان کرد: در راستای تعیین تکلیف عرصه واگذاری به شرکت، هیئت مصوب کرد که یک طرح توجیهی از شرکت درخواست می‌کند که ضامن حفظ گونه‌های موجود جنگلی باشد. متعاقب آن، شرکت طرحی تهیه می‌کند که به‌منظور راستی‌آزمایی و بررسی نقاط فنی به معاونت تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی ارجاع می‌شود و درنهایت بعد از اصلاحات در طرح، برای تصویب به هیئت هفت نفره واگذاری ارجاع می‌شود و بهار سال‌جاری در حدود دو تا سه درصد از عرصه معادل سه تا چهار هکتار، یعنی قسمتی از عرصه که قبلاً به‌دلیل خشک‌سالی‌های پیاپی فاقد درختان جنگلی بوده، اقدام به بازکاشت گونه‌های غیرارژن شد و در جریان این اقدام به تعدادی از درختان صدماتی وارد شد.
وی اضافه کرد: در این موضوع گروه نظارت بررسی این طرح شامل نمایندگان امور اراضی جهاد کشاورزی و منابع‌طبیعی گزارشی تهیه کردند و این گزارش را در هیئت هفت نفره که اعضای آن شامل امور اراضی جهاد کشاورزی، منابع‌طبیعی و معاونت‌های ذی‌ربط جهاد کشاورزی است، بررسی کردند و یک فقره اخطاریه به شرکت مبنی‌بر عدم هر گونه دخل و تصرف در عرصه برخلاف طرح مصوب و هماهنگی لازم با مصوبات هیئت، صادر شد تا از هرگونه دخل و تصرف خودسرانه در عرصه جلوگیری شود.
جزایری تصریح کرد: در ضمن مراحل اصلاح طرح برای اجرا و استمرار آن در دست اقدام است که پس از انجام اصلاحات نهایی به‌عنوان محور اجرایی در دستورکار شرکت قرار خواهد گرفت. این عرصه خالی شده، زیرا خشک‌سالی‌های ۱۰سال گذشته باعث شد که این درختان به حالت خشک و غیرشاداب درآیند و قطع درختان ارژن در قسمتی از عرصه که طراوت و شادابی دارد، نبوده است؛ اما موضوع این است که می‌توانستند دوباره بادام‌کوهی بکارند، زیرا شرکت به‌دنبال جبران هزینه و ایجاد درآمد بوده است.
وی گفت: به‌همین دلیل در بخش کوچکی از عرصه توسط افرادی که مشخص نشده که احتمالاً از سهامداران شرکت باشند، اقدام به باز کاشت گونه‌های غیربادام کوهی و گونه باغی شده؛ در همین راستا تعدادی از درختان نیز صدمه دیدند. در همین راستا اخطاریه امور اراضی صادرشده و هرگونه دخل و تصرف خارج از اصول مصوب ممنوع شده و در نهایت قرار بر این شد در طرح نهایی اصلاحات اصلی انجام گیرد.
حفاظت از گونه‌های جنگلی برعهده منابع‌طبیعی است
جزایری بیان کرد: براساس قوانین، حفاظت و حمایت از گونه‌های جنگلی برعهده اداره کل منابع‌طبیعی و آبخیزداری استان است. در این مورد چون قرارداد واگذاری بوده، به‌عهده شرکت خصوصی است، اما نافی این وظایف حفاظتی منابع‌طبیعی و امور اراضی جهاد کشاورزی و سایر دستگاه‌های اجرایی مرتبط نیست. پس منابع‌طبیعی می‌تواند دخالت کند، حتی این‌که گروه‌های نظارتی شهرستان که موظف هستند طرح را نظارت کنند، از منابع‌طبیعی هم نمایندگی دارند و در استان هم در هیئت تصمیم‌گیری‌های تعیین تکلیف این طرح، مدیرکل منابع‌طبیعی و آبخیزداری استان عضوی از هیئت هفت نفره واگذاری است.
مدیر امور اراضی جهاد کشاورزی استان بیان کرد: قطع درختان ارژن منطقه ممنوع و غیرقانونی است. وی در پاسخ به این سؤال که اگر قطع درختان ممنوع و غیرقانونی است، چرا با افراد قطع کننده درخت برخورد نشده، گفت: همین‌که اخطاریه به شرکت صادر شده نوعی برخورد است، اما اینجا اتفاقاتی افتاده که نمی‌توان خیلی در مورد آن اظهارنظر کرد.
منابع‌طبیعی رفع مسئولیت می‌کند
وی در پاسخ به این سؤال که شرکت خصوصی که این بخش را گرفته، متعلق به منابع‌طبیعی و آبخیزداری است، بیان کرد: از کارکنان منابع‌طبیعی هستند و منابع‌طبیعی به‌شکلی درحال رفع مسئولیت است.
رویشگاه‌های گونه‌های جنگلی به‌عنوان یکی از مهمترین منابع ارزشمند کشور به‌شمار می‌روند که حفظ گونه‌های آن ضروری است و واگذاری این اراضی می‌تواند صدمات جبران‌ناپذیری به این منابع ارزشمند وارد کند.
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت روزنامه سبزینه، تاریخ انتشار: 21 شهریور 1399، کد خبر: 88156، www.sabzineh.org
برگزیده ها