شعار سال: آجیلی خوشمزه که منحصربه فردترین آن در ایران تولید می‌شود و با وجود آن‌که آمریکایی‌ها در تولید آن حرف اول را می‌زنند، اما به خوشمزگی پسته ایرانی در دنیا وجود ندارد، چراکه هم روغنش به دلیل اقلیم ایران بیشتر است و هم تنوع رقم بیشتری دارد و به همین دلیل است که دنیا برای خرید آن سر و دست می‌شکند و می‌شود همچون زعفران و خاویار، بهترین سوغات ایرانی‌ها برای خارجی ها.

۲۸ استان ایران با ۴۰۰ هزار هکتار باغ زراعی حدود ۲۰۰ هزار تن با ۵۵ رقم از جمله اکبری، فندقی، کله قوچی و احمدآقایی از ۶۰۰ هزار تن پسته تولید شده در دنیا را به بازار‌های جهانی می‌رساند و پیش‌بینی شده خراسان جنوبی نیز امسال به عنوان یکی از تولیدکنندگان برتر ایران از سطح بیش از ۲۴ هزار هکتار، بیش از ۱۵ هزار تن پسته برداشت کند.

فصل برداشت پسته در خراسان جنوبی آغاز شده و اکنون هنگام آن رسیده است که سود‌های طلایی به جیب کشاورزان برود، اما دلالان رنج یک ساله کشاورز و باغدار را در ۲۰ روز به جیب می‌زنند.

سود ۱۰ برابری دلالان پسته نسبت به باغداران در خراسان جنوبی

گرچه امسال بخت یار ۹۰۰۰ بهره بردار پسته در خراسان جنوبی بوده و به برکت آب و هوای مطلوب و بارندگی کافی از میزان تولید امسالشان راضی‌اند، اما دلالان مثل همیشه آمده‌اند تا از ضعف نبود صنایع تبدیلی، نبود خرید تضمینی محصول و قیمت‌گذاری نشدن محصول و نیز وجود مشکلات در تامین کود استاندارد، نهایت بهره را ببرند و با وجود رقابت در بین دلالان برای تعیین قیمتی بالاتر برای خرید محصول امسال از باغدار، اما باز هم مفت می‌خرند و به قیمت گاهی ۱۰ برابر پای زمین به بازار‌های داخلی و جهانی می‌فروشند.

حسین ابراهیمی، باغدار پسته، قیمت هر کیلو پسته معمولی را ۳۰ تا ۳۲ هزار تومان و قیمت هر کیلو پسته صادراتی را ۴۵ هزار تومان اعلام کرد و گفت: هر سال قیمت‌های پسته را تعیین می‌کند، اما نسبت به نرخ تورم، نوسان قیمتی کمی دارد در حالیکه باید نرخ آن به تناسب نوسان تورم تغییر کند.

به گفته او پسته خشک قیمت مشخصی ندارد و از ۱۱۰ تا ۱۴۰ هزار تومان در بازار به فروش می‌رسد. در این کشاورزان بیشتر محصول خود را به ترمینال‌های ضبط پسته فروخته و گاهی این ترمینال‌ها پسته خشک را تا ۱۵۰ هزار تومان نیز می‌فروشند.

مشکلات باغداران پسته در خراسان جنوبی

کشاورزان خراسان جنوبی بیشتر محصول خود را به ترمینال ضبط پسته می‌فروشند و گاهی مجبور است با هر قیمتی محصول خود را به این ترمینال‌ها بفروشد؛ این را پسته‌کار گفته و اضافه کرده، دانش پایین کشاورزان، خرده مالکی و کمبود ترمینال‌ها برای خرید محصول از جمله مشکلاتی است که باغداران پسته را آزار می‌دهد.

ابراهیمی، علت آن‌که هنوز کمی از محصول سال گذشته روی دست کشاورزان مانده را نه به علت نبود خریدار بلکه به علت قیمت پایین آن دانست و اضافه کرد، گاهی همین موضوع سبب می‌شود پسته روی دست کشاورز بماند.

باغداران پسته گفته‌اند، عادلانه نیست که زحمت یکساله به بار نشستن محصول را باغدار با گذاشتن تمام زندگی‌اش بر روی این کار بکشد و آنگاه به دلیل قیمت‌گذاری نشدن اصولی و کارشناسی شده بر اساس مرغوبیت پسته، دلالی بیاید و یک شبه سود آن را درو کند؛ آن‌ها تکرار می‌کنند تمام انرژی و وقتشان را برای تولید محصول می‌گذارند و برای به ثمر نشستن محصول با کیفیت از کود، آب و خاک مناسب مایه می‌گذارند و در آخر این دلال است که بهره‌اش را می‌برد.

چرا پسته کاران نمی‌توانند بی‌واسطه به بازار فروش دست پیدا کنند؟

کشاورز اسفدنی در یکی از مناطق تولیدکننده پسته در این استان این سوال را مطرح می‌کند که چرا کشاورزان نمی‌توانند بی‌واسطه به بازار فروش دست پیدا کنند و با رسیدن فصل برداشت سهم کمتری از دلال‌ها می‌برد؟

این کشاورز همچون سایر تولیدکنندگان پسته این استان می‌گوید کیفیت پسته تولیدی امسال بهتر بوده، اما از لحاظ کمیت، ارزش کمتری داشته است و البته یادآور شده امسال زمینش پرمحصول بوده و بارندگی‌های مطلوب سبب شده کیفیت محصول هم بهتر از سال‌های گذشته باشد.

مسئولان در تعیین قیمت پسته تعادل برقرار کنند

در عین حال یکی دیگر از پسته کاران گفته گرچه دلالان بلای جانشان شده‌اند و گاهی محصولشان را تقریبا مفت بالا می‌کشند، اما همین دلالان بازار را رقابتی کرده‌اند و در عین حال تاکید کرد که نباید اجازه داده شود که تاثیر کارشان در بازار پررنگ و بلندمدت شود بلکه مسئولان باید تعادلی برقرار کنند تا با تعیین قیمت اصلی، سود به جیب کشاورز رود.

این پسته کار با وجود آن‌که از قیمت پسته امسال در بازار با توجه به شرایط کرونایی راضی است، اما نبود کارشناس خبره و در دسترس برای آگاهی دادن به باغداران، نبود اطلاعات کافی محلی از ارقام مرغوب پسته از نظر سرما، گرما و آفات در خصوص ارقام مقاوم به کم‌آبی و هوای منطقه و نیز نبود صنایع بسته‌بندی و فرآوری و وجود سموم تقلبی در بازار و سموم با کیفیت پایین و قیمت پایین و یا نوسانات قیمت‌ها را از جمله مسائلی می‌داند که همیشه باغداران در خراسان جنوبی با آن درگیرند.

این کشاورز معتقد است، آنچه بیشتر پسته‌کاران می‌خواهند، وجود بازار تضمینی برای خرید محصول و برخورد با دلالان و ایجاد شدن بنگاه‌های بسته‌بندی محصولات کشاورزی است.

کود‌های عقیم‌کننده درختان پسته

احمد حسنی، مدیر یک ترمینال ضبط پسته در خراسان جنوبی نیز توضیح داده، بی‌کیفیتی سم و کود‌هایی که توسط دلالان وارد کشور می‌شود، در مواردی باعث عقیم شدن درختان می‌شود.

کشاورزان بار‌ها گفته‌اند از این ناراحتند که در طول سال، هزینه‌های بسیاری را صرف باغ و درختان پسته می‌کنند، اما زمانی که فصل فروش از راه می‌رسد دلالان وارد بازار شده و براساس سلیقه خود قیمت را تعیین می‌کنند و این چنین می‌شود که حاصل دسترنج چندین‌ساله کشاورز به جیب دلال می‌رود. آن‌ها معتقدند گرچه دلالان در رقابتی شدن خرید محصولات مؤثرند، اما چه بهتر که این نقش به تشکل‌ها سپرده و خرید پسته به شکل تخصصی دنبال شود.

مسئولان امر، اما عقیده دیگری دارند و می‌گویند پسته، محصولی است که خرید تضمینی ندارد و قیمت آن تابع قیمت جهانی و صادرات محصول است.

محمدرضا اکبری، معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی نیز از برداشت محصول پسته از سطح ۲۴ هزار و ۹۱۰ هکتار خبر داد و پیش‌بینی کرد بیش از ۱۵ هزار تن پسته از باغ‌های زیرکاشت این محصول برداشت شود.

وی یادآور شد: سال گذشته، ۱۱ هزار و ۷۳۱ تن پسته از ۲۲ هزار و ۴۵۳ هکتار از باغ‌های خراسان جنوبی برداشت شد و بیشترین سطح زیرکاشت پسته استان به شهرستان بشرویه با ۷۰۰۰ هکتار زیرکاشت اختصاص دارد.

برداشت پسته به عنوان محصول استراتژیک خراسان جنوبی از از اواخر مردادماه آغاز و تا مهرماه ادامه دارد؛ سفید پسته، کله قوچی، بادامی، فندقی، اکبری، احمد آقایی و اوحدی، از ارقام پسته خراسان جنوبی است.

پسته محصول صادراتی خراسان جنوبی است که حتی برای تازه‌خوری نیز به دیگر استان‌ها صادر می‌شود. محصول این منطقه حدود ۵۰ درصد برای تازه‌خوری و مصرف نوبرانه و ۵۰ درصد فرآوری می‌شود.

پسته این استان نه‌تن‌ها در دو نوع خام و بو داده از جمله اجزای مهم آجیل‌های شور و شیرین است، بلکه نوع تازه آن نیز که در اواخر تابستان و اوایل پاییز به بازار می‌آید، طرفداران بسیاری دارد چراکه بسیار مقوی و خون ساز است.

شعار سال،  با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته  از سایت خبری همشهری آنلاین، تاریخ انتشار 23     شهریور    99، کد خبر:   548809، www.hamshahrionline.ir