شعار سال: گذشته از بحث‌های دلایل اختلافات میان آذربایجان و ارمنستان مساله مهم امروزه این است که این دو کشور خواسته یا ناخواسته پای اختلافات دیگر کشور‌ها را به اختلاف فیما بین خود باز کرده اند و حال ممکن است این جنگ به مچ اندازی میان دیگر کشور‌ها و تصفیه حساب میان آن‌ها در این محدوده تبدیل گردد و آذربایجان و ارمنستان به واسطه‌های آن‌ها تبدیل گردند.

علیرغم روابط خوب باکو با تهران و مسکو، اما آذربایجان با برقراری رابطه نزدیک با اسرائیل و ایالات متحده آمریکا و اجازه احداث پایگاه‌های نظامی و تجسسی اسرائیل و آمریکا در خاک خود موجبات ناراحتی ایران و روسیه را از سیاست‌های این کشور فراهم کرده.

از سوی دیگر جنگ انرژی میان ترکیه و اروپا منجر به آن شده که ترکیه تمایل داشته باشد خط لوله نفت و گاز از آذربایجان به سمت ترکیه کشیده شود و برای محقق شدن این امر نیاز است این لوله از قره باغ و بگذرد و به همین دلیل آذربایجان را تشویق می‌کند تا تلاش کند قره باغ را از ارمنستان پس بگیرد.

اخیرا نیز به دلیل تلاش ارمنستان برای تقویت روابط خود با ایالات متحده آمریکا کدورت‌هایی میان ایران و ارمنستان ایجاد شد، اما این کدورت‌ها در حدی نبود که بخواهد روی روابط اقتصادی و سیاسی ایران و ارمنستان تاثیر زیادی بگذارد، گو اینکه برخی بانک‌ها و شرکت‌های ارمنی اقدام به تمکین به تحریم‌های آمریکا بر علیه ایران نمودند.

به هر حال باید توجه کرد که بخش بزرگی از اهالی ارمنستان یا اصالتا ایرانی تبار هستند و یا اینکه با ارامنه ایران رابطه خویشاوندی دارند.

از سوی دیگر نمی‌توان انکار کرد که به دلیل مسایل قومیتی (حدود ۳۰-۴۰ درصد مردم ایران آذری تبار هستند) و مسایل مذهبی (آذربایجان دومین بزرگترین کشور دارای اکثریت اهل تشیع در جهان به شمار می‌آید) بخش بزرگی از مردم ایران قلبا کنار آذربایجانی‌ها قرار دارند.

در جنگ‌های قبلی میان ارمنستان و آذربایجان هم مشاهده کردیم که تعداد زیادی از ایرانی‌های آذری خودسر به آذربایجان رفتند تا کنار آذری‌ها بجنگند و ایرانی‌های ارمنی خودسر به ارمنستان رفتند تا کنار ارمنی‌ها بجنگند.

آمریکایی‌ها واسراییلی‌ها به خوبی می‌دانند که جنگ و درگیری میان آذربایجان و ارمنستان تاثیر مستقیم بر روی ایران دارد و بیشترین صدمه‌ها را به ایران وارد می‌کند.

همین که برخی خمپاره‌ها و موشک‌های طرفین به اشتباه در خاک ایران سقوط می‌کند خود کافی است که نشان دهد چه قدر خطرات این جنگ به ایران نزدیک است.

شاید دیگر کشور‌ها بخواهند در این جنگ دخالت کنند وآذربایجان و ارمنستان را به عنوان واسطه‌های اختلافات خود تبدیل کنند، اما برای ایران این ماجرا یک تهدید بالقوه امنیتی و سیاسی و حتی قومی به حساب می‌آید.

برخی هم باور دارند آمریکایی‌ها و اسراییلی‌ها پشت پرده شعله این جنگ را روشن کردند تا ایرانی‌ها روی خطرات آن متمرکز شوند و آن‌ها بتوانند به راحتی به تحرکات خود در عراق و سوریه ولبنان و فلسطین بر علیه متحدین ایران انجام دهند.

همچنین تمرکز ایران روی خطرات درگیری‌های همسایه‌های شمالی اش می‌تواند زمینه تحرک آن‌ها در سمت جنوب ایران یعنی کشور‌های عرب حوزه خلیج فارس را نیز باز بگذارد.

ادامه این درگیری‌ها می‌تواند آذربایجان را بیش از پیش به آمریکا و اسرائیل جهت دریافت کمک‌های نظامی و اطلاعاتی وابسته کند و بالطبع آن‌ها نیز می‌توانند امتیازات بیشتری از آذربایجان برای ایجاد پایگاه‌های نظامی و امنیتی در این کشور دریافت کنند و راه ارتباطی ایران و روسیه را قطع کنند.

یکی از پروژه‌های بزرگی که امروزه بنا است میان ایران و روسیه از یک طرف و ایران و چین از طرف دیگر انجام شود خط ارتباط ریلی از خلیج فارس تا روسیه و اروپا است که از خاک آذربایجان می‌گذرد و تا به حال آمریکایی‌ها فشار‌ها و سنگ اندازی‌های زیادی برای توقف این پروژه‌ها انجام داده اند.

حتی می‌توان گفت ماجرای جنگ سوریه و لیبی هم به این جنگ کشیده شده و امروزه بسیاری باور دارند که ترک‌ها تلاش دارند جبهه قره باغ را شعله ور کنند تا جبهه ادلب آرام گردد.

اختلافات فیما بین کشور‌های عرب حوزه خلیج فارس و ترکیه هم پایش به این جنگ باز شده و به دلیل حمایت ترکیه از آذربایجان برخی کشور‌های عرب حوزه خلیج فارس تلاش دارند از ارمنستان حمایت کنند تا ترکیه را درگیر این جنگ کنند.

اختلافات فیما بین ترکیه و اروپا هم به این جنگ کشیده شده و در حالی که ترکیه طرف آذربایجان را گرفته اروپایی‌ها طرف ارمنستان را گرفته اند.

نیاز نیست فردی کارشناس خبره باشد تا متوجه شود این مهره چینی‌ها ثابت می‌کند ماجرا بیش از تصور پیچیده شده و به قول معروف خیلی شیر تو شیر شده.

کشور‌هایی که در جا‌های دیگر روبروی هم قرار دارند اینجا در کنار هم قرار دارند و آن‌هایی که منافعشان در جای دیگر با هم در تضاد است اینجا با هم در تلاقی است، و برعکس.

با توجه به این شرایط اگر جنگ بیشتر از این طولانی شود قطعا آنقدر پیچیده می‌شود که به هیچ وجه امکان بازکردن گره هایش حتی با دندان هم وجود نخواهد داشت.

با توجه به همه این شرایط باید توقع داشت ایران بیش از دیگر کشور‌ها دلواپس خطرات جنگ قره باغ باشد و تلاش کند از روابط خوب خود را آذربایجان و ارمنستان استفاده کند تا بلکه طرفین را به میز مذاکره بکشاند و مجددا آتش بس برقرای شود و گره‌ای را که با دست می‌شود باز کرد به دندان نسپارد.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری اسپوتنیک، تاریخ انتشار: 9 مهر1399، کد خبر: 202009306983776،  www.ir.sputniknews.com