جمعه ۳۱ فروردين ۱۴۰۳ - 2024 April 19 
در آن مقطع صابر سپهری گفت: اجرای این طرح در قالب مدارس ماندگار در مدارس با عمر بیش از ۵۰ سال استان در نظر گرفته شده است.
هر چند در طول سال گذشته سپهری دلیل تاخیر در اجرا را کمبود اعتبار عنوان کرد اما به نظر می رسد گذشت بیش از ۱۳ ماه از طرح این موضوع فرصت مطلوبی برای جذب اعتبارات و آغاز به کار آن بود.
* بی توجهی به استقامت ساختمان مدارس قدیمی
طرح مدارس ماندگار که با شاخصه های خاصی در نظر دارد مدارس ویژه و تاثیر گذار را به صورت متمایزی مراقبت و نگهداری کند سال ها طول کشید تا در اردبیل به اجماع و جمع بندی در انتخاب برسد.
مدیر کل آموزش و پرورش استان در زمان طرح این موضوع تاکید کرده بود که نمونه این مدارس در شهرستان های خلخال، نمین، مشگین شهر، بیله سوار و اردبیل شناسایی شد و با اعزام کارشناسان نهایتا دو مدرسه صفویه اردبیل و امام خمینی بیله سوار انتخاب شدند.
به گفته سپهری در مجموع ۲۰ مدرسه از پنج استان کشور در این طرح انتخاب شده است.
با این وجود طولانی شدن پروسه اجرای این طرح موجب شد عمر یکی از مدارس استان برای بهره گیری از امتیازات آن قد ندهد و با وجود اینکه قرار بود مدرسه ناصری خلخال با قدمت بیشتر از دو مدرسه ذکر شده نیز در این طرح شرکت داده شود، در طول مدت انتخاب مدارس، این مدرسه به دلیل قدمت بالا و کهولت ساختمان ویران شد.
این تجربه ناخوشایند در حالی تکرار می شود که فرسایش ساختمان دو مدرسه انتخابی دیگر به دلیل اینکه مورد استفاده نیز قرار می گیرند عملا مورد بی توجهی قرار دارد و بعد از طرح این موضوع در دو سال قبل هیچگونه اظهار نظری از سوی مسئولان استانی مبنی بر سرنوشت این طرح صورت نگرفته است.
مدرسه صفوی اردبیل
صفویه به ثبت ملی رسید، موزه نشد
دو مدرسه انتخابی به دلیل سابقه فعالیت آموزشی و تاثیر گذاری ویژه در آموزش استان جزو مدارس شاخص محسوب می شوند. بطوریکه مدرسه صفویه به دلیل ویژگی های برجسته خود توانست در بهمن ماه سال گذشته در فهرست آثار ملی قرار گیرد.
هر چند میراث فرهنگی استان با یک ماه تاخیر خبر ثبت ملی این اثر را رسانه ای کرد اما در تشریح دلایل آن ویژگی های شاخص تاریخی، هنری، معماری و فرهنگی عنوان شده است.
معاون میراث فرهنگی استان با بیان اینکه مالکیت این بنا دولتی و تحت تملک آموزش و پرورش است، افزود: نوع بهره برداری پیشین بنا آموزشی بوده که هم اکنون نیز با همین کاربری مورد استفاده دانش آموزان است.
منصور عالیقدری از ویژگی های معماری پنهان این بنا به ابهت، نظم، چیرگی، تحکم، عظمت و افراشتگی در قالب تاثیرات روانی اشاره و اضافه کرد: استحکام، سرعت در ساخت و نظارت و پیگیری از دیگر ویژگی هایی به کار رفته در ساخت این بنا است.
وی دبیرستان صفوی اردبیل را نمودی از ظهور مهندسی و معماری مدرن در نقش رقیب معماری سنتی دانست که ایجاد بسیاری از فعالیت های عمرانی در اردبیل به ویژه دبیرستان صفوی حاصل دیدگا ه های نوین در عرصه تکنولوژی است.
در عین حال مدرسه امام خمینی بیله سوار نیز که در دوره پهلوی اول ساخته شده است در سال ۱۳۸۱ به ثبت ملی رسیده و نسبت به ایجاد موزه در آن تاکنون اقدامی صورت نگرفته است.
مدرسه امام خمینی بیله سوار
از عواید بقعه شیخ تا پرورش دانشمندان در صفویه
دبیرستان صفوی که امروز با نام مدرسه شاهد پسرانه آن را می شناسند بر روی گورستان متروکه و قدیمی «تاوار قاپوسی» در محله ی «شاه باغی» اردبیل و در فاصله ی سال های ۱۳۱۵ تا ۱۳۱۷ احداث شده است. مساحت محوطه ی این دبیرستان ۱۱۸۷۶ متر مربع است. معماران آلمانی این بنا را در هفت هزار و ۷۶ مترمربع زیر بنا طراحی کرده اند و ساختمان مشابه آن هم در تبریز و در محله ی سید حمزه (کنار قاری کورپوسی) که بعدها به میدان دانش سرا معروف شد با نام ساختمان دانش سرای پسران تبریز احداث شده بود.
اسماعیل دیباج قبل از آن که به سمت رئیس فرهنگ اردبیل منصوب شود ناظر اداره معارف استان آذربایجان شرقی برای احداث این بنا بود. وی در جزوه کوچکی که با نام تاریخچه ی فرهنگ اردبیل در تبریز و در سال ۱۳۲۸ چاپ شده آورده است که برای ساخت دبیرستان صفوی ۹۵ هزار تومان هزینه شد که سی هزار تومان آن از محل عواید موقوفات شیخ صفی الدین اردبیلی و بقیه از بودجه ی مصوب دولت تأمین گردید.
ملک الشعرا بهار شعر زیر را برای احداث این دبیرستان سروده است که با حساب حروف ابجد ۱۳۱۷ و سال بازگشایی مدرسه می شود.
از صفای شیخ چون شد ختم این بنای عالی هم به نام نامی آل صفی آمد مسمّا
زد رقم کلک بهار از بهر تاریخ بنایش «باد دایم اردبیل از این دبیرستان مصفی»
دبیران مدرسه صفوی اردبیل- دهه ۲۰
مدرسه صفوی اردبیل با ۸۴ سال قدمت شخصیت های برجسته ای از جمله باباصفری نویسنده و معلم، دکتر یوسف معماری، دکتر مرتضی وهابزاده، مهندس امین نقوی در حوزه صنایع دریایی، عزیز یحیوی دندان پزشک و سید نصرالله سید شهابی فوق تخصص مغز و اعصاب در خود پرورده است.
اشخاصی که حضور موفق علمی و مدیریتی شان در مجامع ملی و بین المللی ضرورت معرفی سابقه آموزشی این استان به ویژه مدارس تاثیر گذار آن را دو چندان می کند.
در عین حال نباید از سابقه تاریخی و تاثیر گذاری مدرسه امام خمینی بیله سوار نیز غافل شد. این مدرسه با بیش از نیم قرن از زمان احداث در تربیت چهره های علمی و موفق ملی و بین المللی تاثیرگذار بوده است.
با این وجود طرح موزه مدارس در حالی در خواب خرگوشی به سر می برد که هر دو مدرسه به دلیل کهولت ساختمان مرتبا نیازمند بازسازی و بهسازی هستند.
* اعتبار برای ایجاد موزه یا بهسازی
در حالی که طرحی با ابعاد مشخص و شفاف و مصوب در حد یک وعده بی فرجام باقی مانده است، مدیر آموزش و پرورش ناحیه دو اردبیل در نظر دارد طرح احیای مدارس هویتی را در ناحیه آموزشی خود به اجرا درآورد.
جاهد شعاع ابعاد این طرح را نامگذاری مدارس جدید به نام مدارس شاخص عنوان کرد و این در حالی است که طرح مدارس ماندگار خود به فرجام مطلوبی نرسیده و در معرفی مدارس شاخص موفق عمل نکرده است.
طبق اظهارات مسئولان آموزشی قرار است مدارس ماندگار اعتبار ویژه برای حفظ، ترمیم و احیا دریافت کنند. مدیر کل آموزش و پرورش استان با بیان اینکه در بخشی از مدرسه نیز موزه ایجاد خواهد شد، اضافه کرد: با حفظ کاربری آموزشی در بخشی از مدرسه اسناد، پرونده ها و سابقه تحصیلی دانش آموزان به نمایش درخواهد آمد.
با این وجود به نظر می رسد با بی توجهی در اجرای به موقع این طرح و عمر طولانی آن سهم عمده اعتباراتی که قرار است با ایجاد موزه ظرفیت گردشگری آموزشی در اردبیل را ایجاد کند، در صورت جذب صرف بهسازی ساختمان های مدارس شود.
با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از پایگاه خبری تحلیلی سلام خبر، تاریخ انتشار: 18 فروردین 1394 ، کد خبر: ۲۳۴۲۰، www.salamkhabar.com
