شعار سال: در حالی که هنوز برخی از جوامع بشری هیچ توجهی به میزان انتشار آلاینده‌های محیط زیستی و کربن‌ها و نقش‌شان در تغییر اقلیم زمین ندارند، برخی از کشور‌های توسعه یافته کوچک‌ترین فعالیت‌هایی را که منجر به انتشار کربن می‌شود، زیر ذره بین برده‌اند و به‌دنبال راهی برای کم کردن حجم انتشار کربن هستند. کربنی که آینده زمین و بشر را تحت تأثیر قرار خواهد داد و با تغییر اقلیم، ممکن است که امکان حیات را از کره زمین سلب کند.

 

روزنامه فایننشال تایمز در تازه‌ترین گزارش خود به یکی از عاملان کوچک انتشار کربن پرداخته که با وجود سهم اندکش در تغییرات اقلیمی، می‌تواند این روند را تسریع کند؛ «ایمیل‌های کوچک غیر ضروری».

گزارش این روزنامه بر مبنای تحقیقات انگلیس از آن حکایت دارد که یک ایمیل کوچک غیرضروری می‌تواند انتشار کربن را افزایش دهد. ایمیل‌هایی برای تشکر که چند کلمه بیشتر نیست و ارسال آن هم ضروری نیست، اما با مصرف انرژی می‌تواند کربن منتشر کند.

بر اساس گزارش فایننشال تایمز، مقامات انگلیسی که در حال کار روی برنامه‌های مقابله با تغییرات آب و هوایی هستند، روی یک تهدید جدید برای کره زمین تمرکز کرده‌اند؛ یعنی میلیون‌ها ایمیل غیر ضروری که هر روز ارسال می‌شوند، از جمله نامه‌هایی که چیزی بیش از «تشکر» نمی‌گویند.

انگلیس در سال آینده، میزبان اجلاس بیست و ششم کنفرانس تغییرات آب و هوا - COP۲۶- سازمان ملل در گلاسکو است و اکنون راه‌های ابتکاری برای کاهش انتشار کربن را بررسی می‌کند. یکی از بخش‌های مدنظر محققان این کشور تأثیر فعالیت‌های کاربران وب است. تاکنون تحقیقاتی که این گروه روی فقط انگلیس انجام داده‌اند، نشان داده که انگلیسی‌ها روزانه بیش از ۶۴ میلیون نامه الکترونیکی غیرضروری ارسال می‌کنند و این ایمیل‌های غیرضروری هزاران تن کربن را به‌دلیل قدرت مصرفی‌شان به اتمسفر وارد می‌کنند. یکی از محققان می‌گوید: «اگر این ایمیل‌ها را به فقط یک بار در روز کاهش دهیم، مقدار زیادی کربن حبس خواهد شد.» انگلیس حالا حتی به‌دنبال قطع و حذف این ایمیل‌های غیر ضروری با ابزار‌هایی مثل مجازات و جریمه‌های انتشار کربن است. اقدام رادیکالی زیست محیطی که بوریس جانسون می‌خواهد آن را به‌عنوان شاخص نخست‌وزیری خود معرفی کند.

این روزنامه در ادامه با اشاره به اظهارات سوزان بیکر، مدیر ارشد آب و هوا، محیط زیست و پایداری در شرکت TechUK فناوری انگلیس می‌نویسد: «اثر کربن ایمیل از طریق الکتریسیته‌ای است که برای تأمین نیرو در دستگاه‌هایی که روی آن ایمیل نوشته یا خوانده می‌شود، شبکه‌هایی که داده‌ها را انتقال می‌دهند و مراکز داده‌ای که آن را ذخیره می‌کنند.»

البته کارشناسان تخمین می‌زنند که مراکز داده کمتر از یک دهم درصد اثر کربن جهان را تشکیل می‌دهند، در حالی که این رقم در مقایسه با سهم ۲۰ درصدی خودرو‌ها اندک است. با این حال، میزان انتشار از مراکز داده به‌دلیل افزایش استفاده از رسانه‌های آنلاین مانند تماس‌های ویدیویی، بازی‌ها و... جریانی در حال افزایش است.

سوزان بیکر می‌گوید: «مهم است که ترافیک داده‌ها - مانند ایمیل – مشمول مجازات انرژی و کربن شوند.»

با این حال، او تأکید می‌کند که «بخش فناوری سرمایه‌گذاری زیادی در افزایش استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر به جای سوخت‌های فسیلی انجام داده و برخی از پیش‌بینی‌ها کاهش ۵۰ درصدی انتشار کربن را تا سال ۲۰۳۰ مدل‌سازی کرده‌اند.»

اکنون بسیاری از کشور‌های جهان قوانین سختگیرانه‌ای را در مورد مصرف انرژی و انتشار کربن وضع و برخی نیز اجرا کرده‌اند. به این ترتیب که اگر مصرف انرژی از حد مجاز بالاتر برود، مصرف کننده باید جریمه انتشار کربن پرداخت کند.

یک مرکز تحقیقاتی به‌نام Ovo Energy در نوامبر گذشته تحقیقی انجام داده که نشان می‌دهد اگر هر فرد در انگلیس روزانه یک ایمیل کمتر ارسال کند، می‌تواند میزان انتشار کربن را بیش از ۱۶۰۰۰ تن در سال کاهش دهد.

این تحقیق ادعا می‌کند که رقم فوق معادل کربن ناشی از پرواز بیش از هزار نفر از لندن به مادرید است؛ و همین‌طور طبق این تحقیق ۱۰ ایمیل «غیرضروری» شامل پیام‌هایی است که فقط در آن نوشته شده «متشکرم»، «قابل تقدیراست»، «به سلامتی» و «LOL». مارتین گرگ یک کارشناس محیط زیست نیز می‌گوید که ما می‌توانیم از تغییرات جوی برگشت‌ناپذیر جلوگیری کنیم و راهکار آن هم مشخص است.

اما در مقابل این دیدگاه که تأکید بر حذف ایمیل‌های غیرضرور مثل پیام‌های تشکر دارد، برخی از کارشناسان ایده سرکوب ایمیل را با احتیاط می‌بینند.

مایک برنرز لی، استاد دانشگاه لنکستر که از تحقیقات او برای تخمین تأثیر کاهش ایمیل‌ها استفاده شده است، می‌گوید که فقط بخش کوچکی از انتشارات کربن مربوط به بخش فناوری است. او همین‌طور می‌گوید که «ایده افزایش کارایی ایمیل و کاهش انتشار کربن فوق‌العاده مشکوک است. با این حال، فناوری اطلاعات مزایای خود را در بحران بیماری کرونا اثبات کرده و نشان داده که چطور می‌تواند جایگزین بخشی از فعالیت‌های انرژی بر روزانه شود و از این طریق به محدود شدن انتشار کربن از سایر بخش‌ها منجر شود.»

لی معتقد است که به فناوری اطلاعات باید به گونه دیگری نگاه کرد و این بسیار عالی است که فناوری اطلاعات و آی تی به ما این امکان را می‌دهد که بدون افزایش اثر کربن، زندگی بهتر از آنچه را که می‌توانیم داشته باشیم و سهم ایمیل‌های غیرضرور در این میان ناچیز است.

در کنار گزارش روزنامه فایننشیال تایمز که نشان می‌دهد چقدر جهان روی مسأله انتشار کربن و تغییرات اقلیمی حساس است، این روز‌ها اخباری از تلاش کشور‌های توسعه یافته و ثروتمند برای باز کردن پنجره‌ای جدید از انرژی به گوش می‌رسد. انرژی‌هایی فراتر از انرژی‌های تجدیدپذیر رایج است. منظور هیدروژن سبز است که به‌عنوان سوخت پاک و بدون کربن برای تحقق بخشیدن به اقتصاد عاری از کربن و کمک به حل مشکل گرمایش زمین و تغییرات اقلیمی مورد توجه قرار گرفته است. حتی از آن به‌عنوان انقلاب سبز یاد می‌شود که درآن انرژی مصرفی از آب گرفته می‌شود.

هیچ بعید نیست که در دهه‌های آتی سهم قابل توجهی از انرژی مصرفی جهان به این نوع انرژی‌های پاک تعلق داشته باشد. اکنون بسیاری از کشور‌های جهان حتی کشور همسایه ما یعنی عربستان سرمایه‌گذاری روی این صنعت را شروع کرده‌اند که با وجود هزینه بر بودن آن در مقطع کنونی، اگر به نتیجه برسد؛ زمینه یک مرحله‌گذار انرژی را فراهم می‌کند که از آن با عنوان پایان عصر نفت یاد می‌شود. عصری که نفت تمام نشده است، اما به سبب میزان انتشار کربن آن نقشی کمرنگ در سبد سوخت مصرفی جهان خواهد داشت. البته کارشناسان معتقدند که اکنون نیز در مرحله‌گذار انرژی هستیم و بالاترین میزان تقاضا برای نفت را با ۱۰۷ میلیون بشکه در روز پشت سر گذاشته‌ایم و دیگر به این دوره بازنمی گردیم. چراکه کاهش انتشار کربن یک دغدغه مهم برای جهان امروز است.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه ایران، تاریخ انتشار: ۱ آذر ۱۳۹۹، کد خبر: ۵۶۰۸۷۶، www.irannewspaper.ir