شعار سال: این تالاب با داشتن پناهگاه حیات وحش به مساحت حدود ۲۸ هزار هکتار و تنوع گیاهی از جمله درختان سازیل و انار وحشی که منبع تغذیه برخی پرندگان را تشکیل می‌دهد توانست بیش از ۵۰۰ گونه جانوری را در خود جای دهد و به نوعی بهشت پرندگان استان مشهور شود و با این تنوع زیستی به عنوان یکی از ذخیره‌گاه‌های زیست‌کره جهان از سوی سازمان‌های جهانی حفاظت از محیط‌زیست قرار گیرد.

درست است که تالاب بین‌المللی میانکاله به بهشت پرندگان معروف شده، اما چند سالی است که سایه شوم مرگ، دست از سر پرندگان مهاجر آن برنمی‌دارد، شکار بی‌رویه و بی‌رحمانه و حرص و طمع به روش‌های مختلف از یک طرف و درست مدیریت نکردن منطقه از طرف دیگر دنیا را بر سر پرندگان مهاجر و بومی منطقه خراب و روزگار را برای این بخت‌برگشته‌ها سیاه کرده است.

در چند سال اخیر اقدامات زیادی چه از سوی سازمان حفاظت محیط‌زیست و چه از سوی سمن‌های فعال در منطقه انجام شد تا افرادی که اقدام به چنین شکار بی‌رحمانه‌ای می‌کنند را آگاه کنند، اما به نظر می‌رسد فایده‌ای نداشته و بازار سیاه ۴۰ تخته این پرندگان به طور شبانه‌روز در نیمه دوم سال همچنان رونق دارد و حتی توسعه هم یافته به طوری که پرندگان استان‌های مجاور را هم می‌پذیرد.

محمدعلی یکتا‌نیک عضو کمپین پرواز گفت: در چند سال اخیر بار‌ها و بار‌ها وضعیت شکار پرندگان مهاجر را در تالاب میانکاله اعلام کردیم، اما تاکنون راه‌حل درستی برای رفع این بحران در پیش گرفته نشده در حالی که در این زمینه قانون داریم و خواسته ما چیزی فراتر از اجرای قانون نیست. نمی‌خواهیم روش جدیدی ابداع کنیم و یک حرکت عجیب از سازمان محیط‌زیست انتظار نداریم. اگر قرار است تابع قانون باشیم باید برای همه اجرا شود. قانون نباید شبیه تار عنکبوت باشد که مثلا مورچه و پشه را بگیرد، اما گاومیش از آن عبور کند.

وی افزود: در خصوص فریدونکنار زیاد صحبت می‌شود. فکر می‌کنم هیچ‌وقت تا فردی از نزدیک فریدونکنار، ارزباران و سرخرود را در مازندران لمس نکند، آن حجم گسترده از تور‌های هوایی را مشاهده نکند، بازار پرندگان را از نزدیک نبیند که در شش ماه دوم سال هر روز چند هزار انواع لاشه پرنده روی تخت‌ها چیده شده‌اند نمی‌تواند بفهمد که چه خبر است. حتی دیدن فیلم مستند هم عمق این فاجعه را نشان نمی‌دهد این‌ها را بار‌ها و بار‌ها گفته‌ایم و کم و بیش مردم می‌دانند که در آن منطقه چه خبر است.

 

در نیمه دوم سال هر جا که یک دشت آبگیری یا یک جلگه آبگیری باشد می‌بینیم که هر شب در آنجا صدای تیراندازی می‌آید، چه بر سر ما آمده؟ این چه رقابتی است؟ آیا مردم جا‌های دیگر دنیا بلد نیستند سلاح دست‌شان بگیرند و هر شب تیراندازی کنند؟ این چه فرهنگی است؟ چه هنجار و نیازی است؟ چرا استان‌های دیگر ایران این کار را نمی‌کنند؟ آیا استان‌های محروم بلد نیستند این کار را بکنند؟ ریشه همه این‌ها برمی‌گردد به آن بازار شوم لاشه‌فروشی فریدونکنار که مشتری‌های مختلفی دارد. علاوه بر اینکه مردم عادی یاد گرفتند هر جا هستند شکار کنند و ببرند آنجا بفروشند، برخی صاحبان باغ‌های پرندگان نیز یاد گرفته‌اند که از این‌ها پرنده زنده بخرند بدون اینکه بدانند تبعات این کار چیست.

یکتا‌نیک تاکید کرد: باغ پرنده درست می‌کنید که چه پیامی به مردم بدهید؟ این پیام را بدهید که اگر یک حوض در خانه دارید بروید و مثلا یک فلامینگو بخرید و از آن نگهداری کنید. در این میان دست قاچاقچی هم باز است، چیزی که در باغ پرندگان می‌بینیم حتی شبیه‌سازی از طبیعت هم نیست، یک ملغمه من‌درآوری بیخود از انواع پرندگان است که در طبیعت با هم همزیستی نیز ندارند و اصلا کنار هم نیستند. همه این‌ها را جمع می‌کنیم چند تا درخت و فواره هم درست می‌کنیم و اسمش را می‌گذاریم باغ پرندگان غافل از اینکه چه پول هنگفتی همین باغ نحس در سیستم قاچاق به ویژه به بازار فریدونکنار تزریق می‌کند.

وی ادامه داد: از طرف دیگر هم در فریدونکنار، ارزباران و سرخرود پنج دامگاه وجود دارد که سالانه بیش از یک میلیون پرنده فقط از طریق همین دامگاه‌ها صید می‌شود. البته این آمار کف صید است. حتی تا دو میلیون هم ممکن است برسد، بستگی به هوای آن سال دارد که چقدر سرد باشد و چه تعداد پرنده بیاید. در بازار فریدونکنار علاوه بر اینکه حاصل صیدگاه‌های دامگاه‌های خود را می‌فروشند از سایر مناطق مازندران به ویژه میانکاله هم پرنده می‌آورند. متاسفانه استان‌های مجاور هم یاد گرفته‌اند که پرنده بگیرند و در این بازار بفروشند. سوال این است که اصلا چه نیازی است که چنین بازار شوم غیرقانونی و غیرانسانی وجود داشته باشد که مال حرام را معامله کنند، چون در این بازار پرنده حرام‌گوشت و حلال‌گوشت با هم فروخته می‌شوند که متاسفانه مردم و رستوران‌داران هم از آن استقبال می‌کنند.

این فعال محیط‌زیست افزود: این مسائل را بار‌ها و بار‌ها گفته‌ایم، مستند‌های زیادی ساخته شده، کمپین‌های زیادی ایجاد شده، نشست خبری‌های زیادی برگزار شده، رسانه‌ها گفتند و نوشتند، اما هنوز جای کار زیادی دارد برای اینکه عمق فاجعه را فقط کسی می‌تواند درک کند که بیاید این بازار را در شش ماه دوم سال از نزدیک ببیند که چطور چند هزار لاشه پرنده از کوچک و بزرگ برای فروش چیده شده‌اند. آن حجم از دام هوایی که در منطقه فریدونکنار، ارزباران و سرخرود است برق از سر آدم می‌پراند.

وی اظهار داشت: در این میان عده‌ای هستند که تهدید می‌کنند که ایجاد ناامنی خواهند کرد، سابقه هم دارند، در مقابل نیروی انتظامی و سازمان محیط‌زیست اسلحه می‌کشند و فحاشی می‌کنند و با این روش کار خود را پیش می‌برند، چون گردش مالی این بازار بسیار بزرگ است و نمی‌خواهند آن را به هیچ قیمتی از دست بدهند.
وی گفت: مدیران محیط‌زیست با همکاری نیروی انتظامی تلاش می‌کنند، اما غیرمستمر و مقطعی است. این معضل بزرگی است و یک‌شبه نمی‌توان معضل شکار میلیونی پرندگان در فریدونکنار، ارزباران و سرخرود را جمع کرد پس کار‌ها باید مداوم و پیوسته باشد تا نتیجه بدهد.

یکتا‌نیک افزود: برای این مساله قانون وجود دارد و انتظار هم چیزی فراتر از اجرای قانون نیست. بر اساس قانون شکار و صید، باید جلوی اجرای روش‌هایی که صید سنتی نیستند و جزو روش‌های صید گروهی و جرگه‌ای محسوب می‌شوند، گرفته شود. برای این کار لازم نیست عملیات نمادین جمع کردن تور انجام شود، چون آن منطقه آنقدر وسیع است و به صورت گسترده تور گذاشته می‌شود، هر روستایی هیچی نداشته باشد حداقل ۲۰۰ تا تور دارد و آنجا ده‌ها روستا وجود دارد، برای همین هزاران تور هوایی در هوا دیده می‌شود. این تور‌ها را هرگز نمی‌شود جمع کرد علاوه بر اینکه نصب تور‌های هوایی کار یک ساعت است دو تا پایه و قرقره و طناب و یک رشته تور نیاز دارد مانند تور والیبال بنابراین به راحتی نصب می‌کنند و با اولین صیدی که بکنند پول تور قبلی جبران می‌شود، در نتیجه جمع کردن این تور جز اینکه اتلاف وقت و انرژی باشد هیچ فایده‌ای ندارد.

وی تاکید کرد: کاش سازمان محیط‌زیست به جای جمع کردن تورها، تمرکزش را روی سه مغازه‌ای که در فریدونکنار علنی این تور را می‌فروشند، می‌گذاشت. استفاده از این تور‌ها هم در دریا و هم در خشکی ممنوع است، اما این سه مغازه دارند تخصصی این تور را می‌فروشند، ولی ماموران می‌روند تور‌ها را از دشت‌ها جمع می‌کنند، پس یک راهکار این است که دشت را رها کنیم و این مغازه‌ها تعیین‌تکلیف شوند، در واقع راه آسان فروش تور را ببندیم.

یکتا‌نیک افزود: راه دیگر این است که مطالعه شود که در این تالاب یا این دشت تور گذاشته شود برای صید این نوع پرنده، مثلا در آب‌بندان‌ها در تالاب‌ها تور می‌گذارند برای اینکه پرنده چَنگر صید کنند در حالی که تور یک روش ممنوع است برای صید، چون وقتی که تور گذاشته می‌شود فقط چنگر را نمی‌گیرد بلکه اردک سرسفید، اردک سرحنایی، اردک سیاه‌کاکل، اردک بلوط و اردک تاجدار را هم می‌گیرد. این‌ها همه گونه‌های حمایت‌شده ملی و بین‌المللی هستند.

وی ادامه داد:، چون این روش گزینش ندارد و گونه‌های در خطر انقراض را هم می‌گیرد پس حداقل فروش چنگر در بازار فریدونکنار ممنوع شود. در این حالت بازار را جمع نکرده‌اید بلکه برای آن محدودیت گذاشته‌اید، مثلا اگر تور هوایی ویژه صید غاز دارد غاز پیشانی‌سفید کوچک که امروز یکی از نماد‌های حفاظت از تنوع زیستی در جهان محسوب می‌شود و از گونه‌های در خطر انقراض است را هم شکار می‌کند، پس فردی حق ندارد آن را در این بازار بفروشد. این یعنی محدود کردن فعالیت بازار، به همین راحتی می‌توان از صید دو گونه پرنده در میان ده‌ها گونه که فروخته می‌شود جلوگیری کرد.

وی گفت: از طرفی هم کاملا شمال، جنوب، شرق و غرب بازار مشخص است. می‌توان فروشندگان را شناسایی کرد و به آن‌ها هویت داد و برای هر کدام کارت صادر کرد تا مشخص شود که این فروشندگان حق ندارند از سایر استان‌ها پرنده بفروشند، حق ندارند از کسانی پرنده بخرند که جز با روش صید سنتی، با روش‌های دیگری صید می‌کنند. بعد از این دیگر کار نداشته باشید که این‌ها چقدر می‌خواهند تور داشته باشند، دیگر دریایی از تور هم بگذارند و بخواهند اقیانوسی از پرنده را شکار کنند، می‌خواهند کجا بفروشند؟ چقدر می‌توانند صادر کنند؟ چقدر می‌توانند به رستوران‌ها بفروشند؟ وقتی آن بازار نباشد این پرندگان روی دست‌شان می‌ماند، چند هزار پرنده که در شبانه‌روز کشتار می‌کنند را نمی‌توانند بفروشند. با این روش بدون اینکه نیرویی تلف شده باشد و حرف ناسزایی شنیده شود یک بازار کنترل شده است.

یکتا نیک اظهار کرد:، اما متاسفانه برخی مایل به اجرای قانون نیستند، چون سود هنگفتی برایشان دارد، متاسفانه ادعا می‌کنند این راه معیشت‌شان است، اما چیزی که اسمش را گذاشتیم معیشت چیزی جز قاچاق حیات‌وحش نیست، روش صید گروهی و جرگه‌ای حیوانات در همه جای دنیا منع شده است، اما با این حال در این منطقه انجام می‌شود، ثروت بادآورده‌ای دارند، به جای اینکه نان بازوی خود را بخورند، دارند قانون را دور می‌زنند و سرمایه‌های بی‌بازگشت طبیعی و میراث جهانی را غارت می‌کنند و این بازار شومشان را به استان‌های مجاور هم گسترش داده‌اند.

وی تاکید کرد: راهکار برای مبارزه با صید و قاچاق پرندگان جمع کردن ناگهانی تور و دام نیست بلکه کنترل بازار آنهاست که یک بازار علنی کاملا فعال با بیش از ۴۰ تخت است که در آن هر شبانه‌روز در نیمه دوم سال مشغول خرید و فروش حیات‌وحش هستند.

 

شعار سال با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از جهان صنعت،تاریخ انتشار:4آذر1399،کدخبر:124108،jahanesanat.ir