شعار سال: واژه شهر و شهرنشینی، تاریخی به درازای عمر بشر دارد، اما هیچ شهری در گذر زمان توان ماندگاری را نداشته، مگر اینکه دارای هویت فرهنگی مشخص بوده باشد. شهر پایگاه اصلی تمدن انسانی و تبلور ذهنی و تکنولوژی بشر است و شهر‌ها بیانگر و جلوه‌گاه باور و شیوه تربیت مردم و نتیجه نگرش آن‌ها به همه هستی هستند. از آنجا که قرآن کریم به عنوان قانون اساسی دین اسلام و نیز بهترین نسخه شفابخش آلام روحی و جسمی انسان‌ها در بر گیرنده تمامی نیاز‌های دنیوی، اخروی، فردی و اجتماعی است، توجه به مقوله اثرات فعالیت‌های قرآنی بر زندگی شهری، نیز قابل توجه است. از این رو یکی از موضوعاتی که باید همه مسئولان، مدیران و متولیان امور شهری مدنظر داشته باشند، نهادینه‌سازی فعالیت‌های قرآنی در ذیل تمامی فعالیت‌ها در بستر شهر است. چراکه فعالیت‌های شهری به صورت مستقیم و غیر مستقیم در مباحث فرهنگی و مذهبی نقش بسیار تاثیرگذاری در کاهش آسیب‌های اجتماعی و ناهنجاری‌ها دارد.

از دیگر سو نشر و توسعه فرهنگ قرآنی و زمینه سازی آن برای ورود به زندگی افراد جامعه می‌تواند راهگشای حل بسیاری از مسائل روز کشور و اجتماع باشد، لذا تقویت، گسترش و حمایت از فعالیت‌های قرآنی در سطح شهر می‌تواند نوعی سرمایه‌گذاری بلندمدت برای تحقق جامعه سالم و پاک باشد؛ موضوعی که سال‌هاست مدیران شهری ازجمله شهرداری تهران بر آن تاکید دارند، اما در جهت تحقق آن حمایت و فعالیت شایسته و بایسته‌ای انجام نداده‌اند. این درحالی است که در حکومت دینی، متولیان امور علاوه بر وظیفه پاسداری و پرستاری از مردم، موظفند زمینه تعالی افراد جامعه به سوی کمال را هم فراهم آورند. از این روست که شهرداری تهران به عنوان مدیر شهر علاوه بر وظیفه تامین فضای آرام و دلپذیر برای شهروندان موظف است تا شرایط تعالی و رشد شهر وندان را نیر فراهم آورد.

در میان منابع فرهنگ اسلامی قرآن در کنار فرهنگ و سنت اهل بیت (ع) دو منبع لایزال فرهنگی هستند و از همین روست که ضروری است تا نگاه شهرداری تهران به این سمت باشد و بخش مهمی از فعالیت‌های فرهنگی خود را به این امر معطوف کند. امسال برای اولین بار در مدیریت شهری جدید ردیف بودجه مشخصی برای شورای عالی قرآن شهرداری تهران با عدد یک و نیم میلیارد تومان اختصاص یافته که در میان انبوهی از فعالیت‌های شهری جز ناچیزی از کل بودجه ۴۷ هزار و ششصد و هشتاد میلیارد تومانی شهرداری تهران است.

این درحالی است که پیروز حناچی، شهردار تهران در جریان تقدیم لایحه بودجه ۱۴۰۰ به صحن علنی شورای شهر تهران به بعد سلامت شهروندان در همه ابعاد تاکید ویژه‌ای داشت و گفته بود: امیدداریم با تحولات در این بودجه سرخط جدیدی به وجود بیاوریم. امیدواریم بیش از نگاه فیزیکی بر نگاه اجتماعی استوار باشیم و با همراهی مردم مشکلات به ظاهر لاینحل، حل شود.

 

حناچی تاکید کرد: رویکرد اصلی نسبت به مشکلات شهر اجتماعی است و در شرایط سخت اقتصادی کرونا پیش بینی می‌شود برخی از این اثرات تا ۱۴۰۰ ادامه داشته باشد و شهرداری هم نسبت به این موضوع حساسیت بیشتری دارد. بر همین اساس توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی، توجه به اقشار آسیب‌پذیر، بودجه برای محلات نیازمند توجه مانند ده ونک، خاک سفید، هرندی و... است و توجه به ارتقا سلامت شهروندان و ورزش و نشاط شهری اهمیت دارد.

برنامه‌های قرآنی فراتر از بودجه برگزار می‌شود!
اما وی در جریان آخرین نشست خبری خودش در سال ۱۳۹۹ در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه چرا بودجه قرآنی شهرداری تهران بسیار جزئی است؟ گفت: در برنامه‌های محلی و به مناسبت‌هایی مانند ماه رمضان در مناطق و نواحی، برنامه‌ها فراتر از بودجه برگزار می‌شود، چون این برنامه ها، اولویت‌دار و جزو موضوعات مهم است، اما آمار دقیق ندارم و برای ارائه آمار دقیق‌تر باید بررسی کنم.

اما محمدجواد حق‌شناس، رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر تهران با بیان اینکه قرآن، محکم‌ترین، ارزشمندترین و والاترین سندی است که همه بشریت مخاطب او هستند و در قبال او باید گوش شنوا و قلب آماده برای پذیرش، داشته باشند، معتقد است: در این مسیر، وظایفی که ما مسلمانان در برابر قرآن به عنوان امانتی که امروز بر دوش یکایک ما قرار دارد، داریم، این است که بتوانیم برای گسترش بیش از پیش آن بیشترین هم و غم خود را به کار گیریم.

 

رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر تهران اظهار کرد: شاید یکی از ستم‌هایی که از سوی ما مسلمانان بر قرآن روا شده، رویکرد انحصارگرایانه به قرآن بوده است. اگر در درون بپذیریم که قرآن به همه تعلق دارد، علی‌القائده باید برای افزایش حضور قرآن و مخاطبان قرآن در جامعه بیش از پیش تلاش کنیم. خدمت به قرآن این نیست که آن را تنها محدود به ماه رمضان و مجالس ترحیم برای آمرزش مردگان کنیم. قرآن نباید تنها زینت‌بخش مجالس سوگ ما باشد. سؤال اینجاست که چرا نباید قرآن را در شادی‌ها، جشن و سرور و مناسبت‌های مهم زندگی و در متن زندگی باشد؟ چه کسی گفته است که قرآن را باید تنها در جمع محدود خواند؟ آیا این ستم به قرآن نیست؟

این درحالی است که سیدحسین موسوی‌بلده، رئیس اجرایی شورای عالی قرآن شهرداری تهران درباره بودجه و حمایت از فعالیت‌های قرآنی تخصصی در شهر گفت: دوره پنجم شورای اسلامی شهر تهران ویژگی خاصی را با سایر دور‌های قبل دارد که بحث کرونا، تحریم‌ها، بدهی‌ها و مشکلات اقتصادی با آن همراه شده است و واقف هستیم که دچار یک گرفتاری و تنگدستی شده است به همین دلیل توقع ما هم به زیاد نبود؛ اما نسبت به کار فرهنگی و کار برای قرآن کریم، بنده به عنوان مسئول امور قرآنی شورای شهر و شهر تهران اعلام می‌کنم که بودجه‌های ناچیز قرآنی سال‌های گذشته تاکنون جذب نشده است و بودجه سال آینده نیز نسبت به کل بودجه شهر تهران شایسته قرآن و فعالیت‌های قرآنی برای شهرداری پایتخت جمهوری اسلامی نیست.

وی افزود: تمامی اعضای شورای شهر تهران نیز به این مسئله واقف هستند و یقیین دارم که این بینش قرآنی و توجه به زندگی قرآنی را دارند؛ اما توقع ما بجا است. انتظار هم نداریم به اندازه کل بودجه فرهنگی و یا آسیب‌های اجتماعی به این امر بودجه اختصاص دهند، اما در حد کار فرهنگی اثرگذار و جمعیت ۱۴ میلیون نفری پایتخت و گستردگی محلات قطعا انتظار بیش از این بود و با وجود قوانین و دستورالعمل‌های قرآنی این حوزه نمی‌توان حتی ۵ درصد از این انتظارات و دستورالعمل‌ها را برآورده کرد. این یعنی بالای ۹۵ درصد از دستورالعمل‌های این حوزه عملیاتی نخواهد شد و نهایتا ۳ درصد محقق شود و از این جهت جای گلگی و ناراحتی دارد.

حقیقتا بودجه فعلی بسیار کم و ناچیز است
رئیس اجرایی شورای عالی قرآن شهرداری تهران تصریح کرد: دوستان می‌توانند این بودجه را با لطف خود ارتقا دهند. هرچند بودجه فعلی هم به نحوی است که مسیر بسیاری را برای جذب آن طی کردیم و در این خصوص از شهردار تهران قول مساعدی گرفته‌ایم که یک جلسه دراین خصوص داشته باشیم، اما حقیقتاً بودجه فعلی بسیار کم و ناچیز است که هزینه‌ای نیست بلکه سرمایه‌ای است و با این روال کاری برای جلسات قرآنی خانگی نمی‌ماند و آنچه را هم که تا امروز می‌بینیم توجه برخی از شهردارن مناطق و معاونان فرهنگی به قرآن و دغدغه آن‌ها نسبت به این فعالیت‌هاست.

موسوی‌بلده با بیان اینکه با وجود گذشت سه سال از شورای شهر تهران هنوز بودجه‌ای به بخش اجرایی شورای عالی قرآن شهرداری اختصاص پیدا نکرده است، گفت: آنچه که تاکنون انجام شده است به برکت قرآن و دغدغه‌مندان این عرصه بوده است که از بودجه‌های خودشان در این عرصه هزینه کرده‌اند وگرنه قرآن در اینجا بودجه مستقلی نداشته است هرچند که امسال برای اولین بار ردیف بودجه مشخصی به آن اختصاص داده اند. البته اگر همین بودجه را هم تصویب کنند می‌توان امید داشت برای سال بعد بتوان حرکت‌هایی را در این حوزه انجام داد.

 

دارند و اگر بودجه یک و نیم میلیاردی این بخش را بخواهیم تقسیم بر این تعداد کنیم چه اقدام شاخصی می‌توان انجام داد؟ در کنار این مناطق شهرداری تهران را داریم که هرکدام به وسعت یک وزارتخانه است. همچنین سازمان‌هایی را داریم که موظف به انجام فعالیت‌های قرآنی هستند. ازجمله اتوبوسرانی، تاکسیرانی، مترو، بهشت زهرا و زیباسازی داریم که اگر بودجه قرآنی باشد می‌توانیم فضای شهر را تغییر دهیم.

موسوی بلده اظهار کرد: با وجود این مقدار از بودجه به جرئت می‌توان گفت که آنچه در این حوزه و شورای عالی قرآن شهرداری تهران برای قرآن انجام شده از سایر معاونت‌ها و ادارت کمتر نبوده بلکه بیشتر هم بوده است. به لطف خدا در حد بالایی کار فرهنگی و قرآنی انجام دادیم بدون اینکه بودجه‌ای داشته باشیم.

وی درباره اخذ مالیات توسط شهرداری تهران از مؤسسات قرآنی گفت: یک‌سری قوانین وجود دارد که برخی از نهاد‌ها و فعالیت‌ها را معاف از مالیات و عوارض می‌کند که می‌توان این مؤسسات و نهاد‌ها را هم ذیل آن‌ها دید. اما همه این‌ها نیاز به کار و فعالیت و دغدغه دارد و مدیران را به این عرصه آشنا کرد و یا حتی از لحاظ بودجه‌ای آن‌ها را حمایت کرد. در سرای محلات هم اینگونه است و برخی از دارالقرآن‌ها امروز حتی در تامین ۵۰ هزارتومان برای ارائه به استاد و معلم قرآن دچار مشکل هستند و این‌ها باعث تاسف است.

رییس اجرایی شورای عالی قرآن شهرداری تهران با بیان اینکه بودجه مشخص شده فعالیت‌های قرآنی نسبت به بوجه کل فرهنگی شهر تهران هیچ حساب می‌شود، گفت: اگر همان هیچ را هم به ما بدهند می‌توانیم قول بدهیم تهران را در این عرصه متحول کنیم. کار قرآن یک فعالیت تخصصی است که تنها افراد متخصص از عهده آن بر می‌آیند و مهجوریت قرآن را در این عرصه شاهد هستیم.

تجهیز ساختمان امام رضا (ع) شهرداری برای فعالیت‌های قرآنی
این درحالی است که احمد مسجدجامعی، عضو شورای اسلامی شهر تهران نیز درباره حمایت شورای اسلامی و شهرداری تهران از فعالیت‌های قرآنی گفت: فعالیت‌های قرآنی در تهران توسط دو بخش یکی فرهنگسرای قرآن زیر نظر سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران و شورای عالی قرآن شهرداری تهران انجام می‌شود که تقریبا به تازگی ایجاد شده است. در بخش سازمان فرهنگی و هنری و فعالیت‌های فرهنگسرای قرآن شاهد تحولات خوبی هستیم. در شورای عالی قرآن شهرداری تهران نیز مقرر شده تا ساختمانی را با نام امام رضا (ع) که متعلق به شهرداری تهران است آماده و تجهیز کنیم تا فعالیت‌های قرآنی را در آنجا انجام دهیم. رقمی هم برای این ساختمان پیش‌بینی شده است که به نظر می‌رسد آقای موسوی بلده هم انگیزه، هم دانش و هم ارتباطات مناسبی را برای این عرصه دارد. در کنار آن هم آقای خاکی، مدیر فرهنگسرای قرآن نیز این توانمندی و انگیزه را دارد و با این بودجه هم می‌توان کار قرآنی کرد.

تلاش‌های زیادی را برای دریافت نظرات سایر مدیران شهری و اعضای شورای شهر در این خصوص انجام داد که با بدقولی آن‌ها برای مصاحبه مواجه شد؛ هرچند همه می‌دانیم که قرآن بهترین، سریعترین و موثرترین راه برای ایجاد سلامت اجتماعی جامعه است و به طور حتم باید زیبایی‌های قرآن، نقش قرآن در آرامش روح و روان و همینطور نقش قرآن در بهتر شدن زندگی و نقش قرآن در تعالی و کمال انسان به درستی نهادینه شود و تا زمانی که عمل به آیات، مفاهیم و سبک قرآنی از جانب نهاد‌های جامعه ازجمله شهرداری محسوس نباشد، نباید انتظار قرآنی شدن جامعه را داشته باشیم. چراکه با داشتن قرآن و تعلیمات اسلامی، می‌توان با منطق و استدلال مشکلات را برطرف و جامعه را به طرف تقوا هدایت کرد؛ لذا قرآن‌آموزی و تحقق سبک زندگی قرآنی می‌تواند گره‌گشای بسیاری از مشکلات شهری گردد و دیگر شاهد بسیاری از ناهنجاری‌ها در این عرصه نباشیم.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات، برگرفته از ایکنا، تاریخ انتشار:۳۰ بهمن ۱۳۹۹، کد خبر:۳۹۵۳۸۶۶، www.iqna.ir