چهارشنبه ۰۵ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 2024 April 24 
فرسودگی پیش از دنیاگیری هم در برخی مشاغل به‌ویژه پزشکان و کارکنان درمانی رشد روزافزون داشت. سازمان سلامت جهانی (WHO) فرسودگی را رسماً به‌عنوان سندرم مرتبط با استرس مزمن و درمان‌نشده شغلی تعریف کرد.
فرسودگی به‌دلیل پیامدهای جدی که برای سلامت روان افراد دارد باید مورد توجه قرار گیرد. فرسودگی عامل خطرساز ابتلا به افسردگی، سوءمصرف مواد و حتی خودکشی است و همچنین می‌تواند سرایت‌پذیر باشد و همه افراد را در یک محیط کاری مبتلا کند.
فرسودگی محدود به خستگی نیست
اغلب تصور می‌شودفرسودگی شغلی همان خستگی مزمن است ولی فرسودگی فراتر از آن است و سه جزء دارد که تنها یکی از آن‌ها خستگی جسمی و روحی ناشی از استرس طولانی است
یک جزء دیگر فرسودگی احساس بی‌ارزشی و پوچی شغلی است. انگار این شغل به زور تحمیل شده و فردی که قبلاً بیشترین تلاش را از خود به خرج می‌داد به‌تدریج به‌جایی می‌رسد که از کم‌ترین زحمت اکراه دارد.
جزء سوم فرسودگی این است که فرد خود را سرزنش می‌کند و از خود می‌پرسد «چه بلایی سر من اومده؟ چرا نمی‌تونم از عهده‌ش بربیام؟»
علائم فرسودگی را بشناسید و به‌موقع کنترل کنید
اولین راه شناسایی سریع علائم فرسودگی این است که هر روز از خود بپرسید چه حسی نسبت به شغل خود دارید.
عدم کنترل، یکی از عوامل فرسودگی است و اطلاع سریع از تک‌تک مسائلی که در محیط کار استرس‌زا هستند می‌تواند به کنترل به‌موقع آن‌ها پیش از این‌که کل مجموعه از کنترل خارج شود کمک می‌کند.
در مورد دورکاری دوران کرونا توصیه می‌شود یک روتین کاری روزمره مشابه با محیط شغلی واقعی در پیش گرفته شود. در ساعت مشخصی بیدار شوید. لباس بپوشید. یا حتی تظاهر کنید که در حال حرکت به سمت محل کار هستید و مدتی پیاده‌روی کنید.
این کار کمک می‌کند بین شغل و زندگی شما مرز ایجاد شود و نوعی کنترل ایجاد می‌کند.
زیاده‌روی در کار را تشخیص دهید
کار بیش از حد یک عامل خطرساز دیگر برای فرسودگی شغلی است. باید بتوانید این را تشخیص دهید. زمانی که حس می‌کنید امکان انجام کار را ندارید یا وقت کم می‌آورید.
مغز و بدن شما در زیر استرس شدید پس از مدتی عملکرد خوب قبلی را نخواهد داشت.
باید مطمئن شویم مغز ما به‌اندازه کافی استراحت می‌کند چون مغز تحمل استرس طولانی را ندارد. حتی پنج دقیقه استراحت پس از یک ساعت کار می‌تواند مفید باشد.
حواسمان به هم باشد
کارفرماها و کارکنان باید به این موضوع به‌طور جدی نگاه کنند.
فرهنگ محیط کار تأثیر به‌سزایی در شکل‌گیری فرسودگی دارد. فقدان پاداش یا بی‌توجهی به اهمیت نقش افراد در مجموعه کاری، فقدان حمایت اجتماعی، فقدان روحیه جمعی، بی‌عدالتی، زورگویی و تبعیض خطر فرسودگی را افزایش می‌دهد.
فرسودگی یک پدیده سازمانی است و سازمان‌ها باید با یک شیوه نظام‌مند با آن برخورد کنند. آکادمی ملی طب آمریکا در سال ۲۰۱۹ توصیه کرد مؤسسات پزشکی علل فرسودگی را ریشه‌یابی کنند. یکی از پیشنهادهای این آکادمی این است که برای کار گروهی و روحیه جمعی در محیط کار انگیزه و مشوق‌هایی در نظر گرفته شود.
فرهنگ غالب در محیط کار باید به‌گونه‌ای باشد که کارکنان احساس امنیت کنند. باید افراد بتوانند به راحتی درباره فرسودگی صحبت کنند. یک رمز مهم تاب‌آوری در دوران دنیاگیری این است که در عین رعایت فاصله اجتماعی کنار هم باشیم.
دکتر بابک عزیزافشاری، ۱ فروردین ۱۴۰۰
پایگاه تحلیلی- خبری شعار سال، برگرفته از کانال تلگرامی مهدی حسینی
