تقلب در مواد شیمیایی غذایی مانند تقلب در سایر زمینهها در همه دنیا رایج است با توجه به گران شدن قیمتهای جهانی و افزایش قیمت دلار در ایران که تاثیر مستقیم بر روی افزایش قیمت مواد اولیه شیمیایی غذایی داشته بازار تقلب در این مواد افزایش چشمگیری یافته است. اما از آنجایی که مواد غذایی به طور مستقیم توسط افراد مصرف میشوند نسبت به سایر زمینهها ممکن است خطرات بیشتری برای سلامتی داشته باشند.
شعار سال: در واقع هر تقلبی که در مواد غذایی صورت میگیرد ممکن است جان صدها نفر را به خطر بیندازد. آمار نشان داده است که تقلب در مواد شیمیایی غذایی هر ساله چیزی حدود ۷۰۰ تا ۱۰۰۰ میلیارد تومان به صنایع غذایی خسارت وارد میکند.
در حال حاضر افزودنیهای غذایی بازار گستردهای در سراسر جهان دارند و بخش جدایی ناپذیری از صنایع غذایی را تشکیل میدهند. عدم استفاده از افزودنیها جذابیت و مشتری پسندی خوراکیهای آماده را به شدت کاهش میدهد و بازار تجاری آنها را از بین خواهد برد.
اسانسها و طعم دهندههای مصنوعی رایجترین افزودنیهایی غذایی و در واقع مواد شیمیایی هستند که برای تقلید از طعم طبیعی مواد دیگر طراحی شده اند. از این ترکیبات میتوان برای تقلید طعمهای مختلف از چیپس و پاپ کورن و کرم کارامل گرفته تا میوه و موارد دیگر استفاده کرد. مطالعات حیوانی نشان داده است که تقلب در اسانسها و طعم دهندههای مصنوعی میتوانند تأثیرات نگران کنندهای بر سلامتی داشته باشند. یکی از راههای تقلب در مواد شیمیایی غذایی در زمینه طعم دهندهها است.
برخی از طعم دهندهها مانند شکلات، انگور، آلو و توت فرنگی تأثیرات سمی بر سلولهای مغز استخوان دارند و در صورتی که تقلبی در این مواد افزودنی صورت بگیرد قطعاً عوارض بیشتری برای سلامتی خواهند داشت؛ بنابراین اگر میخواهید مصرف طعم دهندههای مصنوعی و انواع مواد شیمیایی را در رژیم غذایی خودتان محدود کنید، برچسب مواد تشکیل دهنده خوراکیها را بررسی کنید و به جای "طعم دهنده شکلات" یا "طعم دهنده مصنوعی" به دنبال اسامی دیگری مانند "شکلات" یا "کاکائو" بر روی برچسب مواد غذایی باشید.
از رنگهای غذایی نیز برای بهبود ظاهر اکثر خوراکیها از آب نبات گرفته تا چاشنیها استفاده میشود. در سالهای اخیر نگرانیهای زیادی در مورد عوارض بالقوه آنها وجود داشته است. مصرف رنگهای غذایی خاص مانند آبی ۱، قرمز ۴۰، زرد ۵ و زرد ۶ با واکنشهای آلرژیک در برخی افراد همراه بوده است.
تقلب در مواد شیمیایی غذایی بسیار ساده است و اغلب برای کاهش قیمت آنها صورت میگیرد. رنگهای تقلبی مانند رنگهای غذایی توسط FDA تائید نشده اند و ترکیبات ناشناخته بکار رفته در آنها میتواند عوارض مختلفی در پی داشته باشد. رنگهای غذایی در درجه اول در غذاهای فرآوری شده یافت میشوند که باید در یک رژیم غذایی سالم محدود شوند.
علاوه بر افزودنیهای شیمیایی ظروف بسته بندی مانند بطریها، فنجانها و بشقابهای یک بار مصرف بی کیفیت نیز میتوانند حاوی مواد شیمیایی خطرناکی باشند که عناصر آنها میتوانند به مواد غذایی مهاجرت کنند. برخی از مواد شیمیایی بعضاً در نتیجه فرآیند تولید یا در مرحله ضد عفونی وارد مواد غذایی میشوند که همگی میتوانند سلامت انسانها را تحت تأثیر قرار دهند. تقلب در مواد شیمیایی غذایی در این زمینهها نیز میتواند تأثیرات سوء بیشتری بر سلامتی داشته باشد.
تقلب در پودر کاکائو و پودر نارگیل:
پودر کاکائو و پودر نارگیل دو افزودنی بسیار رایج در صنایع غذایی هستند که در طیف گستردهای از خوراکیها از جمله انواع شکلات، کیکها و کلوچهها و نوشیدنیها مورد استفاده قرار میگیرند. پودر کاکائو کاربرد گستردهای در تولید شیر کاکائو دارد که یک نوشیدنی بسیار محبوب است.
خانمها معمولاً از پودر کاکائو و پودر نارگیل برای تهیه اسموتیها و کیکهای خانگی و بسیاری از خوراکیهای دیگر استفاده میکنند. بوی خوب پودر کاکائو و طعم ملایم پودر نارگیل بیشتر افراد را ترغیب به مصرف خوراکیها میکند. حتی میتوان برای خوشمزه کردن شیر و ترغیب کودکان به مصرف آن از پودر کاکائو و شکر استفاده کرد. این افزودنیها همچنین کالری مورد نیاز کودکان را نیز تأمین میکنند و ارزش تغذیهای نیز دارند.
با توجه به موارد فوق فکر کنید تقلب در پودر کاکائو تا چه حد میتواند سلامتی افراد و کودکان را به خطر بیندازد. لازم به ذکر است که تقلب در مواد شیمیایی غذایی فقط منحصر به پودر کاکائو نیست و میتواند در سایر افزودنیهای غذایی نیز رخ بدهد.
روش تشخیص پودر کاکائو واقعی از تقلبی
پودر کاکائو برای افزودن عطر و طعم به شکلاتها و بسیاری از خوراکیهای دیگر استفاده میشود. پودر کاکائو با محتوای چربی ۱۰ -۱۲ ٪ و ۲۰ -۲۲ ٪ به عنوان استاندارد اصلی در بازار موجود است و در صنایع غذایی مورد استفاده قرار میگیرد.
پودر کاکائو ارزش غذایی بالایی دارد و برای سلامتی بسیار مفید است. کاکائو به کاهش استرس، حفظ فشار خون پایدار و مبارزه با افسردگی کمک میکند. پودر کاکائو خالص حتی توانایی جلوگیری از بیماریهای قلبی -عروقی و مهار رشد سلولهای سرطانی را نیز دارد.
برای تهیه شکلاتها میتوان پودر کاکائو ۱۰۰ ٪ را با شکر مخلوط کرد. مثلاً برای تولید شکلات تلخ ۷۰% میتوان به مخلوط شکلات، ۳۰% شکر اضافه کرد. برای تهیه شکلاتهای ارزان قیمت، پودر کاکائو را با روغنهای گیاهی و شیرین کنندههای مصنوعی ترکیب میکنند که نوعی تقلب در مواد شیمیایی غذایی است. پودرهای کاکائو تقلبی اکثراً حاوی آرد و ترکیبات شیمیایی غیرخوراکی هستند و میتوانند سلامت مصرف کنندگان را به مخاطره بیندازند.
تقلب در مواد شیمیایی غذایی در ترکیباتی مانند پودر کاکائو، قهوه و پودر نارگیل به راحتی صورت میگیرد بنابراین باید در خرید مواد غذایی بیش از پیش دقت کرد. در ادامه روشهایی برای تشخیص پودر کاکائو تقلبی شرح داده میشود. برای حفظ سلامتی خودتان این نکات را به خاطر بسپارید.
رنگ پودر کاکائو
طی فرآیند تولید و فراوری پودر کاکائو، تغییراتی در رنگ و طعم آن صورت میگیرد. به عنوان مثال رنگ پودر کاکائو بسته به درجه قلیایی بودن آن متفاوت خواهد بود. پودر کاکائو اصل و با کیفیت اغلب اوقات قهوهای تیره یا قهوهای قرمز است و حتی پس از فرآوریهای مختلف نیز طعم غنی و رنگ ذاتی خود را حفظ میکند.
در عوض پودر کاکائو تقلبی حاوی ناخالصیهای مختلفی است که شدت رنگ آن را کاهش میدهد و همیشه در داخل آن لکههای سفید ناخالصی قابل مشاهده است.
طعم پودر کاکائو
دانههای کاکائو به طور طبیعی حاوی اسیدهایی هستند که باعث ایجاد طعم ترش میشوند. بسته به سطح قلیایی بودن فرآیند تولید پودر کاکائو، اسیدیته و تلخی آن متفاوت خواهد بود. علاوه بر این بوی پودر کاکائو باعث کاهش طعم تلخ آن هنگام استفاده میشود.
پودر کاکائو خالص هنگام مصرف به شکل نوشیدنی مطمئناً طعم تلخی خواهد داشت بنابراین بیشتر افراد آنرا با شیر مصرف میکنند تا شدت تلخی آن کمتر شود. از آنجایی که پودر کاکائو تقلبی حاوی ناخالصی است، بنابراین طعم و مزه آن بسیار سبکتر و ملایمتر است، طعم آن هنگام نوشیدن غنی نیست و عطر و طعم ملایم آن باعث میشود طعم شیر یا خوراکی دیگر را بیشتر احساس کنید.
عطر پودر کاکائو
پودر کاکائو خالص رایحهای طبیعی و بسیار دلپذیر دارد و از آنجا که از دانههای کاکائو ۱۰۰ ٪ خالص تهیه شده است، حاوی مواد افزودنی و معطر دیگر نیست؛ بنابراین هنگام مصرف آن نباید بوی وانیل، شکلات یا بوی شیرین شکر و شیر را حس کنید. اگر پودر کاکائو تقلبی یا حاوی ناخالصیها باشد، رایحههای دیگری مانند شیر، شکلات و وانیل غالب خواهند بود که اکثر افراد متوجه آن میشوند.
ترکیب پودر کاکائو با آب
هنگامی که پودر کاکائو را با آب گرم مخلوط میکنید، یکی از راههای شناسایی پودر کاکائو واقعی و تقلبی این است که پودر کاکائو خالص به راحتی در آب حل شده و رایحه بسیار مشخصی دارد. هنگام نوشیدن نیز عطر غنی آن با تمام وجود حس میشود.
پودر کاکائو تقلبی هنگامی که با آب گرم مخلوط شود، مخلوط متراکم تری ایجاد میکند و خواهید دید که طعم کاکائو بسیار کمتر است و فقط بوی شکر و شیر را حس خواهید کرد.
لازم به ذکر است که تقلب در مواد شیمیایی غذایی خصوصاً در برخی افزودنیهای غذایی عوارض جانبی بسیار خطرناکی برای مصرف کنندگان در پی خواهد داشت. برای کاهش مصرف این ترکیبات و در امان بودن از اثرات خطرناک مواد شیمیایی تقلبی، برچسب مواد غذایی را به دقت بررسی کنید تا بدانید چه چیزهایی واقعاً به غذاهای مورد علاقه شما اضافه میشود.
همچنین بهتر است مواد غذایی مصرفی خودتان را از فروشگاههای معتبر تهیه کنید و هرگز برای پرداخت هزینه کمتر مواد غذایی را از مکانهای نامعتبر خریداری نکنید. علاوه بر این، سعی کنید مصرف غذاهای فرآوری شده و بسته بندی شده را کاهش دهید و مواد تازه بیشتری را در رژیم غذایی خود بگنجانید تا استفاده از مواد افزودنی غذایی شیمیایی و بعضاً تقلبی را به حداقل برسانید.
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری ایلنا، تاریخ انتشار: ۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۰، کد خبر: ۱۰۷۲۵۰۷، www.ilna.news