شعارسال: با وجود همه مزایای درنظر گرفته شده برای غذاهای دریایی، نباید از برخی مخاطرات سلامت پایه آنها غافل شد (در کار توجه داشت الزمی به حلال یا حرام بودن غذای مصرفی از دیدکاه شرعی برای مسلمانان و اهل کتاب). یکی از این مخاطرات، مسمومیت ناشی از مصرف برخی از ماهیها است. این مسمومیتها یا بدلیل وجود سم در بدن خود ماهی یا آلودگی ماهی به سموم خاص بدلیل آلودگی محیطهای دریایی و یا نوع تغذیه ماهی است.
مسمومیت غذاهای دریایی در اثر مصرف ماهی یا سخت پوستان یا نرمتنان در معرض سموم دریا رخ میدهد. یکی از منابع مسمومیت غذایی با منشاء دریایی، گونههای خاصی از ماهیها هستند. این مسمومیت، ایکتیوتوکسیکوز (Icthyotoxicosis) نامیده میشود. این امر ناشی از عمل توکسینها است. ساختار توکسینها میتواند متشکل از مولکولهای کوچک پپتیدی، پپتیدهای حلقوی، لیپوپپتیدها، آلکالوئیدها، کربامات آلکالوئیدها، ارگانوفسفاتها و یا پروتئینها باشد. توکسینهای دریایی، توکسینهایی با وزن مولکولی پایین و مقاوم به گرما و اسید معده میباشند. در صورت رعایت زنجیره سرد، میتوان از بروز این مسمومیتها پیش گیری کرد. مزه دار کردن ماهی با سبزیجات تازه، آبلیمو و انواع ادویه جات در کاهش مضرات این مسمومیتها مؤثر است. ۸ نوع اصلی مسمومیت در ماهی و نرمتنان وجود دارد. مشهورترین سموم موجود در ماهی عبارتند از: سیگواترا، اسکامبروید، تترودوتاکسین و جیوه. معمولترین مسمومیت در اثر مصرف نرمتنان عبارتند از: فلج، اسهال، فراموشی و سمیت عصبی.
اعتقاد براین است که بیش از ۴۰۰ گونه ماهی، به ویژه ماهیان مرجانی حاوی سمی هستند که باعث مسمومیت با سیگواترا میشوند. ماهیهای مرجانی متعلق به مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری اقیانوس هند و آرام بیشترین خطر را دارند. علائم مسمومیت با سیگواترا معمولا ظرف چند دقیقه تا شش ساعت پس از خوردن ماهی سمی ظاهر میشود. علائم شامل انواع واکنشهای گوارشی، عصبی، قلبی و عروقی میشود. علائم دیگر عبارتند از: حالت تهوع، استفراغ، اسهال آبکی، سر درد، بی حسی و سوزن سوزن شدن اطراف دهان و اندامهای دیگر. در موارد شدید تر، فرد ممکن است از درد عضلانی، سرگیجه و احساس "وارونگی دما" (یعنی چیزهای گرم را سرد و چیزهای سرد را گرم بپندارد) رنج ببرد. همچنین ممکن است ریتم نامنظم قلب و فشارخون پایین را تجربه کنند. علائم معمولا پس از چند روز برطرف میشوند، اما ممکن است تا ۴ هفته ادامه داشته باشند.
تاکید ماهی فروش در ویدئوی بالا، تفکیک قائل شدن بین چنگو (دوولمی/شیرنیزه/باراکودا) با نیزه ماهی است. درخصوص تاکیدات وی درباره سم موجود در بدن این ماهی هم باید گفت که، سیگواتوکسین یک سم طبیعی است که توسط جلبکهای دریایی تولید میشود و میتواند در ماهیانی که از این جلبکها تغذیه میکنند، تجمع یابد. این سم میتواند باعث مسمومیت غذایی در انسان شود که به آن سیگواترا (Ciguatera) گفته میشود. ماهیانی که بیشتر در معرض آلودگی به سیگواتوکسین هستند شامل کوسه، نیزه ماهی، ماهی سرخو، ماهی تن، عنبرماهی و ماهی طوطی هستند.
پایگاه تحلیلی خبری شعار سال، برگرفته از منابع گوناگون