شعار سال: بنابر رسمی مألوف، موضوع آلودگی هوا بویژه در کلانشهر‌ها در ماه‌های سرد سال بیش‌تر مورد توجه قرار گرفته و مطالبات عمومی در این زمینه مطرح می‌شود. نقش آلاینده‌های محیطی و بخصوص آلاینده‌های صنعتی در کنار خیزش کانون‌های گردوغبار اطراف شهر‌های بزرگ همیشه از عوامل اصلی این بحران عنوان شده و در تمام این سال‌ها اقدامات مقطعی برای مواجهه با آلودگی هوا مطرح و اجرایی می‌شده است.

 

بدون تردید دولت تدبیر و امید در توجه به مسأله محیط زیست و حل آن اقداماتی فراتر از سایر دولت‌ها صورت داده است که نمونه شاخص آن در تدوین و تصویب «قانون هوای پاک» و پیوست‌ها و دستورالعمل‌های آن قابل مشاهده است. در سال‌های اخیر، رویکرد سازمان حفاظت محیط زیست شناسایی کانون بحران‌های محیط زیستی و ایجاد بستر‌های کلان قانونی و اجرایی برای حل بحران‌ها بوده است. برهمین مبنا و برای ایجاد اجماع ملی در حل بحران آلودگی هوا، سازمان ضمن تدوین و ابلاغ ضوابط لازم برای پایش و کنترل برخط آلایندگی صنایع، نظات بر آلایندگی وسایل نقلیه موتوری و همچنین نظارت سیستمی بر اجرای قانون هوای پاک تلاش کرده است که تمام ظرفیت‌های ممکن در این قانون را تثبیت و اجرایی کند. لازم می‌دانم ضمن تأکید بر اقدامات مؤثر سازمان در زمینه پایش مسائل محیط زیستی بخصوص با مشارکت ارزشمند دانشگاه‌های مهم کشور این نکته را یادآور شوم که سازمان در دولت دوازدهم اهمیت ویژه‌ای به تفکیک اطلاعات و آمار به روز و برخط و استفاده از اطلاعات به دست آمده در کنترل وضعیت داشته است. به‌عنوان نمونه در زمینه پایش و نمونه‌برداری منابع آب زیرزمینی از سال ۹۲ تا ۹۹ شاهد رشد بیش از ۱۱۰۰ درصدی در میزان این نمونه‌گیری‌ها هستیم.

 

 

ذکر این مثال تنها شاهدی بر نحوه اولویت بندی‌های سازمان و رویکرد آن نسبت به آمار و اطلاعات محیط زیستی کشور است. همین رویکرد در نحوه مواجهه با مسأله گرد وغبار نیز قابل مشاهده است. در این زمینه پروژه مهم و ارزشمند «منشأیابی ذرات معلق در کلانشهرها» در کنار عملیات مقابله با گرد و غبار در صد‌ها هزار هکتار از اراضی کشور بخصوص عملیات نهال‌کاری و مراقبت سنواتی در ۸۳۰۰ هکتار از کانون‌های غبارخیز و بحرانی کشور به اجرا درآمده است. تمرکز ویژه بر اصلاح روند‌های غلط یا آسیب‌زا در کنار گسترش اقدامات عملی علیه آسیب‌ها، در شرایطی که به‌دلیل بحران طولانی، اقتصادی توازنی در تخصیص منابع نسبت به نیاز‌ها در حوزه محیط زیست وجود ندارد، نشان از عزم ما برای حل مشکلات در هر شرایطی بوده است.

 

معاونت محیط زیست انسانی سازمان بنابر مسئولیت‌ها و وظایف محول شده تلاش کرده با حفظ این رویکرد در یکی دیگر از مسائل مهم حوزه یعنی مدیریت پسماند نیز به بازتعریف مسائل بپردازد. نتیجه این رویکرد نیز تدوین مجموعه ضوابط، دستورالعمل‌ها و شیوه‌نامه‌های مدیریت پسماند بوده که آمار نشان می‌دهد در ۸ سال دولت تدبیر و امید این حوزه نیز رشد ۱۷۵ درصدی را تجربه کرده است. من و همکارانم همگام با استاندارد‌ها و ضوابط پذیرفته شده بین‌المللی تلاش کرده‌ایم با همراهی بدنه کارشناسی محیط زیست و همچنین جامعه علمی، ضوابط و مقررات را برمبنای نیاز‌ها و اولویت‌های کشور تدوین کرده و اجرایی کنیم.

این رویکرد خوشبختانه موجب شد که ذینفعان و بخصوص دستگاه‌های اجرایی با هماهنگی مناسبی در ساماندهی به برخی آشفتگی‌ها یا خلأ‌های مقرراتی همراهی کنند و امروز شاهد شرایطی متفاوت از گذشته باشیم. به شخصه معتقدم برای حل مشکلات موجود در محیط زیست ایران علاوه بر آموزش عمومی و جلب مشارکت سراسری نیاز به برنامه‌های کلان و مقررات مشخص و مدون غیرقابل انکار است؛ موضوعی که دست‌کم در دولت و سازمان با جدیت مورد توجه قرار گرفت و در این سال‌ها به منصه ظهور رسید. بر همین اساس باور دارم که در گام بعدی نیاز است که پس از اجرای مقررات و بخصوص برخورد با متخلفان، زمینه را برای رفع زمینه ایجاد مشکلات به کار ببندیم.

 

معاونت محیط زیست انسانی سازمان با همراهی صندوق ملی محیط زیست با تعریف و اجرای تعداد قابل توجهی از پروژه‌ها در زمینه پایش محیط زیست کشور در حوزه‌های مختلف و همچنین ارائه تسهیلات به صنایع آلاینده برای کاهش میزان آلایندگی، گام اساسی خود را در این زمینه برداشته است، اما در پایان باز هم لازم می‌دانم بر شکنندگی شرایط موجود تأکید کنم و یادآور شوم، وضعیت کشور ما در موضوعات بحرانی تنها زمانی به سمت بهبود خواهد رفت که تمام عناصر سهم خود در حل مشکلات برعهده بگیرند و برای اجرای وظایف خود به علم و عمل تکیه کنند. ضمن تبریک هفته محیط زیست و آرزوی شادکامی برای تلاشگران این عرصه آرزو می‌کنم در آینده نزدیک، سایه تمام بحران‌ها از ایران عزیز رخت بربسته باشد.

شعار سال، با اندکی تلخیص واضافات برگرفته از ایران آنلاین، تاریخ انتشار: ۱۲خرداد ۱۴۰۰، کد خبر ion.ir، ۷۰۸۹۵۳