شعار سال: ۴۰ درصد سرقت‌های کشور مربوط به وسایل نقلیه است و نگران کننده این که، از کل سرقت‌های خودرو نیز ۹۰ درصد مربوط به محصولات دو شرکت بزرگ خودروسازی است. ضمن آن که گزارش‌ها نشان می‌دهد بازار سرقت قطعات و لوازم داخلی این خودرو‌ها نیز همچنان داغ است؛ از ضبط ماشین گرفته تا کامپیوتر (ECU) و لاستیک ها....
سرقت لوازم خودرو، هدف اصلی سارقان
گزارش معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه هم این موضوع را تایید می‌کند: «حدود ۳۰ درصد سرقت‌ها در همان ۲۴ ساعت اول و در حالی که قطعاتی از آن به سرقت رفته کشف می‌شوند و این نکته به خوبی نشان می‌دهد که انگیزه سارق، سرقت قطعات و لوازم خودرو یا استفاده از وسیله نقلیه برای ارتکاب سایر جرایم بوده است». بماند که در بسیاری از موارد، اصلا خودرو جابه جا نمی‌شود و سرقت قطعات در همان محل پارک ماشین انجام می‌شود.
۹۰ درصد سرقت‌ها مربوط به محصولات سایپا و ایران خودروست!
البته این گزارش قوه قضاییه آمار قابل توجه دیگری هم دارد:
* در مجموع حدود ۴۰ درصد از سرقت‌های تعزیری کشور مربوط به وسایل نقلیه است: ۷ درصد سرقت خودرو، ۸ درصد سرقت موتورسیکلت و ۲۴ درصد سرقت قطعات، لوازم و محتویات خودرو.
* حدود ۳۷ درصد از سرقت خودروی کشور در استان تهران رخ می‌دهد.
* ۹۰ درصد سرقت‌های خودرو مربوط به سرقت محصولات دو شرکت بزرگ خودرو سازی داخلی است.
دلایل مهم سرقت‌ها
گزارش منتشر شده توسط دستگاه قضا، مهم‌ترین دلایل این سرقت‌ها را هم مشخص کرده است: کمبود قطعات یدکی در بازار، بالا رفتن قیمت قطعات، نداشتن توجه کافی به افزایش ضریب ایمنی وسایل نقلیه تولیدی، کمبود پارکینگ‌های عمومی و متناسب نبودن ظرفیت پارکینگ برخی آپارتمان‌ها و مجتمع‌های مسکونی.
فضای مجازی به کمک خودروسازان آمد!
هرچند همه دلایل ذکر شده قابل توجه است، اما بدون شک مهم‌ترین آن‌ها پایین بودن ضریب ایمنی خودرو‌های داخلی است و طبق گزارش قوه قضاییه، پیکان اتهام آن به سمت دو خودروساز بزرگ است. این موضوع به تشکیل کارگروهی مشترک بین خودروسازان، دستگاه قضایی و پلیس آگاهی منجر شده تا اقداماتی برای افزایش ضریب ایمنی خودرو انجام شود. کارگروهی که یکی از دستورکار‌های آن بررسی فیلم‌های منتشر شده از نحوه سرقت هاست. همان فیلم‌هایی که همه ما بار‌ها در فضای مجازی دیده ایم؛ از کشیدن کلاف در‌های پژو ۲۰۶ گرفته تا رد کردن سیم و سیخ بین درز‌ها و بالا کشیدن دکمه قفل.
پاسخ ایران خودرو:
دسترسی‌های سارقان را سخت کردیم
«ارسلان بلوک آذری» رئیس کمیته افزایش ایمنی خودرو درباره اقدامات این شرکت برای کاهش ضعف‌های ایمنی خودروهایش می‌گوید: اقداماتی برای کم کردن سطح دسترسی‌ها انجام و از سال گذشته در همه محصولات پیاده سازی شده است. وی در تشریح این اقدامات می‌افزاید: «منافذ در‌های جانبی خودرو‌ها را کور کردیم تا امکان عبور دادن سیم و سیخ و امثال آن وجود نداشته باشد، در خودرویی مثل ۲۰۶ که با کشیدن کلاف در قفل را باز می‌کردند دکمه‌های قفل روی در را حذف و مکانیزم دیگری لحاظ کردیم. قفل درِ صندوق عقب سمند را حذف کردیم تا فقط با ریموت، کلید برق و در صورت اضطرار با کابل از داخل خودرو باز شود. دکمه فشاری صندوق عقب پارس را به حالت سوئیچی تبدیل کردیم. دیده شده بود که با استفاده از وسیله‌ای مثل میله، کاپوت را باز می‌کردند که در این مورد هم در برخی خودرو‌ها روی قفل کاپوت حفاظ قرار داده ایم و در برخی دیگر به طور کلی مسیر را عوض کردیم. همچنین با جابه جایی محل کامپیوتر و نصب صفحه ضدسرقت، امکان سرقت را محدود کردیم».
چرا بعد از این همه سال؟
سوال مهمی که وجود دارد این است که چرا خودروسازان این اقدامات را از سال‌های قبل انجام نداده اند. بلوک آذری در این باره می‌گوید: «دسترسی‌هایی که ما سخت کرده ایم، همین حالا در بسیاری از خودرو‌های خارجی به سادگی وجود دارد و مثلا اگر کاپوت شان را بالا بزنید به راحتی کامپیوتر ماشین را می‌بینید، اتفاقا وقتی آن‌ها این تغییرات ما را برای جلوگیری از سرقت می‌بینند تعجب می‌کنند و می‌پرسند سرقت این قطعات به چه درد می‌خورد؟ وی ادامه می‌دهد: دلیل تعجب آن‌ها این است که در بسیاری از کشورها، قطعات داخلی خودرو هیچ بازار مصرفی ندارد و مثل ما خیابان‌هایی ندارند که محل فروش قطعات دست دوم خودرو باشد».
هشدار‌ها و توصیه‌های پلیس آگاهی
پلیس آگاهی هم در کنار جلساتی که با خودروسازان داشته و افزایش ایمنی محصولات شان را خواستار شده، توصیه‌هایی برای مردم و مدیران شهری دارد که می‌تواند در کاهش سرقت خودرو‌ها و لوازم داخلی آن موثر باشد. «سرهنگ شهاب امینی» رئیس اداره اجتماعی پلیس آگاهی ناجا به نکاتی اشاره می‌کند که رعایت آن برای همه ما مفید خواهد بود.
وی می‌گوید: «بررسی‌های پلیس نشان می‌دهد حرفه ای‌ترین سارقان هم به دنبال سرقت‌های کم دردسر هستند و به ندرت سراغ خودرو‌هایی می‌روند که ایمنی بالایی دارند. بخشی از این موضوع متوجه خودروسازان در تولیدات جدید و مجهز کردن آن هاست، اما درخصوص خودرو‌های قدیمی باید خود مالکان برای افزایش ضریب ایمنی وسیله نقلیه خود با استفاده از دزدگیر، قفل پدال، سوئیچ مخفی و ... اقدام کنند». سرهنگ امینی می‌افزاید: «نکته مهم دیگر این است که خودرو‌های مان را در مکان‌های خلوت و تاریک رها نکنیم، چرا که این کار، دادن فرصت به سارقان است». رئیس اداره اجتماعی پلیس آگاهی ناجا ادامه
می‌دهد: «فرهنگ سازی برای استفاده از پارکینگ‌های عمومی یک اقدام پیشگیرانه دیگر است که البته لازم است شهرداری‌ها و بخش خصوصی ظرفیت این پارکینگ‌ها را در شهر‌های کشور توسعه دهند».
مشکلات اقتصادی و افزایش سرقت اولی‌ها
از چرایی سرقت قطعات خودرو که صحبت می‌شود، دوباره نام کرونا و مشکلات اقتصادی به ذهن می‌آید. آسیبی که طبق اعلام ناجا منجر به افزایش سرقت‌های خرد شده و به گفته قاضی «محسن مقدس» بازرس ویژه دادگستری کل استان تهران نیز، خروجی اش این بود که حدود ۸۰ درصد ورودی‌های زندان‌ها در سال گذشته، مجرمان بدون سابقه باشند.
مرخصی کرونایی زندانی‌ها موثر است؟
ممکن است این سوال هم مطرح شود که آیا مرخصی‌های اجباری دوره کرونا برای کاهش احتمال ابتلای زندانیان هم در سرقت‌ها موثر بوده که قاضی مقدس در پاسخ به این سوال به خبرگزاری مهر گفته است: «این طرح آزادی زندانیان نه تن‌ها امنیت جامعه را به خطر نینداخته، چه بسا موجب پیشگیری از وقوع خیلی از آسیب‌های اجتماعی هم شده است. قوه‌قضاییه برای این آزادی‌ها وسواس به خرج می‌دهد و آن‌هایی را که جرم‌شان مواردی همچون خفت‌گیری و ایجاد ناامنی اجتماعی است آزاد نمی‌کند».

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات، برگرفته از خراسان، تاریخ انتشار: ۱۳ خرداد ۱۴۰۰، کد خبر: ۷۲۸۰۲۰، www.khorasannews.com