سالهای سال است که کشاورزان خراسانجنوبی به کشت زرشک مشغول هستند و نان سفره تعداد زیادی از مردمان کویرنشین از طریق تولید این محصول تأمین میشود. کشاورزان یکسال زحمت کشیده و تلاش میکنند تا با برداشت محصول مرغوب هزینههای یکساله را جبران کنند. یکسال چشم میدوزند تا به بار نشستن درخت را نظارگر باشند و با برداشت زرشکی که بهعنوان محصولی استراتژیک از آن یاد میشود، هزینههای زندگی را تأمین کنند. این حکایت یاقوت سرخ است، یاقوتی که نوع بیدانه آن تنها در خراسانجنوبی کشت میشود و پر از خاصیت است؛ اما این روزها کشاورزان برای فروش آن یکسر دارند و هزار سودا. فروشی که قیمتش چندان مناسب نیست. هر چند در این سالها مسئولان استان تلاشهای زیادی کردند تا این محصول با ارزش را از کشاورزان به قیمت خوبی خریداری کنند؛ اما باز هم این قیمتها جوابگوی هزینهها نیست.
شعار سال: باید توجه داشت که خراسانجنوبی یکی از استانهای پهناور کشور است که با توجه به آب و هوای گرم و خشک کشاورزی یکی از ارکان اصلی اقتصاد آن است. زرشک ازجمله محصولاتی است که خراسانجنوبی رتبه نخست تولید آن را دارد و سالانه این محصول به سراسر کشور و حتی درصورت رونق صادرات به کشورهای دور و نزدیک صادر میشود.
هر ساله چندین تن زرشک از باغهای زرشک خراسانجنوبی توسط کشاورزان برداشت میشود، اما متأسفانه با توجه به اینکه خشک کردن این محصول نیاز به بارگاههای خاصی دارد، بیشترین سود آن عاید دلالان شده و کشاورزان منافع زیادی از این محصول نمیبرند. این موضوع در دو سال اخیر و البته بهدلایل مختلف بیشتر شده و مشکلات فراوانی را برای برداشتکنندگان این محصول در استان خراسانجنوبی ایجاد کرده است.
قیمت پایین زرشک
محمدحسن غلامی، یکی از زرشککاران، در این باره گفت: کاشت محصول زرشک زحمت زیادی را برای کشاورزان دارد و بهویژه در زمان برداشت مشکلات فراوانی برای کشاورزان بهسبب نداشتن بارگاه خشک کردن آن ایجاد میکند.
وی با اشاره به قیمت پایین زرشک گفت: متأسفانه با روند کاهشی که درحالحاضر این محصول دارد؛ رغبتی دیگر برای کشاورزان باقی نمیماند و با این امر کشاورزی در این بخش با مشکل مواجه خواهد شد. این زرشککار خاطرنشان کرد: امیدواریم دولت در این اوضاع کشاورزان را حمایت کند و زمینه صادرات این محصول را فراهم آورد تا کشاورزی در این حوزه برای کشاورزان به صرفه باشد.
پیشبینی برداشت ۲۱هزار تن زرشک در خراسانجنوبی
مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی خراسانجنوبی هم در این خصوص گفت: سطح زیرکشت زرشک در خراسانجنوبی ۱۸هزار و ۶۰۰هکتار است و برداشت این محصول همه ساله از اوایل آبانماه آغاز و تا اواخر آذرماه ادامه دارد.
عبدالرضا رضایی با اشاره به اینکه پیشبینی میشود امسال ۲۱هزار و ۹۰۰تن زرشک از باغهای استان برداشت شود، تصریح کرد: سال گذشته میزان تولید زرشک در استان حدود ۲۲هزار تن بوده است.
صادرات در محمولههای کوچک ۵ تا ۷تنی
مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی خراسانجنوبی به موضوع صادرات این محصول در استان اشاره کرد و یادآور شد: درحال حاضر صادرات این محصول در محمولههای کوچک پنج تا هفتتنی صورت میگیرد که این امر روند رو به رشدی را درحال طی کردن بود که متأسفانه بهسبب شیوع ویروس کرونا روند صادرات بسیار کند شده که این موضوع شاید یکی از دلایل کاهش قیمت این محصول بوده است.
رضایی ادامه داد: صادرات زرشک به کشورهای مختلف ازجمله ترکیه، روسیه، کشورهای حاشیه خلیجفارس و آلمان انجام میشود.
وی با بیان اینکه سازمان جهاد کشاورزی با همکاری سازمان صمت هماهنگیهای لازم را برای حضور کشاورزان استان و معرفی محصول زرشک در نمایشگاههای مختلف فراهم میکند، افزود: یکی دیگر از اقداماتی که دولت برای بحث قیمت محصولات به نفع کشاورزان انجام میدهد، خرید تضمینی یا خرید حمایتی است تا دست دلالان کوتاه و میزان سود کشاورزان بیشتر شود.
کرونا و ضربه به زرشککاران
مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی خراسانجنوبی گفت: سال گذشته بهسبب شیوع کرونا قیمت زرشک پایین آمد و بهسبب کاهش مسافرتها تعداد خریداران این محصول ازجمله هتلها و رستورانها نیز کمتر شد.
رضایی اضافه کرد: همچنین بهسبب تورم قدرت خرید جامعه کاهش و، چون زرشک جزو کالاهای اصلی سبد غذایی جامعه نبوده، مصرف آن کم شده است. همچنین، چون این محصول یک محصول جدید است گرفتن استانداردهای بینالمللی برای صادرات آن سختتر است و همه این عوامل در کاهش قیمت این محصول مؤثر بوده.
وی مطرح کرد: دلالان در این زمان ورود میکنند و با قیمتهای پایین محصول کشاورزان را خریداری میکنند که در این مقطع دولت ورود کرده و قیمت پایهای را با در نظر گرفتن هزینههای کشاورزان و سود متعارف ۱۵ تا ۲۰درصدی تعیین میکند و شروع به خرید محصول میکند. این خرید حمایتی و نه انحصاری است و برای تنظیم بازار انجام میشود و این خرید تا زمان تعادل قیمتها ادامه دارد.
کمکهای تعاون روستایی به بازار زرشک
مدیر تعاون روستایی خراسانجنوبی نیز در ارتباط با فعالیتهای تعاون روستایی استان در راستای کمک به کشاورزان زرشککار اظهار داشت: تعاون روستایی یکی از ارگانهایی است که برای کمک به زرشککاران استان وارد میدان شده.
وحید ضیائیاناحمدی با اشاره به اینکه شیوع ویروس کرونا موجب افت بسیار شدیدی در قیمت زرشک شد، تصریح کرد: انعقاد تفاهمنامه چهار جانبه با سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران برای ایجاد شرایط خرید توافقی زرشک یکی از اقدامات مدیریت تعاون روستایی استان برای کمک به زرشککاران بوده است.
مدیر تعاون روستایی خراسانجنوبی اضافه کرد: با توجه به اینکه زرشک یکی از محصولات بسیار مهم در استان است و میزان اشتغال آن نیز زیاد است؛ بنابراین بهصرفه نبودن قیمت این محصول برای تولیدکنندگان میتواند ضربه بدی به اقتصاد استان در بخش کشاورزی وارد کند.
توافق با فروشگاههای زنجیرهای برای عرضه زرشک
ضیائیاناحمدی یادآور شد: توافق با برخی از فروشگاههای زنجیرهای برای عرضه زرشک، در نظر گرفتن جایگاههایی برای عرضه این محصول در بازارهای میوه و ترهبار، رایزنی با تعاون روستایی تهران برای در اختیار قرار دادن انباری جهت دپوی این محصول و عرضه راحتتر زرشک به سایر استانها، کمک به امر بستهبندی این محصول، تلاش در راستای معرفی این محصول در بخشهای مختلف، شناسایی بازارهای جدید در داخل و خارج از کشور از دیگر اقدامات تعاون روستایی برای کمک به بازار زرشک است.
با توجه به اقدامات مؤثر سازمانها و نهادهای متولی در این زمینه، ولی باید گفت همچنان افت قیمت زرشک در بازار این محصول وجود داشته و این بازار نیازمند توجه بیشتری است.
شعار سال، با اندکی تلخیص واضافات برگرفته از سبزینه، تاریخ انتشار: ۲ تیر ۱۴۰۰، کد خبر: sabzineh.org،۹۶۹۶۶