خودنمایی طالبان پس از خروج نظامیان آمریکا

در هفته‌های اخیر، رویکرد تهاجمی طالبان باعث شده تا ده‌ها شهر و روستا به دست این گروه بیفتد، نیروهای دولتی محاصره شوند و صدها نفر از آنها به اسارت طالبان در آیند و در نهایت تجهیزاتشان هم در اختیار نیروهای طالبان قرار بگیرد. در شهر قندوز، طالبان قبل از اینکه در تمام محلات پراکنده شوند، ورودی شهر را تصرف کرده‌اند. این گروه در سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ هم این شهر را تصرف کرده بود اما با حملات هوایی آمریکا، نیروهای عملیات ویژه و نیروهای امنیتی افغان پس زده شده بودند.

همچنین طی روزهای اخیر نبرد بین نیروهای دولتی و طالبان در حومه مراکز سه ولایت بلخ، فاریاب و قندوز جریان داشته است. از ماه آوریل که تاریخ خروج کامل نیروهای آمریکایی در یازده سپتامبر اعلام شد درگیری‌های نظامی در افغانستان تشدید شده و طالبان مناطق بیشتری از این کشور را تصرف کرده است. به گفته مقامات دولت افغانستان، مذاکرات صلح با طالبان در دوحه اساساً در حالت بن‌بست است هر چند در روزهای اخیر ملاقات‌هایی بین دو طرف انجام شده و طالبان تاکید می‌کند که به مذاکرات پایبند است.

از طرفی دبورا لیونز، نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور افغانستان، از شورای امنیت خواست تمامی اقدامات لازم برای اعمال فشار به طرفین برای بازگشت به مذاکره را انجام دهد. او دراین باره گفته:افزایش بحران و درگیری در افغانستان به معنای افزایش عدم امنیت برای کشورهای دیگر است.
اکثر حملات طالبان در ماه‌های اخیر در شمال افغانستان و خارج از مناطق پایگاهی قدیمی آن‌ها مثل ولایت‌های جنوبی قندهار و هلمند بوده است. یک مقام امنیتی ارشد دولت افغانستان نیز دراین باره به خبرگزاری رویترز گفته: استراتژی طالبان افزایش حضور نظامی در شمال کشور است که همواره در برابر گروه‌های شورشی مقاومت کرده‌اند. طالبان در سایر مناطق که نفوذ بیشتری دارند با مقاومت کمتری روبرو می‌شوند.
ارتش آمریکا مدت کوتاهیست که روند خروج نیروها را آغاز کرده و تعدادی از پایگاه‌های نظامی را به نیروهای دولتی افغانستان تحویل داده است. ارتش افغانستان نیز از آن تاریخ تاکنون برخی از مناطق را بدون هیچ‌گونه مقاومت و یا نبردی به طالبان واگذار کرده است. همچنین تضعیف روحیه نیروهای دولتی باعث شده است که نگرانی‌ها در مورد قدرت‌گیری طالبان و سقوط دولت مرکزی پس از خروج کامل نیروهای خارجی تشدید شود.

تشکیل بسیج مردمی برای سامان‌دهی اوضاع داخلی افغانستان

از طرفی دیگر عطا محمد،‌ والی سابق ولایت بلخ از حامیانش خواسته است برای جلوگیری از ورود طالبان به مزار شریف و مقابله با نیروهای طالبان بسیج شوند. عباس ابراهیم‌زاده، نماینده مردم بلخ در مجلس نیز با تاکید بر اینکه «طالبان خیال سقوط مزار شریف را به گور ببرد» در صفحه فیسبوک خود نوشت که برای بسیج مردم علیه طالبان وارد شهر مزار شریف شده است.

از سوی دیگر یک عضو شورای ولایتی بلخ اعلام کرده بود که درگیری‌های در حومه مزار شریف در جریان است و جنگجویان طالبان حتی از کمربندهای ایمنی شهر نیز عبور کرده‌اند. گفتنی است که منابع محلی ظهر روز دوشنبه سقوط چند ولسوالی در ولایت بلخ را تایید کرده و طالبان نیز مدعی شده بود که ولسوالی بلخ را تحت تصرف خود در آورده است.

بسیج مردمی در کشورها ابتدا با شکل‌گیری انقلاب اسلامی در منطقه بوجود آمد وسپس تبدیل به نیرویی قدرتمند برای حفظ آرمان‌های هر کشور شد در مواردی حتی قوی‌تر از نیروهای ارتش. درحالی که کشورهایی مثل یمن، فلسطین و عراق رو به نیروهای بسیج مردمی برای مقابله با بیگانگان و مزدوران داخلی و خارجی آورده‌اند، مسئولان افغانستان نیز حالا در گیرودار خروج آمریکایی‌ها از خاک کشورشان از مردم خواسته‌اند تا با تشکیل نیروهای مردمی یا همان بسیج مردمی به مقابله با جدیدترین چالش این کشور یعنی طالبان بروند.

طالبان، نماینده آمریکا در خاک افغانستان

سید وحید ظهوری حسینی، کارشناس مسائل افغانستان درباره فعالیت‌های اخیر طالبان و لزوم تشکیل بسیج مردمی برای مقابله با فعالیت‌های ضد انسانی آن، بیان داشت: حقیت ماجرا اینجاست که مردم مظلوم افغانستان دیگر از دست مسئولان خود هم خسته شده‌اند و به نمایندگان مجلس خود یا سایر مسئولین هیچ امیدی ندارند. به همین دلیل تلاش می‌کنند تا با تشکیل بسیج مردمی از قشرهای مختلف ،خودشان به تنهایی جلوی طالبان یا همان آمریکا ایستادگی کنند. مردم افغانستان انتظار دارند تا حمایت‌های محور مقاومت منطقه و به خصوص جمهوری اسلامی سبب موفقیت آنان در برابر طالبان و دسیسه‌های آمریکا بشود.

کارشناس مسائل افغانستان درباره ارتباط گروه طالبان با آمریکا اظهار کرد: این طور به نظر می‌آید که آمریکا و طلبان باهم دشمنی دیرینه دارند و آمریکا سبب شکست‌های متعدد طالبان شده است. اما در بطن ماجرا طالبان همیشه خدماتگذار آمریکا بوده و با او همکاری می‌کرده است.

وی ادامه داد: درست است که آمریکا در ظاهر اعلام کرده نیروهای خود را از خاک افغانستان خارج می‌کند و تا چندماه دیگر نیز قرار است وعده خود را عملی کند اما خطر همچنان افغانستان را تهدید می‌کند تا جایی که دیدیدم درحال حاضر خودنمایی طالبان تبدیل به معضل جدی افغانستان شده است. به همین دلیل می‌گوییم که در ظاهر آمریکا نیروهای خود را خارج کرده اما در اصل ارتباط آمریکایی‌ها با گروهک‌ها و  مقام‌های افغانستان همچنان ادامه‌دار است.

پیش‌تر نیز مشاور پیشین امنیت ملی امریکا و سخنگوی آن اعتراف کرده بودند که طلبان و ایالات متحده دارای منافع مشترکی در افغانستان بودند پس پیمان‌های بسیاری نیز بر سر این منافع باهم داشتند.

در آخرین خبر نیز همزمان با افزایش درگیری‌ها میان نیروهای دولتی و طالبان و تصرف چندین ولسوالی توسط طالبان، بنا به گزارش‌ها خیزش‌های مردمی بیشتری علیه طالبان در شمال، غرب و شرق افغانستان شکل گرفته است. این درحالیست که طالبان امروز ادعا کرده‌اند که ولسوالی‌های آب‌بند ولایت غزنی، جانی‌خیل و پتان ولایت پکتیا، جغتوی ولایت میدان وردک و خاش ولایت بدخشان را با تمام تجهیزات نظامی آن به دست آورده‌اند.

در سایه انفعال دولت مرکزی در پایتخت (کابل) و سکوت رسانه‌های منطقه و جهان، تحولات سیاسی و میدانی افغانستان به لحظات سرنوشت سازی رسیده و معادلات در این کشور با پیشروی‌های طالبان تغییر و پیچیده‌تر شده و در روزهای آینده باید منتظر اتفاقات جدید بود.