شعار سال: رشد مصرف بنزین در ایران همواره یکی از دغدغه‌های اصلی سیاستگذاران حوزه سوخت به شمار می‌رود.

از همین رو هر زمان که رشد مصرف این فرآورده نفتی شتاب گرفته، مجموعه سیاستگذاران کشور به فکر راهکار‌هایی برای کنترل مصرف و بهینه سازی آن افتاده‌اند. برای نخستین بار اواخر دهه ۸۰ بود که سیاست سهمیه‌بندی بنزین در دستور کار قرار گرفت.

در آن زمان مصرف بنزین رو به افزایش بود، قیمت دلار چند سالی ثابت مانده بود و این در شرایطی بود که نفت در بازار‌های جهانی گران می‌شد.

همین موضوع قیمت واقعی بنزین را افزایش داد، اما در عمل قیمت در ایران ثابت بود که باعث می‌شد مصرف هر روز بیشتر شود.

همچنین قاچاق سوخت نیز بیشتر شده بود و روزانه تا ۲۵ میلیون لیتر سوخت که از آن جمله می‌توان به بنزین نیز اشاره کرد، از کشور قاچاق می‌شد.

با آن اقدام، مصرف بنزین تا حدی فروکش کرد، اما این روند دوام چندانی نداشت. کاهش قیمت نفت و ثبات قیمت ارز از سال ۹۳ به بعد سبب شد تا به تدریج سهمیه‌بندی بی اثر شود. در میانه دهه ۹۰ بود که بنزین تک‌نرخی شد و سهمیه‌بندی دیگر لزومی نداشت.

نوسان‌های شدید نرخ ارز که از اواخر سال ۹۶ آغاز شد، اما دوباره فاصله قیمت بنزین را با قیمت واقعی آن افزایش داد و در اقدام دیگر، آبان سال ۹۸ بود که بنزین بار دیگر سهمیه‌بندی شد.

 

با آن اقدام نیز مصرف بنزین از بالای ۱۰۰ میلیون لیتر در روز به حدود ۷۵ میلیون لیتر رسید. اواخر سال ۹۸ با شیوع کرونا و اعمال محدودیت‌ها، مصرف بنزین کمتر شد. فروردین سال ۹۹، حتی در روز‌هایی مصرف تا ۴۰ میلیون لیتر در روز پایین آمد.

روند مصرف بنزین اگرچه در سال گذشته حدود ۸۰ میلیون لیتر در روز بود، اما از ابتدای امسال مصرف بنزین دوباره اوج گرفت و آن‌گونه که مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران اعلام کرده، میانگین مصرف بنزنی در تیرماه به ۱۰۷ میلیون لیتر در روز رسیده است.

این در حالی است که در تیر سال ۹۹، میانگین مصرف روزانه بنزین ۷۹.۴ میلیون لیتر در روز بوده است که نشان می‌دهد مصرف بنزین در تیرماه و هم‌زمان با آغاز موج پنجم کرونا ۳۵ درصد افزایش داشته است.

ادامه روند کنونی مصرف در صورت رفع محدودیت‌های کرونا می‌تواند مصرف بنزین در کشور را به شدت افزایش دهد.

موضوعی که ایران را از دایره صادرکنندگان بنزین خارج کرده و حتی تا ۲ سال آینده دوباره به واردکننده بنزین تبدیل کند.

البته با اصلاح الگوی مصرف و افزایش بهینه‌سازی مصرف سوخت می‌توان از این اتفاق جلوگیری کرد. با این حال در کنار اصلاح الگوی مصرف باید افزایش مصرف سی. ان. جی را نیز در دستور کار قرار داد.

ایران در شرایط فعلی ۴۰ میلیون مترمکعب ظرفیت توزیع روزانه سی. ان. جی دارد که می‌توان با توجه به ظرفیت خالی موجود که نزدیک به ۲۰ میلیون متر مکعب می‌شود، افزایش مصرف بنزین را کنترل کرد.

همچنین ایران که دومین دارنده ذخایر گاز جهان به شمار می‌رود، می‌تواند با تکیه بر این سوخت ملی، در مصرف سوخت مایع صرفه‌جویی کند.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری ایرنا، تاریخ انتشار: ۱۳ مرداد ۱۴۰۰، کدخبر: ۸۴۴۲۴۷۵۶، www.irna.ir