چهارشنبه ۰۵ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 2024 April 24 
کشور بدلیل ضعف مشهود نظارت و کم کاری دو سازمان بازرسی و دیوان محاسبات دچار مشکلات عدیده شده است. ضعف نظارت این دو سازمان پایه‌های نظام را هم می‌تواند متزلزل نماید (خدای ناکرده). علیرضا خاکی در متنی با عنوان هشت دلیل برای اینکه در ایران دزدی از کارآفرینی بهتر است! به این مسئله اشاره دارد. گام دوم انقلاب را باید بر توسعه نظارت منجر به قطع دست مدیران فاسد دست انداز بر بیت المال قرار داد. صیانت از بیت المال در شرایط حال باید بعنوان یک الزام مطرح باشد. از دولت سیزدهم هم انتظار می‌رود، دستگاه‌ها، نهاد‌ها و کارگروه‌های نظارتی ذیل دولت را بشکل ویژه تقویت نمایند. فسادستیزی فراگیر در دولت سیزدهم باید تبدیل به یک الزام نشود نه یک تعارف یا ترجیح. دست دزد در هر موقعیت، بهانه یا توجیهی که باشد، باید از بیت المال قطع شود.
شعار سال: ایران در شاخص جهانی کارآفرینی همواره عملکرد ضعیفی داشته است. اما علت چیست؟ افرادی که در کشور ما تصمیم به ورود به فضای کارآفرینی می‌گیرند و فعالیت در بخش غیر دولتی را انتخاب می‌کنند، دست به یک ریسک و یا حتی قمار بزرگ در مورد زندگی خود می‌زنند. از آن‌جا که این افراد اهل مخاطره هستند پیشنهاد بهتری برای انتخاب شغل به آنها دارم. «دزدی» البته آن نوع از دیوار خانه مردم بالا رفتنش شغلی است که هم هیجان دارد و هم درآمد و به دلایلی که برشمرده خواهد شد از شرکت‌داری و کارآفرینی به مراتب بهتر و کم دردسر‌تر است!
۱- “دزد” فقط از پلیس و دستگاه قضایی می‌ترسد و یک کارآفرین باید از ده‌ها مرجع دولتی و عمومی از جمله سازمان امور مالیاتی، تامین اجتماعی، شهرداری، اداره بهداشت، غذا دارو، استاندارد، چک‌های برگشتی مشتریان و…. … بترسد و هر روز نگران یک دردسر جدید باشد. این موضوع در شرایطی است که کم‌تر پیش می‌آید که دزد را به خاطر جرم انجام نداده مجازات کنند، ولی بسیاری از سازمان‌های یادشده کارآفرینان و کارفرما‌ها را به دلیل کار انجام نداده مورد مواخذه و جریمه قرار می‌دهند.
۲- در صورتی که «دزد عزیز» توسط صاحب‌خانه آسیب ببیند و یا خدای ناکرده کشته شود، حمایت‌های قانونی در این زمینه نسبت به او وجود دارد و صاحب‌خانه موظف به پرداخت دیه است. این در حالی است که به تازگی بر اساس بخشنامه‌های سازمان تامین اجتماعی، غرامت دستمزد ایام بیماری و یا حادثه به کارفرمایان تعلق نمی‌گیرد!
۳- “دزدی” نقد است. یعنی بلافاصله بعد از انجام فعالیت، ماحصل آن در اختیار دزد محترم قرار گرفته و با استفاده از شبکه‌های نهادینه شده مال‌خری خیلی راحت نقد می‌شود. در حالی‌که این روز‌ها افرادی که شرکت دارند ماه‌ها و در مواردی سال‌ها زمان نیاز است که دستمزد فعالیت خود را آنهم با کلی التماس و خواهش و تمنا دریافت کنند.
۴- “دزدی” بدون هر گونه بروکراسی اداری است. اما خدا می‌داند که برای فعالیت اقتصادی رسمی، گرفتن یک مجوز و یا تاییدیه از سازمان‌های مربوطه چقدر دوندگی لازم است. برای شروع به امر دزدی، نیاز به گرفتن هیچ‌گونه مجوزی نیست!
۵- اگر بگویم که «دزدی» دارای پشتوانه فرهنگی در تاریخ کشورمان است، راه به خطا نرفته‌ام. در ضرب‌المثل‌های فارسی در ستایش «دزد زرنگ» تعبیر پادشاه به کار رفته است «دزد نگرفته پادشاه است» و در مورد دزدی که دزدان دیگر را مورد دستبرد قراردهد اصطلاح «شاه‌دزد» به کار برده می‌شود. حتی در مورد رشد و تعالی در این شغل شریف! گفته شده است که «تخم مرغ دزد، شتر دزد می‌شود». دزدی از ظالمان و ثروتمندان جفا پیشه (مدل رابین‌هودی) همواره با تشویق ضمنی عامه مردم همراه بوده و دزدی مال مردم همیشه در مقابل دزدی باور و اعتقادات مردم رجحان داشته است.
۶- از منظر دین (گرچه متخصص این حوزه نیستم) دزدی فقط متضمن یک گناه است و برای کارفرما بودن گناهان زیادی از جمله دروغ، تهمت، ارتشاء، ظلم به کارکنان و دیگران، دزدی از کار، پارتی‌بازی و رانت‌خواری و … متضمن و متصور است.
۷- از آن‌جا که برای دزدی و از دیوار خانه مردم بالارفتن نیاز به آمادگی جسمانی وجود دارد، دزدان عزیز از وضعیت سلامتی بهتری نسبت به کارآفرینان و شرکت‌دار‌ها برخوردار هستند که به طور عمده به پشت میز نشینی اشتغال دارند.
۸- یکی از خوبی‌های دزدی این است که نیاز به سرمایه اقتصادی و دفتر و کارگاه و امکانات زیادی ندارد. در حالی‌که برای شروع یک فعالیت اقتصادی آشکار با درآمد مشابه نیاز به سرمایه و احیانا اخذ وام و ارائه هزار جور وثیقه به بانک نیاز است که به خودی خود آدم را نابود می‌کند.
گذشته از این طنز غم‌انگیز البته به یقین من دوستان و همکاران خود را ترغیب نمی‌کنم که از این پس شغل خود را تغییر داده و از دیوار خانه مردم بالا بروند! اما شاید لازم است که مرور کنیم چرا شرایطی به وجود آمده که دزدی کردن نسبت به شرکت‌داری از سهولت و شاید منافع بیشتری برخوردار باشد؟
علیرضا خاکی
پایگاه تحلیلی خبری شعار سال برگرفته از فضای مجازی
برگزیده ها