آقایان عزیز، آمار مقالات رشد علمی نیست

متاسفانه در برداشتی اشتباه و مبتنی بر آمار مقالات علمی -پژوهشی ثبت شده در پایگاه‌های مختلف و معتبر جهانی، اقدام به استنتاج در خصوص رشد علمی کشور شده و با نوعی واقع پوشی، حساسیت‌های لازم برای اصلاح امور هم بشدت کاهش می‌یابد. آمار مقالات صرفا یک شاخص (آن هم حداکثر با اهمیت متوسط) در تبیین و تشریح وضعیت علمی کشور می‌تواند باشد. اطلاع رسانی نادرست نکنید.

شعار سال: متاسفانه شاهد آن هستیم که از ۲۰ سال قبل تاکنون، کشور در حوزه علم و فناوری دارای نوعی انحراف در تشخیص جایگاه و شعار زدگی و ظاهر گرایی منجر به کتمان واقعیت‌ها و کاهش حساسیت‌ها برای ورود موثر منجر به اصلاح امور، شده است.

تعداد مقالات علمی منتشر شده در پایگاه‌های اطلاعاتی معتبر، بعنوان شاخص توسعه علمی قلمداد شده و ردپای این انحراف تا سرحد سیاستگذاری‌های علمی کشور و ارتقا اساتید هم ملاحظه می‌شود.

کدام صاحب نظر دانشگاهی است که تائید نکند، بخش زیادی از این مقالات بر اساس زور و اجبار وارد نموده بر دانشجو برای چاپ مقاله و اجازه یافتن برای دفاع است؟ کدام صاحب نظر دانشگاهی است که تائید نکند بخشی از این مقالات ساختگی بوده یا دارای اشتباهاتی بنیادین در روند جمع آوری و تحلیل داده‌ها هستند؟ و..

ورای آسیب‌های مطرح در این حوزه، آنچه که اهمیت دارد نگاه یکپارچه به ارتباط دانش با فناوری و فناوری با بازار است. حلقه‌های مفقوده‌ای که باعث شده، توان فناورانه کشور بشدت صدمه دیده و ارتقا ظرفیت ناشی از آن نادیده گرفته شود.

دانشگاه آموزشی نسل یک در دنیا در حال منسوخ شدن است و ما با گسترش کمی آموزش عالی به دنبال تداوم آن هستیم. دانشگاه پژوهشی نسل دو را بجای بنا نهادن روی پژوهش‌های بنیادین و تقسیم کار ملی، روی گرنت‌های پژوهشی کوچک و پراکنده دانشجو محور (استاد بگیرد و با دانشجویانش انجام دهد)، بنا نموده ایم. نیاز‌های پژوهشی مان بر اساس افراط در کمی گرایی علمی و ظاهر پسندی کم عمق، چندان واقعی و اولویت کشور نیست. البته حرکت‌های خوبی همانند یکپارچه سازی شبکه آزمایشگاهی هم انجام شده که قابل انکار نیست. در چنین فضایی، ارزیابی عملکرد علم، دانشگاه و اساتید را بر مبنای تعداد طرح‌های تحقیقاتی و مقالات علمی -پژوهشی قرار داده ایم و بشدت به حاشیه رفته ایم.

خودمان را فریب می‌دهیم و جایگاه ارتقا یافته کشور در چاپ مقالات در مجلات بین المللی را بعنوان ابزار پیشرفت علمی می‌پنداریم. یعنی چه که بر اساس آمار پایگاه‌های استنادی بین‌المللی، ایران دارای سریع‌ترین نرخ رشد علمی در جهان و ۱۱ برابر میانگین جهانی است؟ در بحث تعداد مقالات نیز ایران رتبه اول علمی منطقه در سال ۲۰۱۷ و رتبه ۱۶ علمی در جهان را کسب کرده است؟

چنین بحث‌هایی هم در جشنواره‌های علمی، مناسبت‌های سیاسی، شرایط دارای افزایش فشار خارجی و مواردی همانند، زیاد شنیده می‌شود. از آقای زلفی گل بعنوان وزیر عتف و پیمان صالحی بعنوان معاون پژوهشی وزارتخانه، سورنا ستاری بعنوان معاون رئیس جمهور در بحث فناوری و نوآوری، روسای فرهنگستان‌های علوم و تشکیلات مرتبط، شورای انجمن‌های علمی ایران و سایر نهاد‌های علمی کشور، درخواست حساسیت نشان دادن منجر به اصلاح این برداشت و رویه نادرست را داریم.

اختصاصی پایگاه تحلیلی خبری شعار سال