آدمهای سمی آدمهایی هستند که رفتارشان میتواند بشکل عامدانه و غیر عامدانه باعث برهم خوردن نظم زندگی طرف مقابل شود. برای کاهش آسیب دیدگیها باید با استفاده از تکنیکهایی چند، خود را از شر این گونه افراد مصون داشت. تفاوت دیدگاههای زیادی در این خصوص در بین صاحب نظران مطرح است. اما برخی از تکنیکهای متداول در این خصوص عبارتند از: شگرد شوخی، ترسیم حدود و محدودیتها، ظاهر شدن در مقام بالاتر و ....
شعار سال: افراد سمّی به دلایل مختلف (نظیر رقابت، ناکامی، برداشتهای اعتقادی، مشکلات شخصیتی، چالشهای موقعیتی و ...) عموما با منطق در جنگ بوده و حتی برخی از آنان از اثرات منفی رفتار و حالات خود، بر دیگران آگاه نیستند. در مقابل، برخی دیگر از این گروه، از اینکه برای دیگران بحران ایجاد نموده و دیگران را وادار به واکنش میکنند، لذت میبرند. در هر صورت، خروجی کارشان این است که با ایجاد پیچیدگیهای غیرضروری باعث ایجاد مضطرب در دیگران میشوند. مطالعات نشان داده مغز هنگامی که در معرض محرک احساسی منفی قرار میگیرد، مانند احساساتی که افراد سمّی در دیگران ایجاد میکنند، واکنش استرس زای شدیدی نشان میدهد. افراد سمّی باعث میشوند طرف مقابل به حد بالایی از استرس رسیده و بر این قاعده، باید به هر شکل ممکن از آنان اجتناب نمود. برخی از راهبردهای متداول در برخورد با افراد سمی به شرح زیر میباشد.
برای خود خطوطی را رسم کنید: آنها دائما در حال شکایت کردن و بیان مشکلات هستند. آنها با غر زدن نزد دیگران حال شان بهتر میشود. اما در بسیاری از موارد شنوندگان احساس استرس و ناراحتی میکنند. باید بین شنیدن برای ابراز همدردی و شنیدنی که موجب برانگیختن احساسات منفی در شما میشود تفاوت قائل شد؛ بنابراین بهتر است فاصله خود را با این افراد حفظ کنید. یک راه این است که از آنان راجع به راه حل به جای بحث سر مشکل سوال کنید. به این ترتیب یا آنان مکالمه را ترک میکنند و یا مکالمه به سمت مسیر مفیدتری پیش خواهد رفت.
بدانید کی به جنگ بروید: اگر در طرف مقابل شما از این نوع افراد سمّی باشد، درگیر شدن در نزاعهای طولانی انرژی شما را هدر میدهد. بخصوص اگر در این گونه نزاعها احساسات خود را کنترل نکنید، به شما صدمه جدی وارد میشود. وقتی بر احساسات خود مسلط باشید، میتوانید هوشمندانه زمین و زمان منازعه را تعیین کنید.
بالاتر از آنان ظاهر شوید: آنان غیرمنطقی هستند بنابراین میتوانند شما را کلافه کنند. اجازه ندهید براساس احساسات پاسخ آنان را دهید. شما نمیتوانید آنان را در بازی که به آن خوب عادت کردند، شکست دهید. این نیازمند خودآگاهی است که میتوانید با تمرینهای هوش هیجانی به این درجه از خودآگاهی برسید. بعضی وقتها در مواجهه با افرادی که کاملا از نظر احساسی بی ثبات هستند، بهتر است تنها لبخند بزنید و بروید.
نگذارید دیگران لحظههای خوشی شما را محدود کنند: اگر عقاید و نظرات دیگران نقش زیادی در رضایت شما دارد، یعنی شما حاکم بر خوشحالی و رضایت خود نیستید. افراد با هوش هیجانی بالا وقتی در مورد کاری که کردند رضایت درونی دارند، نمیگذارند نظرات منفی دیگران خوشحالی آنان را از بین ببرد.
بر روی مشکلات تمرکز نکنید: جایی که شما روی آن تمرکز میکنید احساسات شما را مشخص میکند. وقتی تمام توجه تان بر روی مشکلات است این موجب برانگیختن احساسات منفی و استرس میشود. وقتی توجه تان بر روی نحوه مواجهه با مسئله و یافتن راه حل است، احساس کفایت بیشتری میکنید و استرس شما کمتر میشود. وقتی با افراد سمّی مواجه میشوید، دائما به مشکل زا بودن آنان فکر نکنید بلکه تمرکز خود را به سمت نحوه مواجهه با آنان ببرید.
فراموش نکنید: افراد با هوش هیجانی بالا به سرعت میبخشند، اما فراموش نمیکنند. بخشیدن یعنی سریع گذر کردن و ادامه مسیر دادن. اما به این معنی نیست که اجازه دهید فرد خطاکار دوباره اشتباهش را تکرار کند. آنان خود را در برابر اشتباهات آتی محافظت میکنند.
از سیستم پشتیبانی خود استفاده کنید: این اشتباه است که در مقابله با هر مسئلهای صرفا روی خودتان اتکاء کنید. هرکسی فردی را دارد که در دشواریها او را کمک کند. این افراد را در زندگی خود شناسایی کنید و در مواقع دشواری از مشورت و کمک آنان بهره ببرید. اجازه دهید آنان نقاط ضعف شما را در برخورد با افراد سمّی شناسایی و راهنمایی تان کنند. بخصوص که آنان با احتمال زیاد در حد شما از نظر احساسی درگیر مسئله نیستند، بهتر میتوانند برای رسیدن به راه حل کمک کنند.
شگرد شوخی: در برخی موارد میتوان عبارت سمی یا زهرآگین یک فرد را با لحنی متقابل به خود او بازگردانید. گاه فرد خیال میکند جملهای که به شما گفته زیرکانه و بامزه بوده است، اما شما هم میتوانید با جملهای بجا و در عین حال آمیخته به شوخی، زهرش را به خودش بازگردانید.
شگرد رویارویی مستقیم (ابراز صریح): زمانی که فردی علناً به شما توهین میکند یا حرفی نامربوط میزند، شگرد رویارویی مستقیم بسیار موثر و کاربردی است. اگر در مواجهه با چنین شخصی در آن لحظه آن قدر حضور ذهن نداشتید که بلافاصله با شگرد شوخی یا شگرد آینه با او مواجه شوید، بهتر است از این شیوه استفاده کنید؛ بدین صورت که شجاعانه در مقابل فرد بایستید و صراحتاً به او بگویید حرفی که به شما زده باعث ناراحتی و خشم تان شده است. شگرد رویارویی مستقیم مانع از آن میشود که شما قربانی فرد سمی شوید. مطمئن باشید دیگران نیز وقتی ببینند شما توانسته اید بایستید و از احساس و غرورتان دفاع کنید، شما را تحسین خواهند کرد.
منطقی و غیر احساسی باشید: برخورد احساسی با افراد سمی یکی از بدترین روشهای مقابله با آنهاست. این افراد فاقد منطق هستند و غیرعقلانی حرف میزنند و بحث میکنند. به همین علت نباید در تله آنها بیفتید. اگر شما هم از روی احساس و نه منطق، با آنها وارد گفتگو بشوید، آش شله قلمکاری درست میشود که همه در دیگ آن غرق میشوند. منطقی برخورد کنید و از وارد شدن به حیطه احساسات خودداری کنید. گاهی همدردی یا حمایت از این افراد، شما را به قهقهرا میبرد.
از افرادی که به دنبال جلب توجه هستند و خود شیفته ها، دور شوید: این افراد قادر به ایجاد احساس ارزشمندی در خود نیستند و اغلب برای بدست آوردن جلب توجه، به دیگران روی میآورند. اگر به آنها توجه نکنید، آنها خودشان راهی برای ساختن ارزش و عزت نفس پیدا میکنند. خودشیفتهها عاشق خودشان هستند یا دقیقتر بگوییم، آنها عاشق نظرات خودشان هستند. آنها معمولا آنقدر خام ِ علایق خودشان هستند که ناخودآگاه واقعیت را گم میکنند. خودشیفتهها به دنبال تعریف و تمجیدند و اغلب وانمود میکنند نسبت به خودشان چندان هم احساس رضایت نمیکنند. آنها معمولا زیاد از خودشان عکس میگیرند و مدام به دنبال نظرات دیگران در مورد این عکسها هستند. بهترین راه برخورد با خودشیفتهها این است که آنها را نادیده بگیرید و اهمیتی به ولع سیریناپذیر آنها جهت کامروایی ندهید. شما نباید از آنها انتقاد کنید یا کاری کنید نسبت به خودشان احساس بدی داشته باشند، بلکه فقط آنها را نادیده بگیرید. اینطور به آنها یادآوری خواهید کرد که همهی ما انسان هستیم و زندگی همهی ما به یک اندازه معنیدار است.
افراد سمی را کنترل نکنید، فقط کثیف میشوید: سعی نکنید مساله سمی بودن افراد را کنترل یا رفع کنید. این کار فقط باعث تشدید سمیت میشود. شخصیتهای سمی فقط در صورت تأثیر منفی بر شما سمی هستند. شما میتوانید با افراد عصبانی دوست باشید. شما میتوانید با افراد منفی دوست باشید. افرادی را که مانند آنها هستند بپذیرید، اما اجازه ندهید که بر شما تأثیر منفی بگذارند.
با استفاده از این استراتژیها ذهن خود را تمرین دهید تا در تقابل با افراد سمّی استرس را بهتر مدیریت کند و اثرات منفی تعامل با این افراد را کاهش دهد.
اختصاصی پایگاه تحلیلی خبری شعار سال، برگرفته از منابع گوناگون