شعار سال: رزمناو‌ها (battle cruiser) بزرگترین کلاس کشتی‌های جنگی در حال حاضر هستند. این گروه از کشتی‌ها بعد از کنار رفتن نبردناو‌ها (battle ship) از خدمت در نیرو‌های دریایی، به عنوان ناو‌های سرفرماندهی در ارتش‌های دنیا به کار گرفته شدند و با تجهیزات حداکثری که روی آن‌ها نصب شده، قابلیت انجام انواع ماموریت‌ها و عملیات‌های دفاعی و تهاجمی را دارند.

تفاوت عمده رزمناو‌ها با سایر کلاس‌های کشتی‌های جنگی همچون ناوشکن (Destroyer) یا ناو (cruiser) در اندازه، نوع ماموریت و تجهیزات آنهاست.

این نوع کلاس شناور جنگی نیاز به سطح و فضای زیادی برای نصب انواع سلاح ها، ذخیره سوخت، استقرار ملوان و کادر جنگی، مهمات و... دارند و به همین جهت معمولا حدود ۲۰۰ متر طول، بیش از ۲۰ متر عرض و بیش از ۱۲۰۰۰ تن جرم و افزون بر یک میلیارد دلار قیمت آنهاست.

به دلایل فوق رزمناو‌ها از سطح مقطع راداری بالایی برخوردارند و با توجه به پیشرفت سلاح‌های ضدکشتی اعم از موشک‌های کروز و بالستیک و همچنین هواپیما‌های جت مافوق صوت به یک سیبل مناسب در شرایط جنگی برای کشور رقیب تبدیل می‌شوند.

اما رزمناو‌ها نیز دست و پا بسته نیستند و از قابلیت جنگال گسترده و پدافند ضد موشکی برخوردارند لکن نمی‌توان از آسیب پذیری بالای آن‌ها چشم پوشی کرد.

اتفاق مهمی که در چند روز پیش رخ داد، انهدام کامل و غرق شدن رزمناو مسکو سرفرماندهی نیروی دریایی روسیه در دریای سیاه بود که ضربه بسیار شدیدی به اعتبار روس‌ها زد و بر اساس شنیده‌ها از حدود ۵۰۰ نفر پرسنل آن ظاهرا فقط ۵۸ نفر زنده مانده اند.

اوکراینی‌ها مدعی اند که این رزمناو را با ۲ موشک نپتون هدف گرفته اند، ولی برخی منابع ادعا می‌کنند که موشک‌های کروز هارپون عامل غرق شدن مسکو بوده است.

به اعتقاد نگارنده فارغ از چگونگی انهدام رزمناو مسکو باید به عبرت‌های آن پرداخت.

۱) روس‌ها بیش از ۴۰۰ نفر معادل یک گردان رزمی را در این حمله از دست داده اند.

۲) احتمالا با توجه به طول و عرض نه چندان زیاد دریای سیاه، فاصله این رزم ناو از نقطه مورد اصابت چند صد کیلومتر بیشتر نبوده است.

۳) روس‌ها از لحاظ قیمتی بیش از یک میلیارد دلار را بر اثر شلیک ۲ موشک یک میلیون دلاری از دست داده اند.

۴) پرستیژ نظامی بزرگترین نظامی قدرت شرقی به شدت آسیب دیده است و از لحاظ روانی تاثیر خاص خود را بر نفرات درگیر روی زمین خواهد گذاشت.

۵) تسلیحات ضد موشکی نصب شده بر روی رزمناو مسکو عملکرد مورد انتظار را نداشته اند.

در نتیجه باید گفت بهتر بود روسیه در دریای سیاه استراتژی خود را بر استفاده از شناور‌های کلاس کوچکتر قرار می‌داد و به جای استفاده از رزمناو از تعداد بیشتری ناوچه (frigate) یا ناوجنگی (cruiser) استفاده می‌کرد و در شرایط نبرد همه جانبه، این رزمناو را از منطقه درگیری (باتوجه به آسیب پذیر بودن آن) خارج می‌ساخت.

یادآوری می‌شود سرفرماندهی نیروی دریایی آمریکا که بزرگترین قدرت دریایی جهان از لحاظ کمیت و کیفیت است، تهدید موشک‌های کروز و بالستیک ضد کشتی را به خوبی درک کرد و پس از ترور شهید سلیمانی ناوگانش را بیش از ۱۰۰۰ کیلومتر از مرز‌های ایران دور کرد.

بدون تردید انهدام رزمناو مسکو بر روی استراتژی‌های دریایی دنیا اثر عمیقی خواهد گذاشت و اهمیت بهره گیری از شناور‌های چابک کوچکتر، اما پرتعداد را در دریا‌ها بیش از پیش پررنگ خواهد کرد.

البته این نکته نیز لازم به ذکر می‌نماید که استراتژیست‌های جمهوری اسلامی، مدت هاست به این مهم پی برده بودند و متناسب با نبرد‌های نوین، نیروی دریایی سپاه پاسداران و ارتش را سازمان دادند.

به قلم: علیرضا تقوی نیا ـ کارشناس مسایل غرب آسیا

 

شعار سال، با اندکی تلخیص واضافات برگرفته از خبرگزاری تقریب، تاریخ انتشار: ۲۸ فروردین ۱۴۰۱، کد خبر: ۵۴۵۹۱۶، www.tahgribnews.com