شعار سال: شهرستان هرسین در شرق کرمانشاه، پیش‌تر با ثبت نام ‘کتیبه باستانی بیستون’ در فهرست آثار جهانی، شهرت یافته است.
ثبت ملی شدن ‘گلیم هرسین’ دوم آذر ماه در نخستین همایش ثبت نشانه جغرافیایی صنایع دستی در تهران اعلام می شود؛ جایی که ملی شدن هشت صنعت دستی دیگر از سایر استان ها هم اعلام رسمی می شود.
گلیم هرسین تنها و اولین نماینده استان کرمانشاه در این همایش است و جاجیم کردستان، مسند اردبیل، فیروزه نیشابور، منبت آباده و… از دیگر صنایع دستی هستند که در همایش سه شنبه نشان جغرافیایی می گیرند.
نشانه جغرافیایی، نشانه ای است که مبدا کالایی را به قلمرو، منطقه یا ناحیه ای از کشور منتسب می سازد؛ مشروط بر اینکه کیفیت، مرغوب بودن، شهرت یا سایر خصوصیات کالا قابل انتساب به مبدا جغرافیایی آن باشد.
ثبت نشانه جغرافیایی توسط مرکز مالکیت معنوی که زیرمجموعه سازمان ثبت اسناد و املاک کشور است، انجام می شود.
فیروز ناصری هرسینی، نایب رییس مجمع ملی هنرمندان و صنعتگران کشور دوشنبه اول آذر گفت که ‘ثبت استانداردهای ملی و جغرافیایی گلیم هرسین از طراحی تا چله کشی و بافت انجام شده و از این پس این اثر به عنوان یک برند برتر با مالکیت معنوی شناخته می شود و دیگر کسی نمی تواند گلیم هرسین را با نام دیگری تولید، عرضه و صادر کند.’
این امتیاز به نام ‘شرکت تعاونی هرسین گلیم ناصری’ ثبت شده که مدیریت آن بر عهده فیروز ناصری هرسینی است.
به گفته او، از این پس هر بافنده و تولید کننده ای که در تهیه گلیم از استانداردهای گلیم هرسین استفاده کند، طبق قانون باید محصول خود را با نام ‘گلیم هرسین’ به بازار ارایه کند؛‌ در غیر این صورت ما به عنوان مدافع گلیم هرسین از آن شکایت می کنیم.
جلوگیری از سوءاستفاده های ممکن با امکان اقدام قانونی، استفاده از ظرفیت های نشانه جغرافیایی به برای ایجاد برند منطقه ای، ایجاد انگیزه برای محققان و مخترعان صنایع دستی و کسب موقعیت قدرتمند در بازارهای جهانی و تجاری سازی صنایع دستی از جمله مزیت های ثبت نشان جغرافیایی برای گلیم هرسین است که مورد اشاره ناصری هرسینی قرار گرفت.

** گلیم سال آینده هم جهانی می شود
آنچنان که ناصری بیان کرد، گلیم هرسین راه زیادی تا جهانی شدن ندارد و به احتمال زیاد در سال آینده به یک برند جهانی تبدیل می شود؛ ‘تنها کافی است ما هزار فرانک سوییس را واریز کنیم تا مقدمات ثبت جهانی این اثر در شورای جهانی صنایع دستی(wcc) آغاز شود.’
او که احیاگر گلیم هرسین شناخته می شود گفت، این مبلغ را خودش می پردازد و با جدیت ثبت جهانی گلیم را پیگیری می کند.
ناصری تاکید کرد که برای ثبت ملی گلیم هم مسوولان استان هیچ کمک مالی و حتی فکری به او نکرده اند و تمام هزینه های آن را خودش تامین کرده است.

** گلیم، بروز شده است
گلیم از مهمترین و پرطرفدارترین صنایع دستی استان کرمانشاه است که در مناطق مختلفی از جمله در شهرستان های سنقر و کلیایی، جوانرود و گیلانغرب بافته می شود اما ریشه دار بودن آن در شهرستان هرسین و وجود گلیم ‌بافان حرفه‌ای در این شهرستان، گلیم هرسین را از دیرباز بدون رقیب کرده و به شهرت جهانی رسانده است.
ناصری هرسینی درباره قدمت گلیم هرسین عنوان کرد: نقوش و نگاره های این اثر دستی در طاق بستان، کتیبه بیستون و معبد آناهیتا منعکس شده و بر پایه مستندات متعدد تاریخی قدمت آن به سه تا پنج هزار سال پیش بر می گردد و قالیبافی بر پایه آن استوار شده است.
نایب رییس مجمع ملی هنرمندان و صنعتگران کشور تاکید دارد که ‘گلیم هرسین شاخص ترین صنعت دستی استان کرمانشاه است.’
این اثر ریشه دار از ابریشم، موی بز، پشم گوسفند و یا دیگر چهارپایان اهلی بافته می شود و وجود دامداری گسترده و پشم مرغوب و فراوان در منطقه، سبب کیفیت و شهرت بالای گلیم این دیار شده است.
رنگ های گلیم هرسین بیشتر سفید، سورمه ای، سبز، قرمز، سیاه، نارنجی و سرخابی است که در نقش های راه راه، قاچ خربزه ای، گل و سوزنی، سجاده ای، طاق و نیم طاق حوضی، مرغابی و انواع دیگر پرنده، پنجه گربه، پاک گل (گل کوچک)، قرقره و شیردال بافته شده است.
اما آنچنان که ناصری هرسینی گفت، نقش و نگار گلیم هرسین متحول و از حالت بافت سنتی و یک زیرانداز صرف خارج شده است.
این فعال عرصه گلیم بافی در عین حال از کم توجهی دستگاه های مسئول به گلیم هرسین ابراز گلایه و اظهار کرد که سازمان صنایع دستی فقط یک مجوز تولید کارگاهی به ما داده و هیچ حمایت دیگری نکرده است.
رضا رحیمی، معاون اقتصادی و توسعه منابع استانداری کرمانشاه ۲۱ اردیبهشت ۹۵ در کارگروه اشتغال و سرمایه گذاری استان گفت که تلاش می شود ‘در آینده نزدیک حداقل ۳۰ هزار فرشباف و ۱۰ هزار بافنده گلیم ماهر’ در استان داشته باشیم؛ این وعده البته هنوز راه زیادی تا واقعیت در پیش دارد.

** صادرات از هند تا قلب اروپا
بنابر آماری که ناصری داد، بیش از ۳۵ بافنده گلیم در کارگاه او در حال فعالیت هستند و سالانه بیش از ۳۰۰ متر مربع گلیم می بافند.
شهرستان هرسین بین ۲ تا ۲ هزار و ۵۰۰ بافنده گلیم دارد که البته بخش زیادی از آنان به دلیل نبود ابزار و حمایت لازم،‌ یا فعال نیستند یا فعالیت مستمر ندارند و به همین دلیل کل تولید گلیم این شهرستان بین ۵۰۰ تا ۵۵۰ متر مربع در سال است.
عمده این گلیم ها در نمایشگاه ها صنایع دستی و در قالب سفارش ها به فروش می رسد و بخشی هم به صورت تجارت چمدانی به کشورهای انگلیس، هلند، استرالیا، آمریکا و حوزه خلیج فارس صادر می شود.
برای سامان دادن به صادرات گلیم است که نایب رییس مجمع ملی هنرمندان و صنعتگران کشور از تشکیل ‘سندیکای بافندگان گلیم هرسین’ طی ماه های آینده خبر داد و گفت که پس از کسب نشان اعتماد برای سندیکا از صنایع دستی استان کرمانشاه، تاجرهای گلیم می توانند آثار موردنظر خود را در سندیکا انتخاب و صادر کنند.

** هرسین؛ آغاز تاریخ
شهرستان هرسین با داشتن آثار تاریخی متعدد تاریخی و فرهنگی دارای شهرت ملی و جهانی است.
کتیبه بیستون، تپه گنج‌ دره (چیا خزینه)، گور دخمه‌های اسحاق‌وند، دخمه شمس‌آباد، مجسمه هرکول، قلعه هرسین، قلعه دزبر، قلعه سرماج، فراتاش بیستون،‌ فراتاش هرسین، حوض سنگی(حوض ساعت)، طاق سنگی، پلکان سنگی، تخت شیرین، دیوار ساسانی، پل خسرو، بنای ساسانی و سرستون‌های بیستون تعدادی از آثار باستانی مطرح شهرستان هرسین هستند.
مهدی رهبر، سرپرست یک تیم باستان شناسی که تابستان ۹۵ از طرف سازمان میراث فرهنگی و گردشگری برای گمانه زنی قدمت آثار باستانی به هرسین سفر کرده بود، گفت که آثاری از دوره غارنشینی تا عصر حاضر در هرسین وجود دارد و محوطه هایی چون ‘گنج دره’ آن یکی از کهن ترین زیستگاه های بشری است.
طبق تحقیقات باستان شناسان اروپایی، گنج‌ دره حدود ۱۱ هزار سال قدمت دارد و برای اولین بار مردم این منطقه حیوان را اهلی کرده اند و دست به کشت غلات زده اند؛ نخستین ظروف سفالی ایران زمین هم در شهر هرسین ساخته شده است.
شهرستان ۹۰ هزار نفری هرسین با داشتن ظرفیت های متعدد در حوزه صنایع دستی، میراث فرهنگی و گردشگری از بیکارترین شهرهای استان کرمانشاه است؛ این در حالی است که این شهرستان دومین شهر صنعتی استان هم به شمار می رود.
استان کرمانشاه در سال ۹۴ با نرخ بیکاری ۱۷٫۶ درصد دومین استان بیکار کشور بود که در نیمه اول ۹۵ به صدر جدول بیکارترین ها آمده است.

با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت سلام کرمانشاه، تاریخ انتشار 1 آذر 95 ، کد مطلب:: www.salamkermanshah.ir