شعار سال: در علم مهندسی عمران درسی به نام «استاتیک» یا ایستایی وجود دارد و مفهومش در علمِ شیرینِ فیزیک این است که برای ایستادن و نیفتادن یک سازه یا بنا باید مجموع برآیند نیرو‌های وارده بر آن سازه در سه راستای x و y و z برابر صفر باشد. این درس را سال‌ها من در دانشگاه تدریس کرده ام و پیش نیاز درس «مقاومت مصالح» و آن هم پیش نیاز درسِ «تحلیل سازه» است.

آغاز تا پایانِ علم «مقاومت مصالح» هیچ چیز جذابی ندارد الا همین مبحث فَتیگ، خستگی سازه در اثر بارگذاری متناوب؛ هیچ کدام از این بارگذاری‌ها به تنهایی از توان سازه خارج نیست. اما همین متناوب بودن شان است که خسته‌اش می‌کند. طاقتش تمام می‌شود و می‌ریزد.

این دقیقا همان دلیلی است که بیشتر ما آدم‌ها بابتش می‌میریم. بابت فَتیگ، بابت تکرار بار‌های کوچکی که تمام نمی‌شوند، اما تمام می‌کنند. ما عمدتاً از خستگی می‌میریم. فقط اشکالش این است در گزارش مرگ هیچ کس نمی‌نویسند (دلیل مرگ، چیست.) یا در بعضی از مرگ‌ها شخص بعد از فوتش فرار می‌کند.

 

مثلاً؛ مردم آبادان به زیر سه آوار ماندند:

۱) آوار ریزش ساختمان که خیلی‌ها مُردند؛ و یک نفر هم بعد از مرگ فرار کرد!

۲) آوار شبکه‌های مجازی و ماهواره‌ها که روشنگری به مفهوم واقعی کردند و نقش رسانه بودن خودشان را ایفا نمودند.

۳) آوار بی‌لیاقتی بعضی‌ها که به گفته‌ی دولت مردمی، مسئولان دولت قبل در صدر این آوار‌ها بودند که بیدار نشدند و احساس مسئولیت نکردند!

البته دولت فعلی در محل حادثه حاضر شد، دستور داد هرچه زودتر مشکلات حل شود. شاید با فرمایشات دستوری مشکلات برطرف شود!

 

نتیجه گیری

بالاخره یک روز علم «مقاومت مصالح» را باید پیوند بزنند به علم پزشکی قانونی، یعنی ما تقریباً با مقوله مقاومت مصالح و فَتیگ یا همان خستگی در مصالح و سازه‌ها و فلزات آشنا هستم، ولی به نظرم اگر لازم باشد مقاومت مصالح را با چیزی پیوند بزنند، علم پزشکی قانونی نیست، بلکه روانکاوی است. خیلی مهم نیست که در گزارش مرگ هر آدمی چه می‌نویسند. فقط‌ای کاش همان طور که فرمولی برای اندازه‌گیری میزان تحمل یک سازه و فَتیگ وجود داشت، یک فرمولی هم برای اندازه گیری میزان تحمل هر انسانی بود.

آن وقت شاید می‌شد یک سیستم هشدار دهنده روی هر کسی نصب کرد تا در مواقع حساس، مانند (جراحی‌های اقتصادی) دولت ها، بعد از تحمل فشار‌های متناوب، یک پیامی مخابره کند مبنی بر اینکه:

«هشدار! انسان مورد نظر به فَتیگ نزدیک می‌شود، لطفاً اگر او را دوست دارید، کمی راحتش بگذارید، به او احترام بگذارید، او را اولویت قراردهید تا خستگی بار‌های متناوب را آزاد کرده و سپس، آماده‌ی ادامه دادن خواهد بود. در غیر این صورت شاهد فروپاشی و مرگ تدریجی آن‌ها خواهید بود.

لطفا مراقب بار اضافی و متناوب بر روی مردم، خانواده مان به ویژه همسر، فرزندان و همکاران مان باشیم تا در اثر «خستگی سازه» فرو نریزند.



شعار سال، با اندکی تلخیص واضافات برگرفته از صدای معلم، تاریخ انتشار:۱۵ خرداد ۱۴۰۱، کد خبر: ۲۲۳۹۶، sedayemoallem.ir