شعار سال: با وجود خشکسالی و کاهش بارندگی در سال زراعی گذشته در کشورمان، میزان تولید برنج با افزایش قابل توجهی نسبت به سال گذشته روبه رو شده و به نظر میرسد با برداشت مناسب این کالای اساسی در شمال کشور میزان تولید این محصول به ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تن رسیده است.
مصرف سرانه هر ایرانی ۳۶ کیلوگرم است که در این صورت باید سالانه ۳ میلیون و ۶۰ تن برنج برای مصرف ۸۵ میلیون ایرانی تامین شود، این در حالی است که کارشناسان معتقدند ۴۲ کیلوگرم میزان مصرف سرانه درست برنج در کشورمان است که سالانه برای تامین نیاز جمعیت کشور باید ۳ میلیون و ۵۷۰ هزار تن در کشور تامین شود.
با این حال با توجه به تولید ۲.۵ میلیون تن برنج در کشورمان در سال جاری و واردات یک میلیون و ۵۷ هزار تن از این کالای اساسی در ۶ ماهه نخست سال قفسه فروشگاههای بزرگ و خرده فروشیها پر از برنج است.
طبیعتا این میزان واردات و تولید سبب تنظیم بازار این محصول خواهد شد و به نظر میرسد تا پایان سال شاهد نوسان قیمتی در بازار برنج نخواهیم بود، از طرف دیگر طی چند ماه اخیر با توجه به افزایش عرضه، قیمت این محصول با کاهش ۲۰ درصدی روبه رو بوده است.
قیمتهای فعلی در بازار برنج
مشاهدات بازار نشان میدهد هم اکنون قیمت برنج هندی از حدود ۴۰ هزار تومانی که تا چند ماه پیش عرضه میشد به ۳۲ تا حداکثر ۳۵ هزار تومان کاهش داشته باشد و برنج پاکستانی نیز که بین ۴۰ تا ۴۵ هزار تومان قیمت داشت وارد فاز کاهش قیمت شود، برنج تایلندی و اروگوئهای نیز به ترتیب با قیمت ۱۸ و ۱۶ هزار تومان در بازار عرضه میشود.
با این حال به دلیل واردات یک میلیون و ۵۷ هزار تن از این کالای اساسی، برنج در بازار با قیمتهای پایین تری در بازار مصرف عرضه شود.
از طرف دیگر قیمتهای برنج تولید داخل همانند طارم، دم سیاه و هاشمی ۱۰۰ تا ۱۱۰ هزارتومان عرضه میشود با این حال ارقام پرمحصول دیگر همانند شیرودی با قیمت کیلویی ۶۷ هزار تومان، فجر با قیمت کیلویی ۷۸ هزار تومان و ندا با قیمت کیلویی ۶۵ هزار تومان در بازار عرضه میشود.
چنبره دلالان بر بازار برنج
با وجود افزایش واردات برنج و تولید کافی این محصول، اما همچنان از نظر مردم قیمت برنج در بازار بالا است، این در حالی است کشاورزان و تولیدکنندگان این کالای اساسی معتقدند از طرفی هزینههای تولید محصولات کشاورزی از جمله برنج افزایش یافته و از طرف دیگر دلالان با حضور بر سر مزارع شالیکاری شمال کشور نبض بازار را به دست گرفته اند. افزایش نظارتها توسط سازمانهای متولی و خرید توافقی وزارت جهاد کشاورزی با قیمت مناسب میتواند به حذف دلالان از این بازار منجر شده یا تاثیر آنها را در تعیین قیمت بشدت کاهش دهد.
شیب نزولی قیمت برنج در کشور
با این حال با توجه به عرضه برنج برداشت شده از مزارع شمال و افزایش واردات انتظار میرود قیمتها با کاهش روبه رو شود به طوری که در این خصوص رضا کنگری، رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی تهران اظهار کرد: قیمت برنج اعلا در بازار هم اکنون ۹۰ تا ۱۱۰ هزار تومان است، ولی انتظار میرود با افزایش تولید و واردات این محصول کاهش ۲۰ درصدی را به خود ببیند. وی با بیان اینکه عرضه این محصول نسبت به تقاضا افزایش یافته است، افزود: هم اکنون قیمت برنج هندی و پاکستانی با کاهش ۵ درصدی و برنج ایرانی با کاهش ۱۵ درصدی در بازار روبه رو شده اند، ولی انتظار داریم برنج داخلی ۵ درصد دیگر نیز کاهش قیمت داشته باشد.
وضعیت تولید برنج در سال جاری
بنابر آمار اعلامی انجمن تولیدکنندگان برنج در سال ۹۹ به سبب شرایط مساعد اقلیمی ۲ میلیون و ۴۵۰ هزارتن برنج تولید شد با این حال در سال ۱۴۰۰ میزان تولید به یک میلیون و ۸۰۰ هزار تن رسید که همین امر بازار داخل را با کمبود شدیدی روبه رو کرد. با این حال در یک سال اخیر در دولت سیزدهم میزان تولید بیش از ۲۰ درصد افزایش یافت و به ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تن رسید به همین دلیل بازار این محصول در وضعیت فعلی در آرامش به سر میبرد.
تولید به حدود ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تن رسیدوزارت جهاد کشاورزی میزان تولید برنج در کشور را ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تن اعلام کرده است، بنابراین میزان تولید این کالای اساسی نسبت به سال گذشته افزایش ۳۰ درصدی را به خود دیده است.
مجری طرح برنج وزارت جهاد کشاورزی میزان تولید برنج در سال جاری را فراتر از ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار تن دانست و افزود: این حجم تولید نسبت به میانگین سالهای تولید نرمال حدود ۲۰ درصد افزایش تولید دارد و نسبت به سال گذشته که میزان تولید کمتر از نرمال بوده است حدود ۳۰ درصد افزایش تولید دارد.
جمیل علیزاده شایق، دبیر انجمن تولیدکنندگان برنج درخصوص وضعیت تولید این کالای اساسی میگوید: شرایط مناسب بارش در استانهای شمالی، تامین آب مورد نیاز برنج و انگیزه کشاورزان به دلیل گرانی محصول به کشت دوم، منجر به افزایش تولید محصول شده است. به گفته وی، برآوردها حاکی از آن است که تولید برنج کشت اول و دوم به ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تن برسد. علیزاده شایق تصریح کرد: امسال تولید بر خلاف آنچه تصور میشد در مازندران، گیلان و گلستان خوب بوده است؛ یعنی در شمال کشور بارندگیهای مورد نیاز بارید و به این ترتیب تولید افزایش داشت. دبیر انجمن تولیدکنندگان برنج افزود: با توجه به مناسب بودن وضعیت تولید، امسال در مجموع ۲ میلیون و ۲۵۰ هزار تن تولید کل کشور بود.
وی تاکید کرد: از سوی دیگر وزارت جهاد کشاورزی معتقد است کشت دوم هم حدود ۲۰۰ هزار تن به آن ۲ میلیون و ۲۵۰ هزار تن اضافه کرده است. به این ترتیب ۲ میلیون و ۴۵۰ هزار تن کشت اصلی و کشت دوم داشته ایم.
راهکارهای کاهش هزینههای تولید شالیکاران
از طرف دیگر راهکارهای زیادی برای کاهش هزینههای تولید برنج وجود دارد به طوری که وزارت جهاد کشاورزی با کاهش ۴۵ درصدی نرخ خرید کود و سم به دنبال کاهش هزینههای کشاورزان است. ورود مکانیزاسیون و ماشین آلات کشاورزی نوین برای کشت و زرع برنج نیز میتواند در این امر مثمرثمر باشد به طوری که در این خصوص عنایت الله بیابانی، قائم مقام خانه کشاورز معتقد است که برای کاهش هزینههای تولید برنج باید ماشین آلات را جایگزین کنیم، به عبارت دیگر مکانیزاسیون باید دربخش برنج کاری چه در بخش نشا و چه در بخش برداشت به کمک کشاورزان بیاید، چون یکی از هزینههای گزاف فعلی هزینههای کارگری است. با این حال به نظر میرسد برای افزایش سود کشاورزان و کاهش هزینههای تولید نیز آنها باید به سمت کشت ارقام پربازده بروند به طوری که با حمایت وزارت جهاد کشاورزی هم اکنون بسیاری از مزارع سه استان شمالی به زیر کشت این ارقام رفته است.
افزایش تولید ارقام پربازده برنج
ندا، فجر و شیرودی سه رقم برنج پربازده هستند که دولت از کشت آنها حمایت کرده و خرید توافقی آنها را در دستور کار خود قرار داده است. از طرف دیگر طبیعتا با افزایش سطح زیر کشت برنج و تولید بیشتر این محصول، هزینههای کشاورزان به مراتب کاهش مییابد به همین منظور از سال گذشته تاکنون وزارت جهاد کشاورزی زهکشی اراضی کشمال کشور را به اجرا در آورده است تا در سالهای آینده شاهد خودکفایی در تولید این محصول و افزایش سود کشاورزان باشیم.
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه ایران، تاریخ انتشار:۷ آبان ۱۴۰۱، کدخبر: 631314، www.irannewspaper.ir