شعار سال: یک سال پیش در چنین روزهایی قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت برای اجرا به دولت سیزدهم ابلاغ شد؛ قانونی که هرچند دیر، ولی به هرحال نوشدارویی است برای جلوگیری از رشد سالمندی جمعیت در سالهای آینده.
زنگ خطر مساله جمعیت و تهدید نسل از سال ۹۲ توسط رهبر انقلاب به صدا در آمد. ایشان در سی ام تیر سال ۹۲ فرمود: «مسئله تهدید نسل برای کشور ما خطر است؛ من به شما عرض بکنم. محدود کردن نسل، برای کشور ما یک خطر بزرگی است. ما در منطقه خطر مبالغ زیادی پیش رفتیم، باید برگردیم؛ میتوانستیم جلوی این کار را بگیریم، نگرفتیم.»
پیش بینی رهبر انقلاب بر اساس نگاه علمی متخصصان و کارشناسان بر این مبنا استوار است که کشور ما با این روند کنونی در آینده دچار مشکل فراوان خواهد شد و کشوری خواهیم داشت که دچار پیری عمومی و تهدید نسل میشود. به صورت دقیق نمیتوان مشخص کرد که از آن سال تاکنون چه نهادها و موسساتی چه اقداماتی انجام داده اند، اما روند رشد جمعیت کشور نشان میدهد که اگرچه جسته و گریخته برنامهها و فعالیتهایی صورت گرفته، ولی چندان کارساز نبوده است. شاید مهمترین اقدام و برنامه همین قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت باشد که در ۲۴ مهر سال گذشته به تصویب رسید و این روزها شاهد اجرایی شدن برخی از مواد این قانون مانند وام ودیعه مسکن و خرید خودرو برای خانوادههایی باشیم که صاحب فرزند سوم میشوند.
ارگان رسانهای دولت نوشت؛ یکی از نهادهایی که در سالهای اخیر عزم خود را جزم کرده تا در این زمینه حق مطلب را ادا کند، سازمان تبلیغات اسلامی است به گونهای که جمعی از کارشناسان و فعالان حوزه خانواده، جمعیت و فرزندآوری در بهمن سال گذشته با صدور پیامی از حجت الاسلام محمد قمی رئیس سازمان تبلیغات اسلامی به پاس زحماتش در ترویج فرهنگ تحکیم بنیان خانواده تقدیر کردند. موسسه تبیان یکی از موسسات وابسته به این سازمان نیز در همین راستا برنامههایی را در دستور کار قرار داده و سامانه «همدم» را به همین منظور راه اندازی کرده است.
تیر ماه سال گذشته بود که محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی با افتتاح سامانه همدم، به کاراییهای این سامانه اشاره کرد و گفت: راهاندازی سامانه همدم اقدام بسیار به جایی بود که با همه مسائل ایرانی و اسلامی و سنتهای اصیل نهاد خانواده سنخیت دارد.
وی با بیان این که انتخاب همسر برای جوانانی که در اوج احساسات هستند، باید همراه با عقلانیت و آگاهی باشد گفت: در این امر بسیار مهم نیازمند مشاوران مومنی هستیم که در این زمینه از علم روز برخوردار باشند و سامانه همدم تلاش کرده تا مبتنی بر سنتهای خانواده و مبانی اسلامی، با استفاده از روشهای نوین و علمی به جوانان برای انتخابی آگاهانه و ازدواجی پایدار تحت نظر خانواده کمک کند.
قالیباف با بیان اینکه سامانه همدم چهار رویکرد شفافسازی، هوشمندسازی، مردمیسازی و کارآمدسازی را با هم در بر دارد، عنوان کرد: هر مجموعهای که این چهار رویکرد را داشته باشد میتواند مجموعه موفقی باشد ضمن اینکه باید به چهار موقعیت مکانی که در زندگی انسان تأثیرگذار است، توجه کرد که این مکانها شامل منزل، مسجد، مدرسه و محله است که اگر این مکانها به درستی و مثل ساعت باهم کار کنند، در تمامی امور حتی امور اقتصادی میتوانیم موفق باشیم.
حالا بیش از یک سال است که فعالیتهای این سامانه با استقبال برخی جوانان روبرو شده به گونهای که در این مدت توانسته ۳۸ هزار پسر جوان را به همسر موردنظر خود برساند. برای اطلاع از وضعیت آخرین فعالیتها و برنامههای این سامانه با زهره حسینی گفت و گویی کوتاه داشتیم.
سامانهای برای دستیاری جوانان در امر ازدواج
خانم حسینی با ارائه گزارشی گفت که در واقع این سامانه، دستیار ازدواج جوانان و همیار خانوادهها برای ازدواج فرزندانشان است.
به گفته حسینی «همدم» فقط سامانه همسریابی نیست بلکه خدمات دیگری را هم به خانوادهها و جوانان ارائه میدهد و به همین علت این سامانه تاکنون بیش از ۴۰۰ هزار بار توسط علاقهمندان بارگذاری و نصب شده و بیش از ۲۰ هزار نفر نظرات خود را به سامانه داده اند.
مدیر سامانه «همدم» به امکانات این سامانه هم اشارهای کرد و گفت که جوانان میتوانند فعالیتهای متعددی مانند جستجو، پیشنهاد، رد پیشنهاد، مشاوره و پشتیبانی را در این سامانه داشته باشند و آمار ازدواج در این سامانه نشان دهنده استقبال جوانان است.
وی تاکید کرد: روشی که «همدم» بر مبنای آن فعالیت دارد، همان ازدواج سنتی همراه با نظارت و حمایت خانواده هاست که از ابزار مدرن برای تسهیلگری در این امر استفاده شده است، اما با توجه به نو بودن آن قطعا نیاز به زمان بیشتری دارد که بتواند در میان خانواده و جامعه شناخته شود و اثرگذاری داشته باشد. در این مسیر تلاش میکنیم در سامانه همدم با معرفی بهترین و مناسبترین مورد به جوانان متقاضی ازدواج، ارزش آفرینی کرده و با عملکرد مناسب خود در جهت تشکیل خانواده پایدار، جوانان را تشویق به ازدواج کنیم.
حسینی ادامه داد: در کنار این موضوع در بخشهای گوناگون به ویژه مجله آنلاین (برخط) و صفحات شبکههای اجتماعی تلاش میکنیم تا محتواهای جذاب آموزشی و مناسب فرهنگ سازی و آموزشهای لازم به جوانان و خانوادهها ارائه دهیم. همچنین آشنایی جوانان با زوجهایی که از طریق همدم ازدواج کرده اند و زندگی پایداری دارند، راه دیگری برای تاثیرگذاری در این موضوع است که در برنامههای آینده سامانه همدم قرار گرفته است.
به گفته این پژوهشگر حوزه زنان علاقهمندان در مجله آنلاین میتوانند از محتواهای آموزشی استفاده کرده و به عنوان کاربر نیز تعامل داشته باشند. البته امکانات این سایت علاوه بر مجله آنلاین شامل همدم یاب ویژه افراد مجرد برای همسریابی، مشاوره با کارشناسان برای افراد مجرد و متاهل و همچنین آزمون برای خودشناسی افراد در این زمینه است.
رسانهها برای ازدواج جوانان فرهنگ سازی کنند
حسینی اظهار داشت: صرف نظر از مسائل اقتصادی و نکاتی که در زمینه اشتغال و مسکن جوانان مطرح میشود، مهمترین فعالیتی که سازمانها و نهادهای مربوطه میتوانند در زمینه ازدواج جوانان داشته باشند، حرکت در مسیر فرهنگ سازی این موضوع است. به نظر میرسد رسانهها به ویژه صدا و سیما با تهیه برنامههای جذاب و مورد اقبال جوانان میتوانند نقش مفید و سازندهای داشته باشند. نهادها و سازمانهای فرهنگی دیگر نیز با تدوین برنامههای تبلیغی – تشویقی و عملیاتی کردن آن میتوانند به طور موثرتری نقش خود را ایفا نمایند.
وی از ازدواج به عنوان قدیمیترین سنت نیکوی بشری یاد کرد که به طور ذاتی مورد اقبال جوانان است و اضافه کرد: باید دید و بررسی کرد که چه مشکلاتی باعث شده تا جوانان از وارد شدن به این حیطه ترس داشته باشند یا به ناچار از آن دوری کنند.
حسینی افزود: هر ازدواجی که در همدم رخ میدهد تا چهار سال پس از ازدواج هر ۶ ماه رصد میشود و جهت سنجش پایداری ازدواجها با همکاری زوج ها، آزمونهای سنجش رضایت از زناشویی به عمل میآید و مشاوران همدم در این مسیر در کنار زوجها هستند تا نهال ازدواج آنها به دور از هر آسیبی رشد کرده و به پایداری برسد.
وی از تبلیغ سامانه «همدم» در تابلوهای شهری، رادیو و تلویزیون و همچنین فضای مجازی سخن گفت، ولی این نکته را هم گفت که «همدم» نیاز به تبلیغ بیشتری دارد تا جوانان و خانوادهها با شناخت بیشتری از این سامانه و خدمات آن استفاده کنند.
این فعال حوزه زنان ادامه داد: سامانه همدم به عنوان تسهیلگر و واسطه معرفی وارد عمل میشود و در طی معرفی و ضمن آموزشهای خود به جوانان و خانوادهها این نکته را یادآوری میکند که در مسیر ازدواج از سه موضوع گفتگو، تحقیق و مشاوره به میزان کافی و صحیح استفاده کنند. فرقی هم نمیکند که آشنایی از چه مسیری آغاز شود.
وی افزود: در هر آشنایی به قصد ازدواج، دختر و پسر حتما باید با اطلاع و نظارت خانواده هایشان با یکدیگر گفتگو کنند. در مورد همدیگر، تحقیق کافی کنند و در نهایت از کمک مشاورین خبره روانشناس کمک بگیرند تا شناخت صحیح و بیشتری از یکدیگر به دست بیاورند. در ازدواجهای سنتی هم همین مسیر باید طی شود تا به شناخت درستی برسند. در همدم نیز این مسیر با کمک معرفان و مشاوران متخصص و راهنماییهای آنان پیگیری میشود تا میزان آسیب کمتر شده و به حداقل برسد.
حسینی همچنین گفت: مهمترین رکنی که همدم به دنبال آن است، موضوع آموزش است. محتوای آموزشی و برگزاری دورههای آموزشی میتواند نقش موثری در این زمینه ایفا کند. به همین منظور سامانه آموزشی در کنار همدم مورد توجه دست اندرکاران قرار گرفته است. همچنین ارائه محتواهای آموزشی جذاب در بخشهای گوناگون سامانه و شبکههای اجتماعی و تعاملاتی که بین همدم و کاربرانش در این مسیر اتفاق میافتد نقش موثری در ترغیب جوانان دارد.
حدود سه ماه پیش حجت الاسلام رضا عزت زمانی رییس ستاد خانواده و جمعیت سازمان تبلیغات اسلامی از قانونمندشدن سامانههای همسریابی سخن گفت و اعلام کرد هر مجموعهای که قرار است با عنوان انتخاب همسر در فضای مجازی یا حقیقی فعالیت کند باید از سازمان تبلیغات اسلامی و وزارت ورزش و جوانان مجوز بگیرد. ماه گذشته نیز حجت الاسلام محمدصادق ابوترابی مسئول دبیرخانه ستاد خانواده و جمعیت سازمان تبلیغات اسلامی به خبرنگار معارف ایرنا گفت که حدود ۳۰۰ مرکز طی دو ماه اخیر برای دریافت تاییدیه مراکز همسرگزینی به پایگاه اینترنتی این سازمان مراجعه کرده اند. خانم حسینی گفت اگرچه این سامانه از سال گذشته فعالیت خود را آغاز کرده، ولی همچون سایر مراکز و موسساتی که در زمینه همسریابی فعالیت میکنند، پیگیر اخذ مجوز هستند.