شعار سال: با تشدید تحریم‌ها و غیبت برند‌های جهانی شیرینی و شکلات در ایران، برخی از تولیدکنندگان با برند‌های فیک یا لوگو‌های شبیه به تولیدکنندگان معتبر جهانی به دنبال خرید اعتبار برای خود هستند. موضوعی که در نمایشگاه بین‌المللی شیرینی و شکلات مشهود بود.

 پس از پایان جنگ ایران و عراق و روی کار آمدن دولت سازندگی، تجارت خارجی کشور ناچاراً دچار تحولاتی شد و کالا‌های صادراتی صنعتی جای خود را به کالا‌های کشاورزی و غذایی داد. در بخش صادرات غیرنفتی فرش و خشکبار پرچمدار بودند که پس از تحریم‌های آمریکا عملا فرش از مسیر خارج شد و بیسکویت و محصولات آردی جایگزین آن شد و سپس شیرینی و شکلات به این گروه آمد و بازار کشور‌های منطقه در اختیار شرکت‌های ایرانی قرار گرفت.

صادرات این اقلام هر سال روند صعودی داشت و تا یک میلیارد ۵۰۰ میلیون دلار نیز پیش رفت. اما زمان نشان داد که این جهش‌های صادراتی بیشتر به خاطر رانت مواد اولیه ارزان بوده تا کیفیت؛ با حذف ارز یارانه‌ای از مواد اولیه این صنعت همچون شکر، روغن و آرد صادرات نصف شد.

به گفته جمشید مغازه‌ای، رئیس انجمن تولیدکنندگان شیرینی و شکلات، در سال اول حذف این ارز، صادرات شیرینی و شکلات ۴۰ درصد کاهش داشته است.

همچنین علی شریعتی، عضو انجمن صنایع غذایی، نیز خبر از تعطیلی نیمی از تولیدکنندگان این حوزه می‌دهد. موضوعی که در نمایشگاه شیرینی و شکلات هم که هفته پیش در تهران برگزار شد، مشهود بود. آن دسته از تولیدکنندگانی هم که حیات خود را حفظ کرده‌اند یا با برند فیک فعالیت دارند یا در انتخاب اسم برند و بسته‌بندی محصولاتشان روی برند‌های خارجی موج‌سواری کرده‌اند.

از سوی دیگر، کاهش صادرات و سقوط قدرت اقتصادی مردم باعث شده که بازار فروش محدود‌تر شود و شرکت‌ها برای جذب مشتری هر کاری کنند. تا جایی که شرکت مینو در رونمایی از برند جدید خود سوژه شبکه‌های اجتماعی شد.

نیمی از شکر صنعتی در اختیار تولید شیرینی و شکلات

از ۲.۳ میلیون تن شکر مورد نیاز کشور تنها ۵۰۰ هزار تا ۷۰۰ هزار تن یعنی بین ۲۰ تا ۲۵ درصد سهم مصرف خانوارهاست و مابقی یعنی ۱.۷ میلیون تن معادل ۷۵ تا ۸۰ درصد، برای صنف و صنعت است که به طور مشخص نیمی از این ۱.۷ میلیون تن سهم واحد‌های شیرینی و شکلات و نیمی دیگر سهم نوشابه‌سازی‌هاست.

مطابق اظهارات مغازه‌ای بازار شکر نیز مانند بسیاری از کالا‌ها دو قیمتی شده و کارخانه‌ها مجبور هستند از بازار آزاد شکر ۳۵ هزار تومانی تهیه کنند و موجودی سایر اقلام مانند روغن و آرد ثبات ندارد.

آرد به صنایع نمی‌رسد؟

دیگر مواد پر مصرف این صنعت آرد است که ارتباط مستقیم به میزان تولید گندم در کشور دارد. با وجود استراتژیک بودن این محصول اولویت کشور تولید آرد مخصوص خبازی‌هاست.

در این بین میزان مصرف کشور در سال ۱۰ میلیون تا ۱۱ میلیون تن است. هرچند با افزایش چهار میلیون نفری مهاجران افغانستانی در یک سال اخیر این عدد افزایش داشته است. اما هیچ امار رسمی منتشر نمی‌شود.

آرد مورد نیاز صنعت شیرینی و شکلات ۳.۵ میلیون در سال است که با توجه به کاهش صادرات و کاهش قدرت اقتصادی مردم این عدد به طور طبیعی در سال جاری کاهش خواهد داشت.

برکت تحریم‌ها برای کپی بردار‌ها

علی شریعتی، عضو انجمن صنایع غذایی ایران، درباره سابقه این صنعت در کشور گفت: با بسته شدن مرز‌ها و ممنوعیت واردات شیرینی و شکلات بسیاری از این محصولات داخلی‌سازی شدند. هرچند برخی برند‌ها مانند نوتلا و چیپس‌ها هنوز تولیدات خارجی آن به صورت قاچاق وارد کشور می‌شود.

وی ادامه داد: این تصمیم به لحاظ تجاری نادرست بود. زیرا بسیاری از تولیدکننده‌ها به جای داخلی‌سازی سراغ کپی‌برداری رفته‌اند و نام برندها، اسم، ترکیبات و حتی نحوه بسته‌بندی را کپی کردند، بدون آنکه به تولید‌کننده اصلی مبلغی بپردازند. در نتیجه اگر زمانی تحریم‌ها لغو شود و ارتباط ما با دنیا عادی شود به طور حتم از آن‌ها شکایت خواهد شد و مجبور هستند تولید خود را متوقف کنند.

بر اساس اعلام او صنایعی مانند خودرو، لوازم خانگی، شیرینی و شکلات به برکت تحریم‌ها و شرایط بسته اقتصادی و سیاسی کشور دارند فعالیت می‌کنند.

تقلب در نمایشگاه شیرینی و شکلات

شریعتی در خصوص نمایشگاه شیرینی و شکلات که هفته گذشته برگزار شد اظهار کرد: در این نمایشگاه تقلب‌های فاحشی به صورت علنی رخ داد و متاسفانه مقامات رسمی ما هم در این رونمایی‌های تقلبی و کپی‌برداری‌های غیر قانونی به صورت رسمی شرکت داشتند که این امر چهره خوبی از سیاست‌گذاران اقتصادی ما در عرصه بین‌المللی ایجاد نمی‌کند.

وی ادامه داد: یکی از شرکت‌های معروف و اصیل ایرانی که یادگاری از اولین صنعتگران اصیل ایرانی در حوزه مواد غذایی قبل از انقلاب است برندی بدون معنی و محتوا معرفی می‌کند که سوژه شبکه‌های اجتماعی ایرانی و خارجی می‌شود.

گران فروشی شیرینی و شکلات در مقیاس جهانی

شریعتی در خصوص صادرات شیرینی و شکلات توضیح داد: در این حوزه به خصوص بیسکویت و محصولات آردی برند‌ها و محصولات خوبی ایجاد شد به طور مثال در نمایشگاه پاکستان سال گذشته شرکت‌های شیمیایی به زحمت می‌توانستند مشتری جذب کنند، اما شرکت‌های گمنامی که از شهرستان امده بودند و بیسکویت و شکلات داشتند هر روز چندین قرارداد منعقد می‌کردند.

اظهارات این فعال صنایع غذایی و فعالان سایر صنایعی که پیش از این به عنوان اقلام صادراتی غیرنفتی در تجارت خارجی کشور مطرح بودند همگی حاکی از کاهش صادرات به دلیل گران تمام شدن کالا‌های تولید داخل حتی لوازم آرایشی و بهداشتی است و مهم‌ترین دلیل این گرانی تحریم‌های مالی و بانکی است. این در حالی است که ارزش پول ملی کشور در این سال‌ها بیشتر از ۰.۱ کاهش داشته است، اما این کاهش هم نتوانسته بازار صادرات را برای محصولات ایرانی حفظ کند.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از تجارت نیوز، تاریخ انتشار: ۲۷ شهریور ۱۴۰۲، کدخبر: ----، tejaratnews.com