شعارسال: علی اکبر محرابیان وزیر نیروی دولت سیزدهم مدعی شده که از تنش آبی خارج شده ایم. او در نشست این هفته هیات دولت اعلام کرده که در دولت سیزدهم با توجه به فقر منابع آبی استفاده از منابع آب‌های غیرمتعارف مثل آب دریا و پساب آب بهداشتی را محقق کردیم. آبرسانی از محل آب دریا به شهر‌های یزد و رفسنجان به طور کامل تمام شده و ماه‌های آینده کرمان و اردکان و سایر شهر‌ها به این منابع به این شبکه خواهند پیوست که به مفهوم خروج از تنش آبی است.

اما این ادعا در شرایطی مطرح شده که بسیاری از فعالان زیست محیطی اقدامات انجام شده برای تامین آب در کشور را خلاف جهت منافع زیست محیطی کشور می‌دانند. محمد درویش یکی از فعالان محیط زیست می‌گوید: زمانی که آقای محرابیان صندلی وزارت را تحویل گرفت ناترازی سفره‌های زیر زمینی حدود ۱۲۰ میلیارد مترمکعب بود، اما حالا این عدد به ۱۵۰ میلیارد مترمکعب افزایش یافته است. امسال هم اگر کمی شرایط ذخایر آبی بهبود یافته به مدد بارندگی‌ها بوده و هیچ برنامه ریزی قابل دفاعی برای عبور از تنش آبی در وزارت نیرو صورت نگرفته است.

او در ادامه طرح‌های وزارت نیرو برای مقابله با تنش آبی را هم مورد نقد قرار داد و افزود: وزارت نیرو به جای اینکه به دنبال توسعه طرح‌های بازچرخانی و استفاده از پساب باشد،به دنبال اجرای طرح‌های انتقال آب و آب شیرین کن رفته که اتفاقا هزینه و بار مالی زیادی را هم برای کشور به همراه داشت.

این فعال محیط زیست ادامه داد: سوال من این است که چرا به جای اولویت دادن به بازچرخانی آب و تاسیس تصفیه‌خانه، مرمت لوله‌کشی شهری، تفکیک آب شرب از مصارف بهداشتی منازل و مدیریت مصرف در بخش‌های کشاورزی و صنایع آب‌بر، سراغ آسان‌ترین و گران‌ترین کار ممکن رفته‌ایم؟

او با اشاره به این نکته که طبق آمار اعلامی از طرف آب و فاضلاب کشور، در بخش شرب خانگی، صنعت و کشاورزی سالانه ۳۳ میلیارد مترمکعب پساب، فاضلاب و شیرابه تولید می‌کنند، اظهار داشت: این میزان یعنی نیمی از مخازن کل سد‌های کشور که ما به قیمت سال ۹۸، ۷۰۰ هزار میلیارد تومان خرج آن کرده‌ایم.»

این کارشناس محیط زیست گفت: «حرف ما این است که آیا بهتر و سزاوارتر نیست که جلوی تزریق این مواد آلاینده، فاضلاب، شیرابه و پساب را بگیریم که با تزریق آن به منابع آب سطحی و زیرزمینی منجر به افت کیفیت منابع آب شیرین و سالم در ایران می‌شوند؟ چرا با یک تیر دو نشان نزنیم؟»

درویش افزود: آیا سزاوار نیست که از همان بخش صنعت و معدن بخواهیم که به جای آن هزینه‌هایی که برای شیرین‌سازی آب می‌شود، آن را صرف تصفیه این فاضلاب، شیرابه و پساب شود؟ تا به این ترتیب هم اکوسیستم خلیج فارس را حفظ کنیم و هم تراز منفی آبخوان‌ها را درست کنیم، هم با قیمت ارزان‌تر آب باکیفیت برای صنعت و معدن تامین شود

درویش با بیان اینکه مافیای پر قدرت طرح‌های انتقال آب و آب شیرین کن اجازه نمی‌دهند که طرح‌های بازچرخانی و استفاده از پساب رونق بگیرد، ادامه داد: روش‌های انتقال آب ۵ برابر بیشتر از طرح‌های استفاده دوباره از پساب هزینه داشت. ضمن اینکه اجرای این طرح منجر به نابودی و تخریب اکو سیستم کشور شده است.

او در ادامه سخنان خود توسعه صادرات محصولات کشاورزی در کشور را هم مورد نقد قرار داد و گفت: مشکل اینجاست که نگاه ملی در کشور به مساله بحران آب وجود ندارد. به عنوان مثال همچنان خام فروشی و فروش آب و صادرات محصولات کشاورزی آب بر در کشور ما جز افتخارات است.

خداحافظی با اقتصاد آب محور

این فعال محیط زیست ادامه داد: خواسته ما از دولت چهاردهم این است که به سمت اقتصادی که آب محور نباشد، حرکت کند. باید به دنبال روش‌های برای تولید درآمد باشیم که منجر به تاراج منابع آبی و زیست محیطی کشور نشود.

بر اساس هدف گذاری که در سبد امنیت غذایی کشور تدوین شده باید بخش کشاورزی باید دچار جراحی اساسی شده و ظرف ۸ سال آینده ۲۰ میلیارد مترمکعب از مصرف آب در این بخش کاسته شود. ضمن اینکه ناترازی آب خوان‌ها باید به ۱۹۵ میلیارد مترمکعب برسد. یعنی چیزی حدود ۴۵ میلیارد مترمکعب از مقدار فعلی کاسته شود

او ادامه داد: بر اساس هدف گذاری که در سبد امنیت غذایی کشور تدوین شده باید بخش کشاورزی باید دچار جراحی اساسی شده و ظرف ۸ سال آینده ۲۰ میلیارد مترمکعب از مصرف آب در این بخش کاسته شود. ضمن اینکه ناترازی آب خوان‌ها باید به ۱۹۵ میلیارد مترمکعب برسد. یعنی چیزی حدود ۴۵ میلیارد مترمکعب از مقدار فعلی کاسته شود.

او با بیان اینکه طبق این سند از مصرف در بخش شرب، صنعت و خدمات هم باید چیزی حدود ۱۵ میلیارد مترمکعب کاسته شود، اظهار داشت: خواسته ما از وزیر نیروی دولت چهاردهم این است که جلوی هر بخش نامه‌ای که به نوعی یک چراغ سبز برای حفر چاه‌های جدید است، گرفته شود. نباید فراموش کنیم که بحران آبی به شدت کشور را تهدید می‌کند و سیاست گذاری‌های اشتباه در سال‌های گذشته به بحران دامن زده است.

شعارسال با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از تحلیل بازار، تاریخ انتشار: 5مرداد1403، کدخبر:296725، www.tahlilbazaar.com