شعارسال: زندان صیدنایا، واقع در ۳۰ کیلومتری شمال دمشق، پایتخت سوریه، در منطقه ریف، از زمان آغاز جنگ داخلی در این کشور به یکی از بدنام‌ترین و مخوف‌ترین زندان‌های جهان تبدیل شده است.

درگیری انقلابیون سوریه برای بازکردن در‌های زندان مخوف «صیدنایا» ادامه دارد. طبق گزارش الجزیره، مخالفان اسد هنوز نتوانسته اند در‌های تمام سلول‌های زندان پیچیده صیدنایا را باز کنند. آن‌ها از دوربین‌های مداربسته زندانیان را دیده اند، اما درست نمی‌دانند که آن‌ها کجا هستند و به محل دقیق آن‌ها نیز اشراف ندارند.

زندان صیدنایا دمشق یکی از مخوفترین و پیچیده‌ترین زندان‌های سوریه است. این زندان چند طبقه زیرزمینی دارد و طراحی اش به شدت پیچیده است. به همین دلیل، مخالفان درست نمی‌دانند که مخفیگاه‌های این زندان کجا قرار گرفته اند. ساختمان‌های مختلف زندان صیدنایا مخفی هستند و درهایشان نیز با قفل‌های مخصوصی بسته شده که کد دارند و بدون کد باز نمی‌شوند. طبق گزارش الجزیره، انقلابیون کارمندان زندان را فراخوانده و قول داده اند در ازای دادن کدها، مشخص کردن سلول‌های مخفی و کمک به آزادی زندانیان، از محاکمه آن‌ها خودداری شود.

اما زندان صیدنایا کجاست و چرا یکی از مخوفترین زندان‌های خاورمیانه شناخته می‌شود؟ زندان صیدنایا، واقع در ۳۰ کیلومتری شمال دمشق، پایتخت سوریه، در منطقه ریف، از زمان آغاز جنگ داخلی در این کشور به یکی از بدنام‌ترین و مخوف‌ترین زندان‌های جهان تبدیل شده است.

اخبار و شایعات زیادی در رابطه با این زندان منتشر شده و به گوش می‌رسد. برخی شایعات حاکی از این است که زندانیان این بازداشتگاه مخوف به طور غیرقانونی مورد شکنجه قرار می‌گیرند و مخفیانه اعدام می‌شوند و حتی جسد آن‌ها سوزانده می‌شود. برخی از کسانی که مدتی در صیدنایا بازداشت شده بوند، از سلول‌های کوچک و تاریک، شکنجه‌های بی امان و اعدام‌های شبانه در مقابل چشمان خود سخن گفته اند.

برخی سازمان‌های بین المللی مانند «عفو بین‌الملل» هم گزارش‌های مختلفی علیه این زندان منتشر کرده اند. طبق گزارش عفو بین الملل، اتفاقات غیرقانونی زیادی در صیدنایا به وقوع پیوسته است.

صیدنایا از دو ساختمان اصلی تشکیل شده که ظرفیت پذیرش ۱۰ تا ۲۰ هزار زندانی را دارد. طبق برخی گزارش ها، زندانیان معمولا ماه‌ها یا سال‌ها در بازداشتگاه‌ها زندگی می‌کنند. برخی زندانیان این زندان از زمان درگیری اسلامگرایان با دولت حافظ اسد در حماه در زندان بوده اند.

با این حال، بیشتر زندانیان از زمان جنگ داخلی سوریه در سال ۲۰۱۱ به این زندان پا گذاشته اند. طبق گزارش شبکه حقوق بشر سوریه، بیش از ۱۳۶،۶۱۴ نفر، از جمله ۳،۶۹۸ کودک و ۸،۵۰۴ زن، در طول جنگ داخلی سوریه و بعد از آن، بین مارس ۲۰۱۱ تا دسامبر ۲۰۲۴، در زندان‌های سوریه بازداشت شده اند.

همچنین، برخی گزارش‌ها حاکی از این است که در این زندان، تجاوز‌های جنسی گسترده‌ای رقم خورده است. طبق ادعای برخی زندانیان، تجاوز جنسی در این زندان به حدی بوده که برخی کودکان حاصل از تجاوز در این زندان به دنیا آمده و از کودکی در سلول‌ها زندگی کرده اند.

همچنین، برخی زندانیان مدعی شده اند که بیشتر اوقات چشمشان بسته بوده و هیچ کسی را نمی‌دیدند. همچنین، طبقات پایین این زندان تاریک بوده و برخی زندانیان ماه‌ها هیچ نوری دریافت نمی‌کرده اند.

با این حال، بسیاری تاکید دارند که این گزارش‌ها دروغین بوده و توسط مخالفان اسد و متحدان ترکیه و آمریکا ایجاد و منتشر شده است. آن‌ها تاکید دارند که زندان صیدنایا مخوف است، اما داستان‌های عجیب و غریب حول آن داستان سرایی و شایعه بوده و صحت ندارد.

با این حال، تا چند روز دیگر پرده از اسرار این زندان مخوف برداشته می‌شود. اکنون زندان به دست انقلابیون افتاده و آن‌ها به برخی طبقات این زندان پیچیده دسترسی پیدا کرده اند. احتمالا تا چند روز دیگر تمام زندان به دست انقلابیون کشف شده و دادگاه عاملان و مجرمان این زندان نیز برگزار می‌گردد.

طبق گزارش الجزیره، نخستین برخورد انقلابیون با زندان صیدنایا شوکه کننده بوده است. انقلابیون زندانیانی را آزاد کرده اند که به مدت ۴۰ سال در سلول‌های تنگ و تاریک صیدنایا زندانی بوده اند. «راغید الطاطاری» یکی از این زندانیان است. او خلبان نیروی هوایی سوریه بود که ۴۳سال پیش به علت سرپیچی از دستور بمباران حماه توسط حافظ اسد زندانی شد. او دیروز از زندان صیدنایا آزاد شد.

همچنین، طبق ادعای خبرنگار الجزیره، برخی زندانیان قدیمی صیدنایا آنقدر از دنیا دور بوده اند که اصلا نمی‌دانسته اند بشار اسد کیست و گمان داشتند هنوز حافظ اسد بر سر کار است. آن‌ها نمی‌دانستند در سوریه انقلاب شده و فکر می‌کردند «صدام حسین» به سوریه حمله کرده است.

در حال حاضر، خبرنگاران با دیدن تصاویر صیدنایا شوکه شده اند. آن‌ها گمان نمی‌کردند با افرادی روبه رو شوند که موبایل را نشناخته یا گمان داشته باشند هنوز صدام بر عراق حکومت می‌کند. آن‌ها همچنین از دیدن فردی که به علت مشکلات روحی دچار فراموشی شده و همچنان در زندان به سر می‌برد شوکه شدند.

باید دید صیدنایا دیگر چه شگفتی ترسناکی برای ناظران خواهد داشت. اما هرچه هست، فعلا برخی می‌گویند مانور خبری بر روی زندان‌های سوریه، برای به فراموشی سپردن جنایت‌های اسراییل در منطقه است.

توضیحات تکمیلی برای بهره برداری بیشتر از خبر:
بر اساس برخی اخبار غیر رسمی دریافتی، زندان نظامی صیدنایا (فراموش‌خانه امنیتی دولت اسد) و اردوگاه مرگ آن به «کشتارگاه انسانی» (المسلخ البشری) نیز معروف است. زندانی که در چند روز اخیر به ابوغریب سوری هم معروف شده است.
از این زندان برای نگهداری هزاران زندانی از جمله زندانیان غیرنظامی، زندانیان نظامی، شورشیان ضد دولتی و زندانیان سیاسی استفاده می‌شد. بر اساس ادعای دیدبان حقوق بشر سوریه، تا ژانویه ۲۰۲۱، ۳۰٬۰۰۰ زندانی در این زندان توسط رژیم اسد تحت شکنجه، بدرفتاری و اعدام‌های دسته‌جمعی کشته شدند. در سال ۲۰۱۲، دیده‌بان حقوق بشر وجود ۲۷ مرکز بازداشت مشابه را در سراسر سوریه، از جمله در دمشق، مستند کرد. مقیاس شکنجه و مرگ و میر در این بازداشتگاه‌ها توسط سزار، عکاس قانونی و پزشکی قانونی پلیس نظامی، افشا شد. عفو بین‌الملل در فوریه ۲۰۱۷ گزارش داد که بین سپتامبر ۲۰۱۱ تا دسامبر ۲۰۱۵، ۵٬۰۰۰ تا ۱۳٬۰۰۰ نفر در صیدنایا به‌طور غیرقانونی اعدام شده‌اند (شعار سال: ادعا‌ها نیازمند راست آزمایی است).
این زندان در زمان حکومت حافظ اسد تحت نظارت وزیر دفاع سوریه و توسط پلیس نظامی سوریه اداره می‌شد. نخستین اقدام‌ها برای ساخت این زندان از سال ۱۹۷۸ آغاز شد. عملیات اجرایی ساخت زندان در سال ۱۹۸۱ آغاز گردیده و در سال ۱۹۸۶ به پایان رسید. اوّلین زندانیان در سال ۱۹۸۷ وارد این زندان شدند. این زندان از دو ساختمان تشکیل گردیده و بین ۱۰٬۰۰۰ تا ۲۰٬۰۰۰ زندانی را در خود جای می‌دهد. اداره زندان تحت نظارت وزیر دفاع سوریه و کنترل آن بر عهده پلیس نظامی است.

منابع رسمی داخلی و خارجی تائید می‌کنند که ادعا‌های نادرست و تصاویر دستکاری شده مربوط به زندان صیدنایا بسیار فراتر از چندین مورد افشا شده بعنوان تصاویر ساختگی است. علاوه بر ویدیو‌های جعلی و مرتبط با دیگر مکان ها، ادعا‌های تایید نشده متعدد همچنان به صورت آنلاین منتشر می‌شود. انتشار اطلاعات نادرست در مورد جنایات نه تنها تلاش‌ها برای مستندسازی و تحقیق در مورد آن‌ها را تضعیف می‌کند، بلکه مانع پاسخگویی عاملان می‌شود. چنین اطلاعات نادرستی می‌تواند منجر به پدیده‌ای به نام "انکار قساوت" شود که در آن اعتبار نقض واقعی حقوق بشر مورد تردید قرار می‌گیرد و در نهایت تلاش‌های احیای عدالت را تضعیف می‌کند و حقیقت را پنهان می‌کند.

"سازمان دفاع مدنی سوریه" که به "کلاه سفیدها" مشهور است شامگاه دوشنبه ۹ دسامبر (۱۹ آذر) از پایان عملیات جست‌وجوی زندانیان محبوس در زیرزمین‌های مخوف زندان صیدنایا در نزدیکی شهر دمشق خبر داد. بر اساس اعلام این سازمان، عملیات جست‌وجو با شرکت ۵ تیم تخصصی و همچنین سگ‌های آموزش‌دیده و نیز با کمک گرفتن از افرادی صورت گرفت که اطلاعات کاملی از وضعیت زندان و زندانیان در اختیار داشتند. این سازمان در بیانیه خود آورده که با تکمیل جست‌وجو و یافتن تمامی ورودی‌ها، خروجی‌ها، منافذ و لوله‌های آب و فاضلاب، سیم‌های برق و دوربین‌های مدار بسته، پایان عملیات جست‌وجو در این زندان اعلام می‌شود.

شعارسال با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از انتخاب، تاریخ انتشار: 20آذر1403، کدخبر:837877، www.entekhab.ir