شعارسال: در روزهای اخیر، عبارت “صلّ علی سه ترکه (سه تیرکه)، چشما ترامپ بترکه” در فضای مجازی بهسرعت پخش شده و توجه بسیاری را به خود جلب کرده است. اما این عبارت به چه معناست و چرا اینقدر محبوب شده است؟
ویدیویی در حاشیه راهپیمایی ۲۲ بهمن منتشر شد که حسابی در فضای مجازی پربازدید گردید؛ یک مادر گلپایگانی جلوی دوربین گفت: «صل علی سترکه، چشما ترامپ بترکه.». با وایرال شدن این ویدئو، کلیپهایی طنز دیگری متعاقب آن منتشر شد. یک کارشناس برای ختم این جریان و شفاف سازی موضوع اقدام به تشریح معنای سه ترکه در زبان گلپایگانی کرد.
واقعیت داستان این است که هیچ منبع موثقی برای معنی این کلمه وجود ندارد، ولی در سطح فضای مجازی و شبکه جهانی وب، تعدادی از افراد یکسری معانی برای این ترکیب کلمه گفتند که با هم مرور میکنیم.
۱-سه تیرکه یا سترکه یا سیترکه یا … یک شی مثل چشم آبی بوده که به افراد وصل میکردند و برای دوری افراد از چشم زخم استفاده میکردن و میخوندن: صلی علی سترکه، چشم حسود بترکه.
۲-در گویشهای لری و ترکی این عبارت معانی متفاوتی داره؛ در لری به معنای “سه تیر” و در ترکی به معنای “کسی که سه بار زایمان کرده” دارد که به معنا و مفهوم این ترکیب بی ربط است
۳- این گل اسپنده، گلپایگانیها موقع اسفند دود کردن میگن چشم حسود "سه ترکه" که اشاره به این سه تَرک روی گل اسپند داره (یعنی مثل این ترکها، ترک بخوره)
سوال، اما این بود «سه ترکه» چیست. این جمله در واقع بخشی از یک شعر عامیانه است که قدیمیها هنگام دود کردن اسپند، میخواندند. آنها برای دفع چشم زخم میگفتند: «اسپند و اسپند دونه، اسپند سی و سه دونه، از حسود و بیگونه، خصوصا اهل خونه، صل علی سه ترکه، چشم حسود بترکه».
ایندیپندنت فارسی نوشته است که «ترکه» در اینجا به معنی نسل و تبار یعنی فرزندان و نوهها و نتیجهها است ( سه نسل پیشین ) . برخی نیز در فضای مجازی میگویند اشاره به شیارهای روی دانههای اسپند است!
پایگاه تحلیلی خبری شعار سال، برگرفته از منابع گوناگون