سال ١٣٩٥ را باید سال توسعه میدان گازی پارس جنوبی نامید، سالی که در آن ٦ سکوی پارس جنوبی تکمیل و نصب شد و به این ترتیب بیشترین توسعه صنعتی ایران را طی یک سال به خود اختصاص داد. این میدان اکنون در مسیر رسیدن به هدف تولید روزانه بیش از ٧٥٠ میلیون متر مکعب گاز و یک میلیون بشکه میعانات گازی است و با حداکثر سرعت در این راه پیش میرود البته توسعه آن در بخش ایرانی میدان از دهه ٧٠ آغاز شده و قطر به عنوان کشور رقیب در برداشت گاز از مخزن مشترک پارس جنوبی سال هاست که با حداکثر ظرفیت، تولید دارد. اما ما سالها وقت را تلف کردیم و نتوانستیم طرح توسعه میدان را به اتمام برسانیم.

شعار سال:
دولت یازدهم با اهتمام ویژهای به توسعه و بهرهبرداری میدان پارسجنوبی
پرداخت؛چرا که میخواست فاصله برداشت روزانه ایران از این میدان مشترک را
با کشور قطر به حداقل و منافع ملی را به حداکثر برساند. خوشبختانه وزیر نفت
دولت یازدهم با اولویتبندی و تخصیص منابع به فازهایی که درصد پیشرفت
بالاتری داشتند توانست این هدف را محقق کند و در کمتر از چهار سال بیش از ١٠
فاز استاندارد این میدان را تکمیل کند و حتی بخشی از آنها را به مرحله
افتتاح رسمی برساند.
فازهای ١٢، ١٥ و ١٦ فازهایی هستند که تاکنون به صورت
رسمی افتتاح شدهاند و فازهای ١٧ و ١٨، ١٩، ٢٠ و ٢١ نیز اگرچه هنوز افتتاح
نشدهاند اما در حال تولید هستند. به این ترتیب شرایطی فراهم شده است که
امسال برداشت روزانه ایران از این میدان با قطر برابر شود که به گفته
غلامرضا منوچهری معاون امور مهندسی و توسعه شرکت ملی نفت ایران این امر با
رسیدن حجم برداشت روزانه گاز از پارس جنوبی به رقمی بالغ بر ٥٤٠ میلیون متر
مکعب محقق خواهد شد.
گفته میشود که سال ٩٦ طرح توسعه این میدان در تمام فازهای آن بجز فاز ١١
به اتمام خواهد رسید. در این سال با در نظر گرفتن قیمتهای فعلی گاز و
فرآوردههای همراه آن نظیر میعانات گازی ارزش محصولات پارس جنوبی ٩٠
میلیارد دلار خواهد شد. این عدد که با فرض گاز ٢٥ سنتی و میعانات گازی
٥٠دلاری محاسبه شده است، رقم قابل ملاحظهای برای درآمدهای ارزی کشور محسوب
میشود.
*رکورد شکنی پارس جنوبی در سال جاری
رکورد برداشت گاز در میدان گازی پارس جنوبی امسال شکسته میشود؛ به طوری
که تا پایان امسال ١٤٠میلیون مترمکعب در روز به ظرفیت برداشت گاز از این
میدان افزوده خواهد شد. مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس که مجری طرح توسعه
پارس جنوبی است، در این مورد می گوید: تاکنون سابقه نداشته است که در طول
یک سال ظرفیت برداشت گاز از میدان پارس جنوبی ١٤٠میلیون مترمکعب در روز
افزایش یابد.
از ابتدای امسال تا امروز ٩٥میلیون مترمکعب در روز به ظرفیت
برداشت گاز از این میدان اضافه شده است که تا پایان امسال مقدار افزایش به
١٤٠ میلیون مترمکعب در روز خواهد رسید. حجم برداشت گاز از میدان پارس جنوبی
در سال ٩٢ از ١٠ فاز اول این میدان حدود ٢٨٢ میلیون مترمکعب در روز بود
اما در هفته اخیر با وارد مدار شدن ردیف دوم پالایشگاه فاز ٢٠، برداشت گاز
از میدان مشترک پارس جنوبی به ٥١٥ میلیون مترمکعب در روز خواهد رسید. محمد
مشکینفام در خصوص هزینههای انجام شده برای توسعه این میدان گفت: در مجموع
برای توسعه کامل میدان گازی پارس جنوبی باید ٩١ میلیارد دلار سرمایهگذاری
شود که از سال ٧٧ (آغاز توسعه فازهای پارس جنوبی) تا آذرماه امسال حدود
٧٠میلیارد دلار از این رقم برای توسعه فازهای پارس جنوبی هزینه شده است.
براساس برنامهریزی انجام شده در آینده نیز ٢١ میلیارد دلار دیگر برای
توسعه فازهای باقیمانده میدان گازی پارس جنوبی هزینه خواهد شد.
گفتنی است
کل مساحت میدان مشترک گازی پارس جنوبی ٩ هزار و ٧٠٠ کیلومتر مربع است که سه
هزار و ٧٠٠ کیلومتر مربع آن در ایران قرار دارد. همچنین هشت درصد ذخیره
گاز دنیا در این مخزن مشترک جای گرفته است؛ ضمن اینکه ١٤ تریلیون مترمکعب
ذخیره گاز و ١٨ میلیارد بشکه هم ذخیره میعانات گازی این میدان است. به گفته
مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس براساس برنامهریزی انجام شده تا پایان سال
٩٦ همه فازهای پارس جنوبی بجز فاز ١١ که به تازگی موافقتنامه اصولی (HOA)
آن با کنسرسیوم توتال، شرکت ملی نفت چین (سیانپیسی) و پتروپارس امضا شد؛
تکمیل میشود.
*١٠ پالایشگاه گازی پارس جنوبی
براساس برنامهریزی انجام شده ١٣ پالایشگاه در میدان گاز پارس جنوبی برای
پالایش تولیدات این میدان فعالیت خواهند کرد و تاکنون ١٠ پالایشگاه اجرا
شده است یا اینکه در حال بهرهبرداری است. با تکمیل فازهای پارس جنوبی
سرانجام ٤٠سکوی گازی نصب و ٤١٥ حلقه چاه حفاری خواهد شد؛ ضمن اینکه تاکنون ٢
هزار و ٤٠٠ کیلومتر خط لوله دریایی اجرا شده و ٢٥ سکو هم نصب شده است که
با احتساب سکوهای فاز ١١، ١٥ سکوی دیگر نیز در آینده نصب خواهد شد.
همچنین
٢٥٨ حلقه چاه هماکنون درحال تولید است برداشت ٥٥٠ میلیون مترمکعب گاز تا
پایان سال ٩٥ با تلاش دولت یازدهم و بر اساس ظرفیتسازی انجام شده تا پایان
امسال مقدار تولید گاز پارس جنوبی از ٥١٥ میلیون متر مکعب فعلی به ٥٥٠
میلیون مترمکعب در روز خواهد رسید. مشکین فام دراین باره می گوید: چنانچه
همه فازهای پارس جنوبی تکمیل شوند، روزانه ٢٠٠ میلیون مترمکعب دیگر به
ظرفیت برداشت گاز از این میدان اضافه خواهد شد.
با توسعه کامل پارس جنوبی ایران میتواند یک میلیون بشکه میعانات گازی، ٩
میلیون تن اتان در سال، ١٠ میلیون تن ال پی جی و پنج هزار تن گوگرد در روز
برداشت کند.
*پیشرفت ٨٠ درصدی پیشنویس قرارداد فاز ١١ پارس جنوبی
افت فشار گاز در میدان پارس جنوبی مشکلیَ است که تضمین تولید از این مخزن
را تهدید می کند. به این ترتیب که با گذشت زمان پیشبینی میشود حجم گاز
استحصالی از این میدان کم شود و این موضوع در فاز ١١ پارس جنوبی از همان
ابتدا ملموس بود و براین اساس در قرارداد توسعه این فاز مسأله ساخت سکوی
تقویت فشار گاز گنجانده شده است.
قرار شده است ساخت این سکو الگویی برای سایر فازهای پارس جنوبی باشد؛ با
این حال شرکت نفت وگاز پارس به موازات مطالعات شرکت توتال در این بحث، این
موضوع را به صورت مستقل با همکاری مشاور بینالمللی فرانسوی پیگیری
میکند.این اقدام دولت یازدهم موجب شد پرونده طرح توسعه میدان گازی پارس
جنوبی بسته و مراحل حفظ و نگهداشت تولید آن آغاز شود. در این خصوص مشکین
فام میگوید: برای ساخت سکوهای تقویت فشار تا حد ممکن از ظرفیت ساخت داخل
بهره خواهیم برد؛ ضمن اینکه پیمانکاران داخلی نیز باید در این بخش توان خود
را ارتقا دهند. وی افزود: انتظار داریم سکوهای تقویت فشار گاز تا چهارسال
آینده در فاز ١١ پارس جنوبی نصب شوند.
مشکین فام با اشاره به تجربه اندک ایران در ساخت سکوهای تقویت فشار، تأکید
کرد: فناوری ساخت سکوهای تقویت فشار باید حتماً به ایران منتقل شود که بر
این اساس شرکت توتال بازدیدی از یاردهای ایران در بوشهر، بندرعباس و خرمشهر
داشته است تا نحوه آماده شدن این یاردها را برای ساخت این سکوها بررسی
کند.
مدیرعامل شرکت نفت وگاز پارس با اشاره به امضای موافقتنامه اصولی برای
توسعه فاز ١١ پارس جنوبی میان کنسرسیوم توتال، سیانپیسی و شرکت
پتروپارس در ١٨ آبان ماه امسال، گفت: هماکنون ٨٠ درصد پیشنویس قرارداد به
پایان رسیده است و در حال انجام کارهای مربوط به ضمائم قرارداد هستیم.
مشکین فام با تأکید بر اینکه پیشنویس قرارداد فاز ١١ پارس جنوبی براساس
منافع ملی تهیه میشود، ادامه داد: پیشنویس قرارداد نخستین بار است که از
سوی ایران تهیه شده است و به پیمانکار تحویل میشود که آنها هم میتوانند
دیدگاههای خود را به ما اعلام کنند.
به گفته مدیرعامل شرکت نفت وگاز
پارس، پیش از این و در قراردادهای بیع متقابل پیمانکاران پیشنویس قرارداد
را آماده میکردند و به کارفرما تحویل میدادند که این بار در مدل جدید
قراردادهای نفتی، کارفرما پیشنویس را آماده کرده و به پیمانکار تحویل
میدهد.
با اندکی تلخیص و اضافات، برگرفته از روزنامه ایران، تاریخ انتشار: 04 دی 1395، شماره روزنامه: 6389، شماره صفحه: 10