شعارسال: با ظهور پدیده‌ای چون داعش در عرصه جهانی و قدرت‌گیری این گروه به خصوص در عراق و سوریه همیشه اقدامات و رفتارهای عجیب عناصر این گروه جهانیان را بهت‌زده کرده است به گونه‌ای که فهم این رفتارها برای مردمان عصر کنونی سخت و دشوار می نماید و بی شک اگر نخواهیم تحلیل ساده‌ای از گروه های تروریستی مانند داعش ارائه دهیم، درک آموزه های تروریستی داعش نیاز به مطالعه‌ای همه جانبه و گسترده دارد.

از جمله اعمال و اقدامات فهم‌ناپذیر گروه داعش صرف نظر از کشتارهای بی‌رحمانه انسان های بی‌گناه و بی ارزش کردن جان و کرامت انسانی که لکه ننگی بر پیشانی حامیان اصلی آنها که اکنون دیگر بر هیچ کس پوشیده نیستند است، تخریب و غارت آثار باستانی و به نوعی تاریخ مردمان کشورهای سوریه و عراق است.

*نگاهی به آثار باستانی که داعش در سوریه و عراق نابود کرد

گروه داعش همزمان با آغاز بحران سوریه از عراق یعنی زادگاه اصلی‌شان به سوریه سرازیر شدند و با پشتیبانی مالی و نظامی کشورهای غربی و عربی که هدف اصلی آنها سرنگونی دولت سوریه و تجزیه این کشور بود در سال 2013 با اشغال بخش‌هایی از شمال شرقی سوریه نام داعش را بر خود نهادند و شهر «الرقه» را پایتخت خود خوانده خود اعلام کردند و پس از آن نیز همزمان اقدامات و عملیات تروریستی در عراق را نیز پیش می‌بردند و در پی آن شهرهای زیادی از عراق را نیز به تصرف خود در آوردند که مهمترین آنها کنترل شهر موصل در سال 2014 بود.

عناصر داعش با ورود به هر شهر تقریبا اولین اقدامی که انجام می دادند تخریب آثار تاریخی و ملی شهرهای سوریه و عراق بود.

براساس گزارش «یونسکو» عناصر داعش آثار باستانی نظیر شهر نمرود، الحضر، و موزه موصل در عراق و و همچنین آثار باستانی و تاریخی در استانهای سوریه مانند حلب، ادلب، درعا، حماه، شهر تاریخی تدمر، معبد بلف و مقبره های عمودی مزارهای تاریخی به طور کامل تخریب و غارت کرده اند.

*هدف داعش از تخریب آثار باستانی

داعش نه تنها هیچ‌گاه تخریب آثار باستانی شهرهای سوریه و عراق را کتمان نکرده است بلکه دستگاه تبلیغاتی این گروهک تروریستی از نخستین رسانه‌هایی بود که با انتشار تصاویر و نوشته‌هایی به جهانیان خبر دادند که کینه‌ای عجیب به تاریخ، آثار باقی‌مانده از گذشته دارند و کمر به نابودی تمام آثار تاریخی و هویت مردمان سوریه و عراق بسته ‌اند.

برای چرایی دشمنی داعش با آثار باستانی معمولا دودیدگاه کلی درهم‌تندیده وجود دارد: دلایل ایدئو لوژیکی و دلایل اقتصادی.

مجله آنلاین این گروه موسوم به «دابق» درخصوص دلیل وانگیزه اصلی عناصر تروریستی داعش برای تخریب آثار باستانی مدعی است که «دشمنان داعش خشمگین از دست دادن یک میراث ارزشمند بودند. کفار این مجسمه ها و خرابه ها از نسل های قبلی را کشف کرده و تلاش می کنند آنها را به عنوان بخشی از هویت و میراث فرهنگی به تصویر بکشند.»

مجله «نشنال اینترست» در گزارشی این مسأله را تحلیل می کند که چرا داعش آثار باستانی را نابود و غارت می کند؟ وبرای پاسخ به این سوال دو دلیل اصلی را عنوان می کند.

اولین دلیل ارائه شده، نفرت و بیزاری این گروه نسبت به گذشته و تاریخ است. دومین دلیل، سودی است که از فروش آثار باستانی غارت شده عاید این گروه می شود.

«نشنال اینترست» دلیل سومی را هم بیان می کند و آن اینکه وجود همزمان تخریب و غارت آثار تاریخی در واقع پایه‌ریزی یک نظام زور در شهر های تحت اشغال برای کنترل روانی مردمان این مناطق است.

با وجود آنکه مجله «نشنال اینترست» بر این امر تأکید دارد که در تخریب و غارت آثار باستانی، مزایای اقتصادی برای داعش چندان قابل توجه نیست و عمده درآمد این گروه تروریستی فروش نفت و اموال مسروقه از شهر موصل است، اما گزارش ها و مطالعات زیادی وجود دارد که بر اهمیت اقتصادی این رفتار داعش تأکید دارند و تأیید می کنند که تقریبا نیمی از درآمد ماهانه داعش از غارت آثار باستانی و مصادره اموال تامین می شود .

*همدستی کشورهای خارجی با داعش در نابودی تاریخ سوریه وعراق

دیدن تصاویر مردان سیاهپوشی که با پتک و کلنگ دیوانه‌وار مجسمه‌ها و آثار باستانی را تکه‌تکه می‌کنند در نگاه اول بی‌معنا و بی‌هدف به نظر می‌رسد، اما نابودی آثار ارزشمند ملی و هویتی بدون هیچ هدفی از سوی داعش و صرفا به دلایل ایدئولوژیکی بخشی از حقیقت است.

یورش داعش به موزه‌ها و غارت آثار باستانی اما روی دیگری نیز دارد و آن درآمدزایی از طریق فروش و صادر کردن این آثار باستانی به کشورهای غربی است.

«بشر یازجی » وزیر گردشگری سوریه با بیان اینکه تخریب آثار ملی وباستانی سوریه اقدامی برنامه‌ریزی‌شده است و تاکنون مناطق و شهرهای قدیمی باستانی از جمله "معلولا" و "تدمر" دستخوش غارت شده و شهرهایی همچون حلب قدیم نیز خسارات زیادی دیده‌اند تاکید دارد که تحولات و رویدادهای چند ساله سوریه "جنایت قرن" که حلب، تدمر، قلعه باستانی سمعان (شمال حلب) و تخریب آرامگاه‌های باستانی و قدیمی بخشی از این جنایت است .

وزیر گردشگری سوریه همچنین می‌افزاید که کشورهای حامی گروه‌های تروریستی، از این گروه ها حتی در غارت و فروش آثار باستانی نیز حمایت می‌کنند .

یازجی تصریح کرد: برخی از آثار باستانی سوریه برای رژیم صهیونیستی فرستاده می‌شود و برخی از گروه‌هایی که به غارت آثار باستانی می‌پردازند ، با این رژیم مرتبط هستند.

"ویتالی چورکین،" نماینده دائم روسیه در سازمان ملل متحد در این باره اعلام کرده که شهر "غازیان تپ" ترکیه بزرگ ترین مرکز فروش آثار تاریخی و باستانی است که عناصر وابسته به گروه تروریستی داعش از سوریه غارت کرده‌اند.

چورکین می افزاید که هزاران مرکز باستانی و تاریخی جهانی در اشغال گروه تروریستی داعش قرار دارد و برخی از این مراکز در فهرست میراث جهانی "یونسکو" قرار دارد.

وی همچنین اضافه می‌کند که عناصر داعش سالانه 200 میلیون دلار از بابت فروش اثار باستانی و تاریخی مسروقه درآمد کسب می کنند و این آثار قدیمی و بسیار با ارزش سوریه و عراق از ترکیه به خصوص شهر "غازیان تپ" به خارج قاچاق می شود، این آثار تاریخی و باستانی از طریق مزایده‌های غیر قانونی در فضای مجازی و پایگاه‌های اینترنتی و همچنین در بازار محلی فروخته می شود.