شعار سال: نتیجه کاوشها و پژوهشهای علوم انسانی معمولاً در قالب گزارههای پیشنهادی برای سیاستگذاران و تصمیمگیران ذینفوذ تدوین شده و در اختیار آنان قرار میگیرد. در سالهای اخیر نیز سیاستهایی مانند سیاستهای کلی نظام خانواده منبعث از همین پژوهشها از طرف مقام معظم رهبری ابلاغ شد. «همایش ملی سیاستگذاری اجتماعی» با هدف تجمیع همه تلاشها و دیدگاههای این حوزه امروز و فردا در دانشگاه علامه برگزار میشود. در این همایش دو روزه که با محوریت دانشگاه علامه طباطبایی و همکاری سایر نهادها روز ۱۵ و ۱۶ اسفندماه در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی برگزار میشود، رویکردها، تجربهها، روندهای پیشرو در حوزه سیاستگذاری اجتماعی مورد بحث و بررسی قرار میگیرد.
این همایش متشکل از یازده پنل تخصصی است، با موضوعاتی مانند سیاستگذاری
سالمندی و بازنشستگی، سیاستگذاری جنسیت و خانواده، سیاستگذاری امور کودکان و
جوانان، سیاستگذاری اجتماعی و دین، سیاستگذاری حمایتهای اجتماعی و فقرزدایی،
سیاستگذاری اشتغال، سیاستگذاری بهداشت و سلامت، سیاستگذاری اجتماعی و نشاط
اجتماعی، سیاستگذاری آسیبهای اجتماعی، سیاستگذاری مسکن و توسعه شهری.
قرار است در مراسم افتتاحیه و اختتامیه این همایش دکتر حسین سلیمی رییس
دانشگاه علامه طباطبایی و دکتر حسامالدین آشنا رییس مرکز بررسیهای استراتژیک
ریاست جمهوری، سخنرانی کنند.
دکتر علیاکبر تاج مزینانی رییس دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه
طباطبایی و مسوول برگزاری این همایش، درباره چرایی و چگونگی انتخاب این موضوعات
برای برگزاری پنلها میگوید: «ما سعی کردیم در این همایش تقاضامحور عمل کنیم.
از دستگاهها جویای مسأله شان شدیم و دغدغههای آنها را بهعنوان
محورهای همایش اعلام کردهایم.
خود دستاندرکاران آن دستگاهها بهعنوان مشارکتکننده در پنلهای
همایش حضور خواهند داشت و مسائل آن دستگاهها مورد بحث و گفتوگو قرار میگیرد و
در این سطح ابعاد عملی در همایش بازتاب مییابد و فرآوردههای همایش در نهایت به
عنوان توصیههای سیاستی به دستگاهها بازتاب داده میشود.»
یکی از سوالهایی که مزینانی در گفتوگو با ما به آن پاسخ داد
ارزیابی کلی او از وضعیت سیاستگذاری اجتماعی در ایران بود. او در این باره گفت: «ادبیات
بومی بسیار کمی در دسترس است و ترجمههای پراکنده موجود هم گامهای ابتدایی در
رفتن بهسوی تولید ادبیات بومی سیاستگذاری اجتماعی است. بین فصلنامهها و مجلات
اگرچه عناوین مربوط و نزدیک به حوزه سیاستگذاری مانند رفاه اجتماعی را داریم، اما
با ورود به محتوا میبینید بخش زیادی از مطالب آنها واقعاً سیاست اجتماعی نیست.
برخی از آنها نسخههای دست دوم و کُپی از رشتههای دیگر، به لحاظ روش کمّی زده و
پیمایشی هستند.»
مزینانی درباره نهادهای تخصصی متولی امر سیاستگذاری اجتماعی در ایران
گفت: «انجمنهای علمی و بهطور مثال انجمن رفاه اجتماعی
کشور نیز نوپا هستند.
اگرچه چندسالی از فعالیت آن میگذرد و خوشبختانه به حوزههای مربوط به
سیاستگذاری اجتماعی با برگزاری نشستهای مختلف و همایشهای ملی (مانند همایش ملی
رفاه اجتماعی در برنامه ششم توسعه) ورود کرده است، ولی به آن سطح از فعالگرایی
علمی بایسته و شایسته نرسیده است. در مورد رشته دانشگاهی هم به همین شکل است. ما
هنوز رشتهای با عنوان سیاستگذاری اجتماعی نداریم.»
رییس دانشگاه علامه طباطبایی درباره فاصله نظر و عمل در سیاستگذاری
اجتماعی گفت: «آنچه در قانون اساسی آمده کاملاً واضح و روشن یک الگوی فراگیر،
جامع و حقمحور از سیاست اجتماعی را ترسیم میکند. ولی عملاً در باب نظریهپردازی
و تعمیق آن و تولید ادبیات نظری مرتبط بسیار ضعف داشتهایم. در مقام عمل بعد از
انقلاب، پاندولی و نوسانی عمل شده است. تضادهای
بین رویکردهای گروههای مختلف وجود داشته و در مجموع شاهد «عقبنشینی از آرمانهای اجتماعی قانون اساسی» بودهایم.
بلاتکلیفی در مقام نظر باعث شده که برداشتهایی از سوسیالیسم اسلامی تا لیبرالیسم
اسلامی را منتسب به قانون اساسی کنند. در مقام عمل هم این بلاتکلیفی از یک طرف
منجر به سوسیالیستیخواندن هر چیزی میشود که تحت عنوان سیاست اجتماعی طراحی و
اجرا میشود و در آن سو، پوپولیستیشدن سیاستهای اجتماعی را به ارمغان میآورد.»
دبیر همایش ملی سیاستگذاری اجتماعی در پاسخ به سؤالی مبنی بر نقش این
همایش در پیشبرد اهداف سیاستگذاری اجتماعی در کشور گفت: «البته انتظار نمیرود یک
همایش همه شکافها و خلأها را پر کند، اما برگزاری این همایش میتواند گامی مؤثر
در جهت پرداختن به مسائل بومی این حوزه باشد.
در قالب این همایش میتوانیم از منظر مسائل بومی رفت و برگشتی با مبانی
نظری داشته باشیم. نقد و واکاوی تجربههای سیاستگذاری در بستر ایران مهم است و
هویت رشتهای بخشیدن به مجموعه کسانی که در کشور در این حوزه فعال هستند کارکرد
دیگر این همایش است.
گردهمایی، گفتوگو و همفکری درباره سیاستگذاری اجتماعی به ترویج
گفتمان منسجم کمک میکند. در شرایط کنونی ضرورت برجستهسازی عرصه سیاستگذاری
اجتماعی در ارتباط با منشور شهروندی در دستور کار دولت احساس میشود.
یکی از اجزای حیاتی شهروندی، «شهروندی اجتماعی» است که در کنار شهروندی
مدنی و شهروندی سیاسی قرار میگیرد.
این وجه برجسته در همایش مورد بررسی قرار میگیرد و انتظار میرود دولت
در پی این اقدام مثبت با اتخاذ رویکرد جدیتر، منسجمتر، پایهای و پایدار به
سیاست اجتماعی زمینه تحقق شهروندی اجتماعی و مؤلفههای آن را فراهم کند و
امیدواریم در آینده شاهد باشیم که این بهواسطه سیاست اجتماعی به تحقق برسد.»
همایش ملی سیاستگذاری اجتماعی در تالار شهید مطهری دانشکده علوم
اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی به نشانی تقاطع همت و شریعتی، خیابان شهید داوود
گل نبی (کتابی)، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی برگزار میشود.
با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از پایگاه خبری و تحلیلی دیمه نیوز، تاریخ 16 اسفند 95، کد مطلب: 48704: www.dimehnews.ir