شعار سال: نداشتن ترس و بیم در زندگی و وجود امنیت
مالی و جانی برای بشر از چنان جایگاهی برخوردار است که بدون آن انجام هرگونه
فعالیتی برای انسان غیر ممکن خواهد بود و نیاز به امنیت آنچنان در زندگی افراد بشر
مهم است که روانشناسان آن را بعد از نیازهای فیزیولوژیکی قرار داده و آن را دومین
نیاز انسان بیان می کنند.
امنیت حقی بنیادی و پیش نیاز ارتقا رفاه و سلامت مردم است. احساس امنیت
از جمله مقولات مهم در هر جامعه ای به شمار می رود و مقدمه لازم برای حیات هر
نظام سیاسی و اجتماعی است. احساس امنیت به احساس روانی شهروندان از امنیت مرتبط
بوده و از این رو موضوعات و مسایل زیادی را پیرامون خویش در رابطه با تأمین یا
عدم تأمین آن به همراه دارد. یکی از اقشار آسیب پذیردر برابر ناامنی زنان هستند.
بنابراین مطالعه در مورد آسیب های اجتماعی زنان دارای اهمیت بالایی است. انسان
بعد از به دست آوردن غذا، به دنبال نیازهای دیگر خود خواهد رفت و اولین نیازی که
سراغ آن را خواهد گرفت نیاز به امنیت است .
احساس ناامنی، از مهمترین دغدغه های جوامع معاصر، به ویژه در کشورهای
پیشرفته و کلان شهرها است؛ این بدین معنی است که گسترش این پدیده با سطح توسعه
جامعه ارتباط داشته و به گونه ای، آینده اغلب جوامع محسوب می گردد امنیت از جمله
مفاهیم پیچیده ای است که ارائه تعریف واحدی از آن به سادگی میسر نیست امنیت پیش
از آنکه قابل تعریف باشد پدیده ای ادراکی و احساسی است یعنی این اطمینان باید در
ذهن توده مردم، دولتمردان و تصمیم گیران به وجود آید که برای ادامه زندگی بدون
دغدغه، امنیت لازم وجود دارد.
جمعیت بی رویه و فعالیت های ماشینی دلیل از بین رفتن آرامش و امنیت شده
است
امنیت از مهمترین مؤلفه های اجتماعی، روان شناختی و فرهنگی هر جامعه ای
می باشد که با توجه به حوزه مطالعات جامعه شناختی و روان شناسی، این مؤلفه برای
حیات هر نظام سیاسی و اجتماعی لازم می باشد. احساس امنیت شهروندان از بعد روانی و
اجتماعی ارتباط مستقیم با پدیدۀ امنیت دارد، از این رو موضوعات و مسائل بسیاری را
پیرامون خود در ارتباط با ایجاد امنیت یا ناامنی به عنوان یک مسأله در جامعه با
خود به همراه می آورد. بخشی از این مسأله با گروه اجتماعی زنان مرتبط است که در
سطح کلان شهرهای جامعه ایران در سطح جامعه شهری وجود دارد. فضای شهری تجلی گاه
فعالیت های شهروندان است از این رو نیاز است تا بستری سالم و امن را برای همه
افراد و گروه های سنی جامعه فراهم کند و نیازهای اساسی و متنوع تمامی اقشار جامعه
را برآورده نماید.
فاطمه نقی زاده، دکترای جامعه شناسی در این خصوص می گوید: از
آنجایی که فضای شهری در ارتباط با مردم و محیط است می توان اظهار داشت که در به
وجود آمدن احساس آرامش شهروندان نقشی بسزا دارد.
وی می افزاید: امروزه علی رغم تحولاتی که در جوامع و به خصوص در شهرها
رخ داده است، به دلیل افزایش بی رویه جمعیت و فعالیت های ماشینی احساس آرامش و
امنیت، فضای شهری کمرنگ تر شده
است. با افزایش بی رویه جمعیت در دهه های اخیر شهرها با مسائل گوناگونی از قبیل
کمبود امکانات رفاهی، آلودگی های زیست محیطی، بروز پدیده فقر و افزایش جرم و...
روبه رو شده اند که خود این مسائل سبب شده تا مقوله ای به نام ناامنی شهروندان
پدیدار گردد.
فضاهای نامناسب کلان شهرها معضلات
اجتماعی را افزایش می دهند
همچنین وی در ادامه می افزاید: امروزه بخش عمده شهروندان هر جامعه را
زنان تشکیل می دهند که حضور آنان در محیط های کار و فعالیت های اجتماعی شهری نسبت
به گذشته روند رو به رشدی داشته است. در صورتیکه فضای شهری نامناسب باشد امنیت
آنان از بین رفته و انواع آسیب ها و معظلات اجتماعی در آنها ظاهر می شود. فضاهای
نامناسب شهری مانند معابر تاریک، مکان های خلوت ، ساختمان های نیمه مخروبه یا در
حال ساخت بدون حفاظ و... خود سبب افزایش احساس ناامنی در فضا می شود. ترس از جرم
در میان زنان به یک نگرانی عام در سطح جوامع دنیا تبدیل شده و سبب گردیده تا
صاحبنظران و محققان در حوزه های مختلف، در ایران و سایر کشورها به ریشه یابی و
تحلیل مساله و ابعاد مختلف آن بپردازند. تحقیقات نشان می دهد، علی رغم این که
زنان به میزان کمتری قربانی جرائم مختلف می گردند، اما ترس بیشتری را به لحاظ
ذهنی تجربه می کنند و در حیات اجتماعی خود احساس ناامنی بیشتری را نسبت به مردان
دارند.
دکتر نقی زاده در ادامه تصریح می کند: مکان ها در ساعات پایانی شب برای
زنان ترس آور می باشد. در نتیجه زمانی که ترس از فضا و احساس ناامنی وجود داشته
باشد ،فضای شهری برای زنان نامناسب محسوب می شود و امنیت آن ها از بین می رود.
این وضعیت سبب می شود تا انواع معضلات و آسیب های اجتماعی در شهرها پدیدار گردد.
فضای شهری نامناسب سبب ترس زنان و محدودیت آن ها در ارتباط با جهان بیرون می گردد
و در نتیجه فضای عمومی برای آن ها غیر جذاب و ترس آور می شود. در واقع چنین موقعیت
های شهری احساس ناامنی در زنان نسبت به جامعه ایجاد می کند.
وی در ادامه می افزاید: همانطور که می دانیم احساس ناامنی زنان در
جامعه سبب می شود که آن ها نتوانند شهروندی تمام عیار به شمار آیند و به راحتی در
زندگی عمومی مشارکت داشته باشند.
پیامدها و نتایج نامطلوب ناامنی جامعه برای زنان
این جامعه شناس در ادامه چنین می گوید: بالا بودن احساس ناامنی در
جامعه و بالاخص در میان زنان پیامدها و نتایج نامطلوبی را برای شخص و جامعه در پی
خواهد داشت از جمله:
- زنان خود را در خانه زندانی نموده و از فعالیت های اجتماعی و
مشارکت مطلوب در جامع اجتناب می ورزند و این موضع سبب می شود تا نیمی از نیروی
انسانی جامعه دست از مشارکت های اجتماعی بردارند و پیامدهای نامطلوبی در جامعه در
پی خواهد داشت.
- دومین اثر نامطلوب این که احساس ناامنی باعث رشد بی اعتمادی در
زنان نسبت به سایرین شود. این بی اعتمادی سبب بروز انزوا گزینی زنان می گردد که
خود این انزوا گزینی سبب می شود تا زنانی که نقش مادری بر عهده دارند از شرکت
فرزندانشان در جامعه و استفاده آن ها از امکانات عمومی جلوگیری کنند که این امر
مانع شکل گیری مهارت های زندگی در فرزندان خواهد شد.
اقدامات لازم برای ایجاد امنیت فضای شهری از طرف مسؤولین
بنابراین امروزه برای اینکه افراد جامع و بالاخص زنان در فضای شهری
احساس امنیت بیشتری داشته باشند و بتوانند آزادانه جابجا شده و به فعالیت های
اجتماعی بپردازند،بدون آن که تهدید شوند یا مورد آزار جسمی، روانی و ...قرار
گیرند. لازم است اقداماتی توسط مسؤولین و طراحان جوامع شهری صورت گیرد که از جمله
این اقدامات:
-
تعریف فضاهای شهری و از بین بردن فضاهای مخفی و فاقد کارکرد نظیر ساختمان
های مخروبه
و نیمه کاره.
به عنوان مثال از طریق محصور نمودن این فضاها و یا تبدیل آن به فضای سبز.
-
روشنایی معابر و افزایش
نور خیابانها، معابر شهری، زیرگذرها و پل
ها در شب.
- توجه به مکان یابی و نحوه دسترسی ، فراهم کردن سهولت نظارت
شهروندان و مراجعان به پارک بر فضاهای درونی پارک.
- ایجاد مبلمان شهری موردنیاز و تعمیر و نگهداری مبلمان موجود و
افزایش امنیت اجتماعی از راه های مختلف.
-سامان بخشیدن به وضعیت مسافربرهای شخصی و آرمدار نمودن آنها و افزایش تاکسی بویژه در
ساعات پایانی روز.
-افزایش
وسایل حمل ونقل عمومی،بویژه برای بانوان و توجه بیشتر به نیازها و خواسته
های زنان در
استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی کافی و ایمن
در پایان...
در واقع امنیت اجتماعی یکی از مهم ترین رکن یک جامعه مدنی است. کشوری
را می توان در رده متمدن و با فرهنگ اصیل قرار داد که دارای ارتباطات اجتماعی
بالایی برخوردار باشد. چنانچه می دانیم با ارتباط است که تمام امورات دنیوی و حتی
معنوی انسان برطرف می شود. پس برای ایجاد یک ارتباط گسترده و امین باید قوانین
روابط درون فردی و برون فردی را رعایت کنیم تا چه زن و چه مرد در یک فضای سالم
زندگی کنیم.
با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از پایگاه خبری کاسیت خبر، تاریخ انتشار 20 خرداد 96، کد مطلب: 14807:www.kassitkhabar.ir