شعار سال: تاخیر، عدم کیفیت پرواز و در نهایت سانحه سه کلمه ای ایست که نشان دهنده وضعیت امروز ایرلاین ها و هواپیماهایی است که در آسمان ایران به پرواز در می آیند. درواقع می توان گفت ناوگان هوايي ايران يكي از پرمشكل‌ترين بخش‌هاي حمل و نقل در دهه‌هاي اخير بوده است. به ويژه در 10 سال اخير و به دنبال تشديد تحريم‌هاي دولت‌هاي غربي عليه دولت ايران، اين ناوگان نتوانسته است خود را بازسازي كند و به نوسازي بپردازد.

نتيجه اين مساله فرسوده بودن بيش از نيمي از هواپيما‌هاي كشور است، همانطور كه وضعيت هواپيماهايي كه فرسوده محسوب نمي‌شوند و به هر حال به پرواز در مي‌آيند هم آنقدر‌ها خوب نيست. علاوه بر اينكه تاخير در پرواز‌ها جزو مسائل عادي ناوگان هوايي شده است، ايمني پايين پرواز نيز از جمله اساسي‌ترين مشكلات اين ناوگان است و به تازگی با آزاد شدن نرخ بلیت هواپیما ها گرانی بی حد و حصر نیز به این ماجرا اضافه شده و نارضایتی هایی به همراه داشته است.

*ارزش تمام هواپيما‌های ایران معادل 3 هواپيمای نو

در حالی که دولت يازدهم يكي از اصلي‌ترين كارويژه‌هاي خود را تجهيز ناوگان هوايي كشور اعلام كرده است و حتی پس از برجام اين برنامه بيشتر مورد توجه قرار گرفت، اما در اين زمينه مشكلاتي وجود دارد كه از مهم‌ترين آنها كمبود بودجه براي خريد هواپيماست. هر چند گزارش چند ماه قبل وزارت راه و شهرسازي درباره ارزش فعلي ناوگان هوايي كشور با اما و اگرهايي روبه رو شد، ولي به نظر مي‌رسد ارقام جديد ارائه شده كم‌تر جاي ترديد داشته باشند، ارقامي كه بيش از هر چيزي اوضاع نامطلوب ناوگان هوايي كشور را به رخ مي‌كشد. هرچند زمينگير بودن نزديك به 40 درصد از هواپيماهاي مسافربري كشور مشكلي است كه ايران بايد در فضاي به وجود آمده پس از لغو تحريم‌ها براي آن چاره‌اي جدي بينديشد، اما عمر بالاي هواپيماهايي كه همچنان به فعاليت خود ادامه مي‌دهند نيز باعث شده عملا نياز كشور به تغيير و خانه تكاني جدي در تمام هواپيماهاي موجود برسد.

بر اساس مقررات فعلي سازمان هواپيمايي هيچ ايرلايني حق ندارد هواپيمايي با عمر بيش از 15 سال وارد كند و در اين راستا نيز ايرباس‌هاي جديد شركت ماهان ميانگين عمر ناوگان ايران را قدري كاهش داده، اما همچنان حركت متوسط سن آنها در مرز 20 سالگي نشان از آن دارد كه بايد در سال‌هاي آينده برنامه‌ريزي‌هاي جدي در اين راستا انجام گيرد.

فارغ از دشواري‌هاي پيش رو براي وارد كردن هواپيماهاي جديد شايد اصلي‌ترين و مهم‌ترين موضوع بر سر راه ايرلاين‌هاي ايران تامين منابع مالي مدنظر باشد؛ منابعي كه از يك سو سرمايه گذاران جديد را مجبور به ترك عرصه كرده و از سوي ديگر علامت سوالي بزرگ بر سر راه فعالان گذاشته است. تفاوت جدي ميان وضعيت اقتصادي ايرلاين‌هاي ايراني در قياس با بازار بين‌المللي به خوبي در گزارش اخير وزارت راه و شهرسازي قابل رصد است.

بر اساس اطلاعاتی که پايگاه وزارت راه و شهرسازي از قول رئيس انجمن صنفي دفاتر خدمات مسافرت هوايي ارائه كرده ارزش تمام هواپيماهاي عملياتي كشور سه هزار ميليارد تومان برآورد شده كه با اين رقم مي‌توان فقط سه تا چهار هواپيمای نو خريداري كرد و این مساله چالش بزرگ دولت است.

*آماده‌باش دولت یازدهم به ايرلاين‌ها

در هر حال با وجود مشكلاتي كه در زمينه خريد هواپيما وجود دارد، روز گذشته و همزمان با اعلام لغو تحريم‌ها اخبار خوبي در اين زمينه منتشر شد.

همزمان با دستور اوباما مبني بر فروش هواپيما به ايران وزير راه و شهرسازي به ايرلاين‌ها آماده باش داد. عباس آخوندي وزير راه و شهرسازي خطاب به مديران ايرلاين‌ها و مديران صنعت هوانوردي گفت: ان‌شاءا... به زودي با اجراي برجام تحريم‌هاي ايران رفع مي‌شود و شركت‌ها بايد براي نوسازي ناوگان خود برنامه ‌ريزي داشته باشند. به گزارش خبرآنلاين، او به پروازهاي نوروزي اشاره كرد و گفت: نوروز در پيش است و قطعا در اين دوران با افزايش پيك مسافري مواجه مي‌شويم كه شركت‌ها نيز در اين زمينه بايد برنامه‌ريزي كنند.

آخوندي در ادامه اظهاراتش به لزوم بازسازي صنعت هوانوردي با استفاده از فضاي جديد بين‌المللي اشاره كرد و گفت: براي بازسازي صنعت هوانوردي بايد اصول اوليه رعايت شود كه مهم‌ترين اصل پايبندي به اصول بازرگاني است. ايرلاين‌ها حتما بايد به اصول بازرگاني معتقد باشند. به عبارتي در حالي كه نرخ بليت هواپيما آزاد شده است شركت‌هاي هواپيمايي نيز مكلف به پرداخت هزينه‌ها و بدهي‌هاي خود هستند.

آخوندي با تاكيد بر آمادگي هر گونه حمايت از صنعت هوانوردي در قالب رعايت اصول بازرگاني، گفت: در صورتي كه اصول بازرگاني رعايت نشود هيچ حمايتي از ايرلاين‌ها نمي‌كنم. وزير راه و شهرسازي ادامه داد: طبق اعلام رئيس سازمان هواپيمايي كشوري در حال حاضر ميزان بدهي شركت‌هاي هواپيمايي به ساير دستگاه‌ها و نهادها حدود ۵۲۰۰ ميليارد تومان است، اين در حالي است كه ارزش ناوگان شركت‌هاي هواپيمايي ۳۵۰۰ ميليارد تومان است. اين آمار بسيار نگران‌كننده است و نشان مي‌دهد اقتصاد صنعت هوانوردي كشور در وضعيت منفي قرار دارد.

دو تحليل از اين شرايط مي‌توان داشت: يا بازيگران فعلي قادر به اداره صنعت نيستند و بايد فضا براي ورود بازيگران جديد آماده شود يا اطلاعات بدهي و وضعيت اقتصادي آنها نادرست است. او تاكيد كرد: شركت‌هاي هواپيمايي بايد به دنبال اصول بازرگاني بروند تا بدهي‌هاي خود به شركت فرودگاه‌ها و شركت پخش فراورده‌هاي نفتي بابت سوخت را پرداخت كنند، ضمن اينكه بايد سازوكاري انديشيده شود كه موضوعات امنيتي در فرودگاه‌ها مانع فعاليت ايرلاين‌ها نباشد. وزير راه و شهرسازي يادآور شد: ايرلاين‌ها اگر در چارچوب اصول بازرگاني فعاليت كنند از آنها پشتيباني مي‌كنيم چراكه با وضعيت فعلي نمي‌توان صنعت هوانوردي را بازسازي كرد. بنابراين شركت‌هاي هواپيمايي راهي جز پايبندي به اصول بازرگاني ندارند.

با این تفاسیر باید منتظر ماند و دید دولت یازدهمی ها چگونه با حل مشکلات بودجه ای، خوشحالی مردم ایران را با تجهیز درست ناوگان هوایی تامین می کنند.

با اندكي اضافه و تلخيص برگرفته از خبرگزاري باشگاه خبرنگاران جوان، تاریخ انتشار: 27 دي 1394، کد مطلب: 5463865 :www. yjc.ir