پنجشنبه ۰۶ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 2024 April 25 
پدیده مرسوم به فرار مغزها باعث کمبود ژن زیرکی و تیزهوشی در ۲۰ یا ۳۰ ساله آینده خواهد بود.
شعار سال: یکی از شرایط گرفتن تابعیت یا اجازه مهاجرت، نخبه علمی بودن است. کشورهای پیشرفته با استفاده از کم توجهی کشورهای کمتر توسعه یافته به نخبگان ملی خود با دادن وعده‌های ساده‌ای، چون ایجاد اشتغال یا داشتن رفاه نسبی و یا ایجاد بستر برای برآورده ساختن آمال و آرزوی آن‌ها و اجازه ادامه تحقیقات بسیاری از نخبگان کشورهای توسعه نیافته را جذب میکنند.
این پدیده مرسوم است به فرار مغزها، پدیده‌ای شوم که سال هاست گریبان گیر کشور ما نیز شده است، بر اساس آمارهای صندوق بین المللی پول در سال ۲۰۱۶ سالانه از ایران در خوشبینانه‌ترین حالت ۱۵۰ تا ۱۷۰ هزار نفر از نخبگان علمی کشور از این سرزمین رخت سفر بسته و راهی غربت می‌شوند بیشترین مقصد نخبگان ایرانی کشور آمریکا و کانادا می‌باشد. فرار مفز‌ها یعنی هدر رفت سرمایه اجتماعی، یعنی کاهش ژن تیزهوشی یعنی اتلاف وقت معنی عقب افتادگی بیشتر.
زیان مالی این اتفاق حداقل برابر با ۵۰ میلیارد دلار در سال برای کشور است. این آمار وقتی ترسناک می‌شود که درمیابیم درآمد حاصل از فروش نفت یا به عبارتی بهتر بزرگترین درآمد ملی ما در سال ۲۰۱۶، ۴۹ میلیارد دلار بوده است. یعنی بزرگترین درآمد ملی پاسخگویی زیان اقتصادی ناشی از فرار مغزها نیست اگر این اتفاق شوم برای کشورمان نمی‌افتاد حداقلش این بود که این سرمایه‌های ملی کشور به جای ایجاد ضرر این چنینی به اقتصاد، با دادن ایده‌های جذاب و مفید می‌توانستند درآمدزایی ده‌ها و صد‌ها برابری این مبلغ را داشته باشند.
حال به این زیان اقتصادی هنگفت این را هم اضافه کنید که ما در ۲۰ یا ۳۰ ساله آینده دچار کمبود ژن زیرکی و تیزهوشی خواهیم بود و این یعنی افت تدریجی آی‌کیو جمعیتی کشور یعنی کاهش تدریجی نخبگان ملی وکاهش سرمایه‌های ملی کشور.
راه حل این موضوع برخلاف خود موضوع بسیار ساده است می‌توان با استفاده از سیاست‌های تشویقی همانند تضمین کار، ارائه تضمین برای برطرف کردن از خواسته‌های معقول و یا ایجاد فضایی برای تحقیق بیشتر و ایجاد رفاه نسبی برای نخبگان از این امر جلوگیری کرد.
باید باور کنیم که خیلی از آنهایی که رفتند هرگز دوست نداشتند به خارج از کشور مهاجرت کنند و دوست داشتند در کشور خود و برای میهن خود خدمت کنند.
ابوالفضل بروکی- دانشجوی اقتصاد دانشگاه بجنورد
سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته ازخبرگزاری دانشجو ، تاریخ انتشار 27آذر 96، کدمطلب:۶۵۳۶۰۴، www.snn.ir
برگزیده ها
س.د۷۶
س.د۷۶