بر اساس پیمایش ملی شیوع‌شناسی معلولیت، حدود ۱۱/۵ درصد جمعیت کشور معادل بیش از ۹ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر را افراد دارای معلولیت تشکیل می‌دهند. معلولیت در جامعه ایران چند وجهی است یعنی افراد دارای معلولیت وجوه آموزش، مسکن، اشتغال، پرستاری و توانبخشی را به صورت چند لایه دارند و نیاز است که اقدامات ویژه برای این افراد انجام دهیم. در حال حاضر سه هزار و ۱۰۰ مرکز آموزشی، توانبخشی ۱۳ نوع خدمت را به افراد دارای معلولیت ارائه می‌کنند که ارائه خدمات مجازی و از راه دور نیز به صورت جدی در دستور کار قرار دارد. طبق نتایج پژوهش‌های صورت گرفته، ۴۰.۷ درصد معلولیت‌های دایمی منجر به کم‌توانی در ایران (مثل نابینایی یا سندروم داون) دلایل ژنتیکی دارد، همچنین ۵۹.۳ درصد معلولیت‌ها در کشور، دلیل اکتسابی داشته که «آسیب‌دیدگی نوزاد در اثر زایمان دشوار، تولد زودرس، کمبود اکسیژن در هنگام تولد، حوادث و سوانح، مشکلات روحی و روانی و مشکلات خانوادگی و داروها» به عنوان دلایل اکتسابی معلولیت‌های دایمی منجر به کم‌توانی شناسایی شده است. نکته مهم و مرتبط با انتشار یک گزارش تحقیقاتی، برهم خوردن تمام معادلات درباره برنامه‌ریزی، بودجه‌نویسی و حتی ایجاد زمینه توانمندسازی جامعه هدف است چرا که طراحی چشم‌اندازی برای جمعیت یک میلیون نفری (تخمین مرکز آمار ایران از جمعیت معلولان کشور در سال ۱۳۹۰) مختصاتی مشخص دارد و حالا این جمعیت با یک سرشماری نزدیک به یقین، حدود ۱۰ برابر افزایش یافته و به عدد بیش از ۹ میلیون نفر رسیده در حالی که تمام زیرساخت‌ها با فرض همان عدد یک میلیون نفری در نوسانی محدود طراحی شده بوده است.

«اطلس میزان شیوع آسیب‌های دایمی و ناتوانی در ایران و بررسی اتیولوژیک آسیب‌ها» جامع‌ترین گزارش درباره نرخ شیوع معلولیت در ایران است که در فاصله سال‌های ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۱ و به دنبال تاکید ماده ۸۰ برنامه ششم توسعه و الزام دولت به ایجاد ساختار رصد و شمارش معلولیت‌ها انجام شده است. اولین پیمایش سرشماری افراد دارای معلولیت در کشور با تفکیک انواع معلولیت‌ها و استان‌ها و نرخ شیوع معلولیت‌ها از طیف خفیف تا شدید، همزمان با روز جهانی معلولان با حضور رییس‌جمهور رونمایی می‌شود. طبق نتایج کلی این پیمایش، نرخ شیوع انواع معلولیت از طیف خفیف تا شدید در ایران ۱۱.۵ درصد از جمعیت ۸۵ میلیون نفری کشور است که اختلاف قابل توجهی با نتایج سرشماری سال ۱۳۹۰ مرکز آمار ایران و نرخ شیوع ۱.۳ درصدی معلولیت از جمعیت ۷۵ میلیون نفری کشور در سال سرشماری دارد. همچنین معاون توانبخشی سازمان بهزیستی مدعی شد که با وجود آنکه در این سه سال، پذیرش نوزادان معلول در مراکز بهزیستی افزایش نداشته ولی افزایش معلول‌زایی به دلیل حذف غربالگری مادران باردار قابل انکار نیست.

فیلم کمدی «آغوش باز» در روز شنبه (۲۱ مهر) با همکاری بهشت امام رضا (ع) برای توانیاب‌ها در سالن نمایش باغ کتاب، اکران ویژه شد. در این رویداد شاهد اعتراض بازیگران و مسئولان فیلم سینمایی «آغوش باز» نسبت به نبود سینما یا سالن نمایش فیلمی که مخصوص معلولان ساخته شود و امکان استفاده راحت آن‌ها از سالن سینما فراهم باشد، بودیم.بهروز شعیبی کارگردان این فیلم سینمایی نیز این سوال را مطرح کرد که حق معلولان از صندلی‌های سینما چه قدر است؟

مراسم بازگشایی دبستان دولتی پسرانه استثنایی شهید رضا ساریخانی ( منطقه 5 شهر تهران)با حضور حجت‌الله الماسی، معاون وزیر و رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور یکشنبه ۱ مهر ماه ۱۴۰۳ برگزار شد. این مدرسه در چند سال اخیر در اول مهر، پذیرای مراسم افتتاح با حضور مقامات بوده است.

یک فعال حقوق معلولان از قطع مستمری ۱۳ هزار معلول و مددجوی بهزیستی خبر داد. این بحران که در پی واگذاری مسئولیت پرداخت مستمری‌ها از ابتدای سال به سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها بر اساس بند ۲ تبصره ۸ قانون بودجه ۱۴۰۳ ایجاد شده، زندگی هزاران خانواده را با چالش جدی روبرو کرده است. وی بیان داشت که با وجود برگزاری جلسه مسئولان ارشد سازمان برنامه و بودجه، دیوان محاسبات، سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها و بهزیستی برای حل این مشکل، همچنان ۱۳ هزار نفر از مددجویان بدون اطلاع از قطع مستمری خود، با بحران معیشتی مواجه شده‌اند. این موضوع نه تنها معیشت این خانوار‌ها را به خطر انداخته، بلکه موجب ایجاد اضطراب و نگرانی عمیقی در میان تمامی مددجویان و خانواده‌هایشان شده است.

بهزیستی یا سازمان اصل‌های فراموش شده؛ این همۀ تعریفی است که در مورد این سازمان بزرگ حمایتی می‌توان گفت. بسیاری از افراد معلول، کم‌توان ذهنی، جسمی، حرکتی و … نگاه‌شان به حمایت‌های بهزیستی است، اما آن‌گونه که باید حمایت نمی‌شوند و بسیاری از قوانین مصوب شده که جزو وظایف این نهاد است، بر زمین مانده و اجرا نمی‌شود. کارشناسان می‌گویند تا در این نهاد اصلاح ساختاری صورت نگیرد، نمی‌توان امید به خدمات‌رسانی بیشتر به معلولان کرد. در بین شعار‌های متعددی که برای این طیف سر داده می‌شود، از همه پررنگ‌تر شعار «معلولیت محدودیت نیست» است. اما چقدر جامعه برای تحرک و فعالیت این قشر فراهم است؟ درحالی‌که هنوز مسائلی، چون اشتغال، درآمد، مسکن و تجهیزات پزشکی جزو مشکلات جدی جامعۀ معلولان است. از سوی دیگر، به‌جز سازمان بهزیستی کشور، وزارتخانه‌های کشور، راه و شهرسازی، صمت، آموزش‌وپرورش، سازمان برنامه‌وبودجه، سازمان صداوسیما، بنیاد شهید و امور ایثارگران، نمایندۀ تشکل‌های غیردولتی جانبازان، نمایندۀ شبکه‌های ملی تشکل‌های مردم‌نهاد معلولان، رئیس شورای‌عالی استان‌ها و نمایندۀ سایر دستگاه‌های دولتی، عضو ستاد هماهنگی و پیگیری قانون حمایت از حقوق معلولان هستند. اما این تنوع ارگانی منجر به بهبود بودجه و سیاست‌گذاری نشده است. درحالی‎که در صورت تخصیص بودجۀ مناسب و تسهیل موانع قانونی و فرهنگی، بسیاری از معلولان می‌توانند ضمن رفع نیاز‌های خود، در اموری همچون اشتغال خانگی و کارگاه‌های خرد فعالیت پررنگی داشته باشند. هفته‌ای که سپری شد، به نام هفته بهزیستی بود که براساس آمار‌ها بین ۱۰ تا ۱۵ درصد افراد هر جامعه را معلولان تشکیل می‌دهند، اما هنوز تبعیض و نبود عدالت برای درمان این بیماران احساس می‌شود. بسیاری از خانواده‌ها از پس هزینه‌های سرسام‌آور توانبخشی و یا خرید اقلام مد نظر برنمی‌آیند و خواهان بهبود کیفیت زندگی برای بیمار معلول خود از طریق یک مستمری دائم و مناسب هستند. از سوی دیگر هنوز برخی از آن دسته از معلولان که توان فعالیت فکری و فیزیکی را برای داشتن شغل دارند، توانسته‌اند آن‌گونه که باید موفق به دستیابی به شغل شوند. دولت دوازدهم یکی از اقداماتی که برای حمایت از معلولان انجام داده بود، تصویب لایحۀ حمایت از آنان بود که متأسفانه در دولت گذشته اقدامات حمایتی به‌صورت جزیره‌ای و کم‌رنگ برای معلولان اجرا شد.

بهروز مروتی مدیر کمپین معلولان نوشت: «در سال‌های قبل هم مراجعه درباره گم‌شدن معلولان داشتیم اما در دو سال اخیر، مراجعان خیلی بیشتر شده‌اند و آنچه ما در جریانش قرار می‌گیریم به‌شدت افزایش یافته و روزبه‌روز در حال بیشتر شدن است. این موضوع برای ما نگران‌کننده است. بیش از ۱۵ مورد در دو سال اخیر به‌طور مستقیم به من گزارش شده است. یکی از این موارد همان دختر اوتیستیک بود که اخیراً خبرساز شد که مادرش او را کشته بود. از این افراد یک‌نفر را از طریق کمپین پیدا کردیم. او را در یک مرکز دیده بودند و پیدا شد، اما بقیه هنوز پیدا نشده‌اند.

یک کودک مبتلا به اُتیسم به دست مادرش به قتل رسید و پیکر بی‌جانش به آتش کشیده شد؛ این در حالی است که مادر این فرزند، با انتشار تصاویر دخترش در فضای مجازی، از کاربران تقاضای کمک کرده بود. پدری جان پسر خردسال خود را به دلیل معلولیت گرفته است.... اینها بخشی موردی از حوادثی است که والدین بدلیل به بن بست رسیدگی مالی و روانی ، برای فرزندان معلول خود رقم می زنند. در کشورهای عموما توسعه یافته، اتیسم را از زیر دو‌سالگی کودک تشخیص می‌دهند و کار غربالگری کودکان را قبل از ورود به سن سه‌سالگی شروع می‌کنند. چنانچه کودکی در این پروسه و ارزیابی دقیق نیازمند مداخله‌های زودهنگام درمانی باشد، کار مداخلات قبل از سه‌سالگی آغاز می‌شود.

کمپین معلولان با انتشار ویدئویی ،ادعای بروز فاجعه‌ای انسانی در مراکز تحت نظارت سازمان بهزیستی را دارد. مدیر کمپین معلولان در این ویدئو با ادعای افشای موارد تعرض، تجاوز، ضرب و جرح و اخذ شهریه‌های نامتعارف در «مرکز نگهداری بیماران اعصاب و روان مردان مهرآفرین کرج» خواستار پاسخگویی سازمان بهزیستی شده است. نکته قابل توجه اینکه، با وجود تمرکز رسانه های بیگانه بر این موضوع و سو استفاده حداکثری از شرایط، شاهد سکوت غیرقابل توجیه سازمان تحت مدیریت علی محمد قادری هستیم.

بهروز مروتی مدیر کمپین معلولان گفت: صندوق فرصتهای شغلی افراد دارای معلولیت، موضوع ماده ۱۰ قانون حمایت از حقوق معلولان، بعد از گذشت ۶ سال از تصویب قانون هنوز راه‌اندازی نشده است . بهزیستی در این خصوص اشتباه رایجی داشته و اساسنامه صندوق را به صورتِ خصوصی تدوین کرده بود که این کار ایراداتِ قانونی داشت. بنابراین مجددا اساسنامه را به صورتِ دولتی تدوین کرد و در حال حاضر این اساسنامه در شورای نگهبان در نوبتِ بررسی است.

به منظور تأمین نیروی انسانی مورد نیاز در ۴۵ دستگاه اجرایی کشور، ثبت نام اولین آزمون استخدامی اختصاصی معلولان با ضوابط و شرایط مندرج در دفترچه راهنما از روز ۲۹ بهمن‌ماه ۱۴۰۲ آغاز می‌شود و تا ۹ اسفند ادامه دارد. ثبت‌نام منحصراً به صورت اینترنتی و از طریق سایت مرکز آزمون جهاد دانشگاهی به نشانی hrtc.ir انجام می‌شود. متقاضیان واجد شرایط، باید مبلغ ۳٫۶۸۰٫۰۰۰ ریال هزینه ثبت نام در آزمون را به اضافه ۲۰٫۰۰۰ ریال هزینه خدمات پیامکی پرداخت نمایند. جهت این امر، داشتن کـارت بـانکی به همـراه رمـز اینتـرنتی و کد CVV۲ مورد نیاز می‌باشد. کارت شرکت در آزمون، از روز ۱۸ اردیبهشت ماه ۱۴۰۳ برای مشاهده و پرینت بر روی سایت مرکز آزمون جهاد دانشگاهی به آدرس hrtc.ir قرار خواهد گرفت. آزمون در روز جمعه ۲۱ اردیبهشت ماه ۱۴۰۳ در تهران و در صورت لزوم در مراکز استان‌ها و شهرستان‌ها حسب مورد، برگزار خواهد شد.

بهروز مروتی (فعال حقوق معلولان) ضمن گلایه به کم حساسیتی دستگاه‌های دولتی به پرداخت حقوق معلولان و اجرای تکالیف قانونی خود درخصوص این گروه بیان داشته است که در خصوص مصوبه بودجه سال ۱۴۰۳ روز گذشته مجلس (مرتبط با بند (ب) تبصره ۱۵) که سازمان بهزیستی را مکلف می‌کرد که به معلولان شدید و خیلی شدید کمک هزینه معیشتی با استناد به سقف اعتبارات و آیین‌نامه اجرایی هیئت وزیران پرداخت کند، متاسفانه باید بیان داشت که در بودجه سال ۱۴۰۲ طبق بند (ب) تبصره ۱۲، بنوعی همین مصوبه را داریم، اما با صد‌ها تاسف و با گذشتِ ۱۱ ماه از سال این مصوبه هنوز اجرا نشده است. این تبصره البته مشمول جانبازان نیز می‌شد که برای آن‌ها اجرا شد و از ۵ تا ۶و نیم میلیون تومان به عنوان کمک هزینه معیشتی به آن‌ها تعلق گرفت. سوالی که باید از دولت پرسید و پای مدیران کم توجه را به دستگاه‌های نظارت و بازرسی یا قضایی، باز نمود.

بانک ملی ایران با هدف حمایت و افزایش رضایتمندی مشتریان دارای معلولیت و سهولت بهره‌مندی افراد معلول از خدمات ‏بانکی، اقدامات و تمهیدات ویژه‌ای را برای مناسب‌سازی شعب، بنا‌ها و ساختمان‌های بانک برای تردد و ارائه خدمات بانکی به معلولان و افراد دارای معلولیت اجرا کرده است.

قانون به‌صراحت در مورد مسکن، اشتغال، تحصیل و موارد دیگر اظهارنظر کرده است و ماده‌ها و تبصره‌های آن، بسیاری از پرسش‌های افراد دارای معلولیت را پاسخ داده و نهادها و دستگاه‌های مختلف کشور را به امر خدمت‌رسانی ملزم کرده است. اما عدم اجرای دقیق بندهای قانونی از سوی دستگاه‌های اجرایی کشور و نبود تأمین مالی مناسب و هدفمند، این قانون را عملا بی‌اثر کرده است. این روزها تشکل‌های حامی معلولان و البته شهروندان دارای معلولیت برای اجرای بی کم‌وکاست ماده ۲۷ به‌عنوان یکی از مواد مهم قانون «حمایت از حقوق معلولان» تجمعاتی برگزار کرده‌اند. براساس این ماده قانونی، دولت مکلف شده «کمک‌هزینه معیشت افراد دارای معلولیت بسیار شدید و یا شدید فاقد شغل و درآمد را به میزان حداقل دستمزد سالانه تعیین و اعتبارات لازم را در قوانین بودجه سنواتی کشور منظور نماید» درحالی‌که تاکنون به‌درستی اجرایی نشده است.

«محمد مخبر» معاون اول رئیس جمهور پیش از ظهر دوشنبه (۲۹ آبان ۱۴۰۲) با جمعی از والدین فرزندان اوتیسمی دیدار و در جریان آخرین مسائل و مشکلات آنان قرار گرفت. از هر ۱۰۰ تولد در کشور، یک کودک با بیماری اوتیسم متولد می‌شود. انجمن اوتیسم ایران با ۷ هزار و چهارصد عضو رسمی در ۱۱ خانه امید از سال ۱۳۹۲ تاکنون فعال است و به دنبال درمان کودکان زیر ۷ سال به عنوان سنین طلایی برای جلوگیری از ادامه بیماری و معلولیت در بزرگسالی است. در این دیدار ، بازتاکید روی اجرای سند ملی اوتیسم قرار گرفته و مقرر گردید تقسیم کار ملی توسط وزرا و مقامات با رویکرد ارتقا پیشگیری،کاهش مشکلات خانواده ها و تقویت ساختار و فرآیندهای حساس سازی و آگاه سازی ، صورت پذیرد.

استفاده ابزاری از معلولان نه تنها فعلی انسانی محسوب نمی شود بلکه عملی ضد اخلاقی و ضد انسانی و حتی غیر شرعی است. بر این قاعده به تیم تشریفات رئیس جمهور و مدیران محترم استانی در سفرهای استانی در این خصوص هشدار می دهیم. اما در مقابل، حساسیت به امور توانخواهان را بعنوان فعلی پسندیده می دانیم. مرز بین این دو هم بسیار باریک است و نیازمند دقت نظر. از رئیس جمهور عزیزمان درخواست می کنیم با درایت بیشتری به این مسائل نگاه کنند.

قانون موسوم به «حمایت از خانواده و جوانی جمعیت» انتقاد کارشناسان را برانگیخته است.دکتر فرهود معتقد است که تداوم این رویه، حتی باعث کاهش جمعیت موثر و جوان در کشور خواهد شد.

مدیر طرح و برنامه و دبیر هیات امنای صرفه جویی ارزی در معالجه بیماران وزارت بهداشت با اشاره به چالش‌های بودجه‌ای تامین و خرید پروتز‌های شنوایی طی هفت سال گذشته، در عین حال شرایط کاشت رایگان حلزون شنوایی را تشریح کرد.

روابط عمومی اداره کل بهزیستی خراسان رضوی در خصوص انتشار فیلم آزار و اذیت افراد دارای معلولیت در فضای مجازی اطلاعیه‌ای صادر کرد. که در ادامه می خوانید.

مدیرکل بهزیستی خراسان جنوبی با اشاره به آمار بالای معلولیت بینایی در شهرستان نهبندان، گفت: طی پژوهش‌ها، ازدواج‌های فامیلی عامل مهم بروز معلولیت بوده است.