شعارسال: در سالهای اخیر مردم با پریدن از روی آتش این مراسم را جشن نمیگیرند و برای ابراز شادی با استفاده از انواع وسایل محترقه، به شکل غیرمتعارف به ابراز شادی میپردازند، اتفاقی که پای سودجویان را نیز به این بازار پر هیاهو باز کرده است چرا که در سالهای اخیر استفاده بیرویه از این وسایل توسط افراد بهخصوص جوانان و نوجوانان باب شده و در مواردی موجب ایجاد اخلال در نظم و امنیت روحی و روانی افراد شده است.
در صورتی که مراسم چهارشنبه سوری منجر به ایجاد اخلال در نظم و آرامش شود، قابل مجازات است. قانونگذار در ماده 618 قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1375 بخش تعزیرات مقرر میکند: «هر کس با هیاهو و جنجال يا حركات غيرمتعارف يا تعرض به افراد موجب اخلال در نظم، آسايش و آرامش عمومي شود يا مردم را از كسب و كار باز دارد، به حبس از سه ماه تا يك سال و تا ( 74 ) ضربه شلاق محكوم خواهد شد.»
البته تقریر این ماده از سوی قانونگذار به صورت کلی و عام صورت گرفته و حتی میتوان گفت که شاید منظور قانونگذار از این ماده، تعیین مجازات برای اعمالی مانند روز چهارشنبه سوری نبوده است.
اما به طور طبیعی مقنن به تعیین و نوشتن احکام کلی اقدام میکند که این احکام میتواند در موارد عدیده صادق باشد و در موارد مشابه نیز آن را اعمال کرد.
منظور از «هیاهو و جنجال» در ماده 618 قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1375 بخش تعزیرات، ایجاد و تولید صداست. اما عبارت «حركات غيرمتعارف» کلیتر از «هیاهو و جنجال» بوده و اعم از آن است که فرد از خود یا به طریقی دیگر، صدایی تولید کند. «تعرض به افراد» نیز که در این ماده به آن اشاره شده است، میتوان به تعرض فیزیکی یا جسمی و نیز تعرض به حریم تعبیر کرد.
به این معنا که اگر در مراسم چهارشنبه سوری، فرد استفادهکننده از مواد محترقه یا منفجره، به پرتاب این وسایل مقابل فرد یا در نزدیکی او اقدام کرد، این مورد حکم تعرض به افراد را دارد.
اما در صورتی که برگزاری این مراسم به طور مثال موجب شود که کسبه یک محل به تعطیلی مغازههای خود اقدام کنند یا شرکتها و ادارات، ساعات کاری خود را در این روز خاص کاهش دهند، نمیتوان عنوان تعرض به افراد را به کار برد.
همچنین با این اوصاف، نمیتوان گفت که نفس برگزاری مراسم چهارشنبه سوری مشمول ماده 618 قانون مجازات بخش تعزیرات میشود، مگر مواردی که منجر به ایجاد مزاحمت برای افراد، تعرض به آنها و اخلال در نظم و امنیت جانی و نیز مواردی از این دست شود.
از لحاظ حقوق جزا باید تأکید کرد که این قبیل اعمال در این روز خاص، باید به اندازهای باشد که در حقیقت باعث اخلال در نظم، امنیت و آسایش افراد و جامعه نشود .ایجاد صداهای ناهنجار در جریان برگزاری مراسم چهارشنبه آخر سال، البته در حدی که عرف جامعه به پذیرش آن اقدام کند و مخالفتی با آن نداشته باشد، پذیرفتنی است و در این صورت مشمول این ماده نخواهد شد ولی اگر این موارد اخلال در نظم که از سوی مردم در این روز خاص مورد پذیرش قرار گرفته است،از حالت استثنا خارج است و میتوان به برخورد قانونی با آن اقدام کرد. بنابراین باید بر نقش تعیینکننده قبول این وضعیت از سوی افراد جامعه و پذیرش عرفی آن در جرم بودن یا نبودن این اعمال تأکید کرد.
با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از وبسايت خبري قائم آنلاین، تاریخ انتشار خبر 4 اسفند 1393، کدمطلب: 931507، www.qaemonline.ir