برای مثال فردی دستگیر می شود، کافیست که امکان ایجاد حساسیت روی این شخص به هر علت وجود داشته باشد، بلافاصله حمله انبوه و حساب شده ای آغاز و سیلی از مطالب اغواگرانه و یک سویه با هدف سیاه نمایی و تخریب به راه می افتد. رسانه های خبری بیگانه با رغبت زیاد شروع به جریان سازی می کنند، برای فرد صفحه ویکیپدیا ساخته می شود، سایت های خودخوانده حقوق بشری شروع به هشدار و تبلیغ منفی می کنند و در مقابل این آتش گسترده در تمام رسانه های دیداری و شنیداری و الکترونیک، در این سو معمولا به جواب های کوتاه و مختصر و رفع تکلیف بسنده می شود. اگر هم آش طرف مقابل خیلی شور شد گزارش تصویری کوتاهی نیز ساخته و در تلویزیون نمایش داده می شود. حتی جریان به گونه ای پیش می رود که مصلحت و آثار مثبت ناشی از اجرای حکم یک مجرم برای جامعه در پیش گیری از جرم، واژگونه شده و جریان به سویی هدایت می شود که هزینه و خسارتی که افکار عمومی قرار گرفته در آماج تبلیغات می بیند خیلی بزرگتر از مصلحت اولیه به نظر می رسد.

رسانه های بیگانه و دولت های غربی بارها از این ناحیه با ما وارد یک بازی دو سر برد شده اند. فرضا با دستگیری یک فعال سیاسی یا یک دو تابعیتی بلافاصله جنگ روانی توسط آن ها شروع می شود. به تدریج و با گذشت چند هفته یا چند ماه، کسی که شاید پیش از آن هیچ اسم و رسم خاصی نداشت تبدیل به چهره ای رسانه ای شده، اگر آزاد شود، وانمود می کنند در اثر فشارهای حقوق بشری این اتفاق افتاده و آنها پیروز شده اند و اگر هم آزاد نشود، نشان می دهند که نظام جمهوری اسلامی با مخالفان سیاسی خود به هر بهانه ای برخورد کرده و به آنها ظلم می کند. به این ترتیب در هر دو صورت برای نظام هزینه سازی می کنند. نمونه محمد ثلاث، راننده اتوبوس مرگ یکی از مواردی بود که از یک فرد ناشناخته کسی ساخت که جستجوی نام وی 530 هزار نتیجه را در جستجوگر گوگل بازگردانی می کند. باید پرسید رسانه های ما و روابط عمومی مربوطه چند خبر، چند نشست خبری و چند صفحه مطلب تولید کرده و سهم آنها به عنوان طرف این قضیه از 530 هزار متن مرتبط، چقدر بوده است؟

در امور اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی هم جریان به همین ترتیب است. دستگاه های ما عادت نکرده اند که افکار عمومی شبیه به موجودی زنده و هوشیار نیازمند رسیدگی مرتب و دائم است. اگر بیماری پرندگان رسید و آنها می دانند مرغ و تخم مرغ کم می شود، به مردم اطلاع دهند که مثلا ما طی سه ماه آینده تا بیست درصد کمبود خواهیم داشت، از آنها خواهش کنند برای آرامش بازار و حفظ قیمت مصرف خود را کاهش دهند، این گونه نباشد که مردم با مراجعه به فروشگاه ها با کمبود مواجه شده و وقتی یک ماهی بساط شایعات و زمینه سوء استفاده دشمنان در ناکارآمد نشان دادن و اتصال هر ضعفی به بدنه مدیریتی گذشت، وقتی عده ای از نگرانی افزایش بیش از پیش قیمت ها به جای صرفه جویی حتی بیش از نیاز خود خریدند، مسئولی بخواهد جواب بدهد و احیانا دولت با تحمل هزینه بیشتر شروع به واردات کند.

روابط عمومی در دوره حکومت رسانه ها به ویژه رسانه های مجازی باید متشکل از متخصصان این رشته و با ملاحظه نظر جامعه شناسان و پژوهشگران آگاه و به روز باشد تا حتی پیش از بروز یک مشکل، قبل از شروع جنگ رسانه ای و شبهه افکنی، به صورت انبوه اطلاع رسانی درست و کافی را انجام دهد. ما به جای استفاده از شبکه های اجتماعی مثل یوتیوب، صرفا به فیلتر کردن آنها اکتفا کرده ایم در حالی که دشمنان ما کمترین تولیدات خود را به سرعت وارد آن کرده و کافیست که یک کاربر داخلی یا خارجی نام هایی چون ایران یا اسلام را جستجو کند، آنگاه با عناوین فراوانی روبرو شود که بدخواهان ساخته اند. کافیست که فردی در یک شبکه اجتماعی عضو شود تا انواع طنزها، تصاویر، خبرها و تحلیل های ساخته و پرداخته دستگاه های تبلیغاتی بیگانه در معرض دید وی قرار بگیرند. نقطه ضعفی که رسانه های معاند بسیار از آن استفاده کرده اند همین بی توجهی به افکار عمومی و بی توجهی یا عدم احساس نیاز دستگاه ها به اطلاع رسانی بوده است.

باید نگاه غالب از قالب سازی به سمت قانع سازی تغییر کند. مردم باید بتوانند احساس کنند که سوالات آنان در زمینه های مختلف سیاسی، مذهبی، فرهنگی، اقتصادی و قضایی به موقع، شفاف و در سطح رسانه ها پاسخ داده می شود. هر جا ابهامی باقی بماند، مانند استخوانی لای زخم و مانند یک کانون عفونت منشاء درد و رشد میکروب خواهد شد. مردم هم می دانند و انتظار ندارند که همه کارها مثل ساعت دقیق و درست و بدون اشکال انجام شود، مردم می دانند که در هر قشری ممکن است افرادی مشکل سازی کنند، مردم می دانند که کمبود و مشکلات مقطعی در همه جای دنیا هست اما وقتی آن را با آغوش باز خواهند پذیرفت که این مسائل با صراحت و شفافیت برای آنها بازگو شود، وقتی که اگر شبهه و اشکالی وارد بود جوابی درخور و قانع کننده بشنوند آنگاه همانطور که تیم فوتبال ملی ما را با افتخار پذیرفتند، پشتیبان و قدردان مسئولان خود نیز خواهند بود.

در نهایت اگر ما خودمان را با شرایط جدید همگام نکنیم و نگاه ما انفعالی باشد و وقتی به سراغ پاسخگویی به مردم برویم که انتظار از حد گذشته باشد، باید مطمئن باشیم که دیگرانی هستند که با دقت و هوشیاری در حال رصد اوضاع هستند و بهترین استفاده را از این فرصت ها خواهند کرد.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات بر گرفته ازسایت خبری تحلیلی الف، تاریخ انتشار: 8تیر1397 ، کدخبر: 3970408043،www.alef.ir