سه‌شنبه ۱۱ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 2024 April 30 
شعار سال: نظر به نمودار افزایش چشم‌گیر قیمت کتاب در سال‌های اخیر که با شروع تحریم‌ها و چند برابر شدن نرخِ مواد مصرفی صنعت نشر، خصوصا تورم در بازار کاغذ، تغییر دستی قیمت پشت جلد کتاب‌های قدیمی‌تر و نزدیک کردن آن‌ها به قیمت‌های روزِ کتاب از سوی ناشران و کتاب‌فروشان، اتفاقی بود که در سال‌های اخیر شاهد گسترش آن در بازار نشر بودیم. حالا که مطابق با رای شورای سیاست‌گذاری بیست و نهمین نمایشگاه کتاب تهران برداشتن محدودیت زمانی تاریخ انتشار کتاب‌ها برای حضور و ارائه در نمایشگاه برداشته شده، با این مسأله چطور برخورد می‌شود؟
مطابق با ضوابط و قوانین نشر کتاب در کشور، هر کتاب در هر نوبت چاپی، تنها یک‌بار قیمت‌گذاری می‌شود و ناشران و کتاب‌فروشان الزام قانونی دارند که کتاب‌هاشان را فقط و فقط به قیمت مندرج در شناسنامه کتاب –همان قیمتی که در مرحله اعلام وصول از سوی ناشر ارائه و در ابتدای کتاب‌ها منتشر می‌شود- به فروش برساند. اما با افزایش تنش و تورم بی‌سابقه‌ای که بازار نشر در دوره دولت یازدهم به دلیل تحریم‌های اقتصادی و موانعی که بر سر راه واردات کاغذ و سایر اقلام مصرفی چاپ و نشر شاهد آن بود، برخی ناشران این حق را برای خود قائل شدند کتاب‌هایی را که پیش از آغاز این دوره و با قیمت‌های به مراتب پایین‌تری منتشر کرده بودند با قیمت جدید روانه بازار کنند.
این بخش از فعالان در حوزه نشر، مشترکاً بر این باورند که ثابت ماندن قیمت کتاب از زمان انتشار تا اتمام آن در بازار و تجدید چاپ، امری عادلانه نیست؛ چراکه قیمت کتاب نیز باید مانند هر کالای دیگری به موازات و تناسبِ مختصات بازار، قابل تغییر باشد. آن‌ها می‌گویند ثابت بودن قیمت‌ها با توجه به بازه زمانی طولانی مدتی که اتمام شمارگان یک عنوان کتاب می‌طلبد، منجر به ضرر و زیان آن‌ها می‌شود زیرا هزینه‌هایی مانند انبارداری و خوابِ سرمایه نشر در این مدت به هزینه‌های انتشار کتاب اضافه می‌شوند.
این ادعای ناشران و کتاب‌فروشان، البته تا حدودی قابل تامل و پذیرش به نظر می‌آید اما مشروع دانستن این رویه در بازار نشر – با مختصاتی که در آن سراغ داریم- معضلات زیادی را به همراه خواهد داشت. یکی از آن‌ها این است که بازار این کالای فرهنگی، بیشتر تابع قواعد اقتصادی خواهد شد و چه بسا کتاب‌هایی که پرفروش می‌شوند به ابزاری برای سوءاستفاده فروشندگان تبدیل شوند.
به هرتقدیر مسأله تغییر قیمت پشت جلد کتاب‌ها که حتی به کررات در کتاب‌های منتشر شده از سوی ناشران دولتی و نیمه‌دولتی نیز دیده می‌شود، در آستانه برگزاری نمایشگاهی که این‌بار قرار است ممنوعیتی برای ارائه کتاب‌های قدیمی در آن لحاظ نشود، مسأله قابل تاملی است. شورای سیاست‌گذاری نمایشگاه بیست و نهم با این نیت، به این تصمیم رسیده که حضور کتاب‌های قدیمی در نمایشگاه بتواند جذابیت مضاعفی را برای دوست‌داران کتاب و مطالعه ایجاد کند. تهیه کتاب‌های قدیمی با قیمت ارزان، می‌تواند واقعا جذاب باشد اما اگر قرار باشد کتاب‌های قدیمی با قیمت جدید فروخته شوند، تصمیم برگزارکنندگان نمایشگاه به چالش کشیده خواهد شد.
در این خصوص، موضوع را با علی‌اکبر اشعری –سخنگوی شورای سیاست‌گذاری بیست‌ونهمین نمایشگاه کتاب تهران- مطرح کردیم و ایشان ضمن تایید این مساله و تحت‌الشعاع قرار گرفتنِ نیت و تصمیمِ برگزارکنندگان در جذب مخاطب، گفت: «این مساله را در جلسه بعدی شورای سیاست‌گذاری که –چهارشنبه 18 فروردین‌ماه- برگزار می‌شود مطرح می‌کنم تا شورا درباره آن اعلام نظر کند.»
با اندكي اضافه و تلخيص برگرفته از خبرگزاری آنا، تاریخ انتشار: 17 فروردین 1395، کد مطلب: 94238:www. ana. ir
