شعارسال: داریوش شهریاری، مدیرعامل صندوق حمایت از توسعه پژوهش و فناوری در بخش کشاورزی، درباره اهداف راه‌اندازی این صندوق  گفت: صندوق حمایت از توسعه پژوهش و فناوری در بخش کشاورزی با تولی‌گری سازمان حمایت از تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و براساس ماده 12 قانون تأسیس وزارت جهاد کشاورزی و همچنین طی دو سال تحقیق مستمر نهایتاً در تاریخ 6/6/1396 در راستای حمایت از تولید‌کنندگان و فعالان دانش‌بنیان و فناور بخش کشاورزی تأسیس شد.

وی افزود: در این زمینه با موافقت شرکت مادر تخصصی موفق به اخذ مجوز کارگروه ماده 44 قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر شده است و بنا دارد با منابع مالی که از محل معاونت علمی ریاست‌جمهوری و صندوق نوآوری شکوفایی دریافت خواهد کرد نسبت به مشارکت و سرمایه‌گذاری خطرپذیر در طرح و پروژه‌های دانش‌بنیان و فناورانه اقدام کند. یکی از زیرساخت‌های مورد نیاز جهت حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان بخش کشاورزی، حمایت مالی از فعالیت‌های تولیدی یا خدماتی بخش کشاورزی است. سرمایه اولیه صندوق مبلغ پنج‌میلیارد ریال بود و پس از فعالیتی کوتاه با حمایت سازمان تحقیقات، سرمایه صندوق در مرحله اول به بیش از 30 میلیارد ریال و در مرحله دوم به بیش از 53 میلیارد ریال افزایش پیدا کرد. از این میزان سرمایه‌گذاری 47 درصد سهم دولت و 53 درصد سهم بخش خصوصی است.

مدیرعامل صندوق حمایت از توسعه پژوهش و فناوری در بخش کشاورزی با اشاره به این‌که فعالیت شرکت‌های عضو صندوق پیوسته مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌گیرد، خاطرنشان کرد: عضویت در صندوق مختص تولیدکنندگان واجد شرایط بخش پژوهش و فناوری کشاورزی است؛ چنانچه هریک از سهامداران از شمار تولیدکنندگان پژوهش و فناوری واجد شرایط در بخش کشاورزی خارج شود، می‌بایست بنا بر تشخیص سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی نسبت به انتقال سهام خود به تولیدکنندگان پژوهش و فناوری بخش کشاورزی که واجد شرایط‌ هستند اقدام کنند. شهریاری درباره نحوه فعالیت سهامداران گفت: تمامی بهره‌برداران در سطوح ملی و استانی توسط دستگا‌ه متولی مشخص می‌شود و براساس طرح تأسیس که مبنای آن ارزش تولید است میزان سهام هر شرکت تعیین می‌شود.

از مجموع 55 سهامدار، 54 سهامدار شرکت خصوصی و یک سهامدار دولت است. شهریاری افزود: سهام‌ها در سه سطح شرکت‌های نوپا، تولیدی و صنعتی است. حداکثر سهام قابل عرضه صندوق به شرکت‌های نوپا بدون احتساب پرداخت دولت، مبلغ 45 میلیون ، شرکت‌های تولیدی 87 میلیون و شرکت‌های صنعتی 150 میلیون تومان است. وی درباره شرایط عضویت و نحوه ارزیابی متقاضیان بیان کرد: نخستین شرط عضویت این است که متقاضی، هویت حقوقی داشته باشد، دومین شرط دانش‌بنیان یا فناور بودن شرکت است که این موضوع از طریق داشتن گواهی دانش‌بنیانی از معاونت علم و فناوری ریاست‌جمهوری، داشتن گواهی استقرار در پارک علم و فناوری و همچنین داشتن گواهی استقرار در مراکز رشد قابل احراز است. وی افزود: ارزیابی‌ها توسط دفتر امور فناوری و تجاری‌سازی سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی به‌عنوان دستگاه متولی صندوق صورت می‌گیرد. شرکت‌ها تقاضای عضویت و مدارک لازم را به دفتر امور فناوری سازمان یا دفتر صندوق ارسال می‌کنند و پس از بررسی و تأیید به‌عنوان یک شرکت دانش‌بنیان و فناور امکان حضور آن‌ها در جمع سهامداران صندوق فراهم می‌شود.

مدیرعامل صندوق حمایت از توسعه پژوهش و فناوری در بخش کشاورزی درباره وظایف، اختیارات و فعالیت‌های این صندوق اظهار داشت: اعطای تسهیلات و حمایت مالی و اعتباری از سهامداران، تضمین سهامداران متقاضی سرمایه‌گذاری در صندوق حمایت از توسعه پژوهش و فناوری در بخش کشاورزی برای دریافت اعتبار از بانک‌ها و مؤسسات داخلی، عاملیت تمامی اعتبارات دولتی اعم از وجوه اداره شده، کمک‌های فنی و اعتباری، کمک‌های بلاعوض، یارانه‌ها و... که از سوی دولت در اختیار صندوق قرار می‌گیرد، دریافت کمک مالی و اعتباری از دولت، بانک‌ها و سایر شرکت‌ها و مؤسسات مالی داخلی و خارجی، حمایت از سهامداران در راستای فعالیت‌های پژوهش و فناوری در بخش کشاورزی در مواجهه با موقعیت‌های بحرانی در چارچوب اعتبارات دولتی و انجام دیگر عملیات و فعالیت‌های مجاز مرتبط با حمایت از توسعه پژوهش و فناوری در بخش کشاورزی از مهم‌ترین وظایف این صندوق است. وی با اشاره به این‌که سهامداران مهم‌ترین دارایی صندوق‌ها و در واقع سرمایه اجتماعی صندوق‌ها به‌شمار می‌آیند، تصریح کرد: درصورت درخواست تسهیلات ظرف مدت کم‌تر از یک هفته تسهیلات درخواستی به شرکت متقاضی پرداخت می‌شود و از سوی دیگر شرکت‌هایی که تسهیلات دریافت کرده‌اند آن را در زمان مقرر بازپرداخت می‌کنند؛ این درحالی است که بیش‌تر تولیدکنندگانی که از بانک‌ها تسهیلات دریافت کرده‌اند، به‌دلیل سود بالا تسهیلات موفق به پرداخت اصل پول هم نشده‌اند.

شهریاری با بیان شعار صندوق‌ها مبنی‌بر این‌که صندوق‌ها انتفاع خود را در انتفاع سهامداران می‌بینند، بیان داشت: ما به‌دنبال این هستیم که شرکت‌ها پس از دریافت تسهیلات و سرمایه‌گذاری بتوانند به عملکرد مثبتی در زمینه تولید، اشتغال، توسعه و... دست یابند. مهم‌ترین هدف صندوق تلاش در جهت تجاری‌سازی محصولات دانش‌بنیان و فناور و انتقال آن به بخش تولید کشاورزی با هدف افزایش تولید و بهره‌وری در راستای حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و همچنین کمک به ترویج یافته‌های علمی موثر در عملکرد بخش کشاورزی است. وی افزود: با توجه به این‌که امسال، سال حمایت از کالای ایرانی نام‌گذاری شده است؛ لذا بسیاری از تولیدکنندگان به‌دنبال افزایش کیفیت تولیدات خود هستند، در سوی دیگر کشاورزان هستند که می‌توان به‌جای تزریق ریالی به آن‌ها، نهاده‌ها و نیازهای مورد نیازشان را از طریق شرکت‌های دانش‌بنیان عضو صندوق‌ حمایت از توسعه پژوهش و فناوری در بخش کشاورزی تأمین کرد. وی در ادامه تصریح کرد: پیشنهاد صندوق حمایت از توسعه پژوهش و فناوری در بخش کشاورزی این است کشاورزان بخشی از نیازها، کالاها، خدمات و نهاده‌های مورد نیاز خود را از شرکت‌های دانش‌بنیانی که تولید آن‌ها مورد تأیید دستگاه‌های مربوطه نیز هست تهیه کنند تا علاوه‌بر حمایت از این شرکت‌ها و توسعه اشتغال باعث انتقال دانش و تکنولوژی روز به بخش تولید شوند. مدیرعامل صندوق حمایت از توسعه پژوهش و فناوری در بخش کشاورزی افزود: حمایت مالی، تشکیل سرمایه، تقویت حجم و کیفیت سرمایه‌گذاری برای ارتقاء و افزایش بهره‌وری و حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان بخش کشاورزی، ایجاد و تقویت شبکه شرکت‌های دانش‌بنیان در بخش کشاورزی در راستای اهداف سند چشم‌انداز افق 1404، پوشش روزافزون و کامل مجموعه شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان فعال در بخش کشاورزی، ایجاد مدل‌های متنوع ارائه خدمت جهت کاستن از حمایت مالی مستقیم و هدایت سرمایه به‌سمت رشد و تعالی سهامداران، افزایش سرمایه صندوق در جهت توسعه توان اقتصادی و اجرایی صندوق و خدمت‌رسانی بهتر به سهامداران، تجمیع و بهره‌برداری بهینه از یارانه‌ها و منابع مالی موجود در بخش برای تسهیل فرآیند تأمین مالی شرکت‌ها و تعاونی‌های دانش‌بنیان سهامدار صندوق به‌صورت اخذ عاملیت از مهم‌ترین اهداف راه‌اندازی صندوق حمایت از توسعه پژوهش و فناوری در بخش کشاورزی است.

وی درباره برنامه‌ها و چشم‌اندازهای صندوق عنوان کرد: افق 20 ساله این صندوق به‌عنوان یک نهاد مالی و توسعه‏ ای بهره‏ور قدرتمند‌ترین نهاد مالی، حمایت از توسعه پژوهش و فناوری در بخش کشاورزی است که در راستای ارتقای نرخ رشد سرمایه‌گذاری، ایجاد و توسعه بسترهای لازم برای تحت پوشش قراردادن تمامی شرکت‌های دانش‌بنیان و فعالیت‌های پژوهش‌محور کارآفرینانه در بخش کشاورزی و منابع طبیعی را درجهت تجاری‌سازی تحقیقات و انتقال دانش‌نوین به بخش کشاورزی، توسعه اقتصاد دانش‌محور و تحقق مدیریت بهینه تأمین و تجهیز و تخصیص منابع مالی با سایر نهاد‌های مرتبط را فراهم بیاورد. شهریاری درباره مزایای اخذ تسهیلات از صندوق حمایت از توسعه پژوهش و فناوری نسبت سایر صندوق‌ها تصریح کرد: مهم‌ترین مزیت اخذ تسهیلات از صندوق حمایت از توسعه پژوهش و فناوری در بخش کشاورزی این است که صندوق تسهیلات عادی خود را با نرخ حداکثر چهار درصد به سهامداران اعطا می‌کند، علاوه‌بر این روند روند ساده و سریع پرداخت تسهیلات باعث می‌شود که جذابیت عرضه این نوع تسهیلات بسیار بیش‌تر از تسهیلات اعطایی توسط بانک‌ها و سایر صندوق‌ها باشد. وی با اشاره به نقش صندوق در توسعه پایدار بخش کشاورزی افزود: یکی از شاخصه‌های توسعه پایدار به‌ویژه در بخش کشاورزی تأمین مالی صحیح و به‌موقع است که صندوق حمایت از توسعه پژوهش و فناوری در نظر دارد با حضور به‌موقع و موثر در طرح‌ها و برنامه‌های شرکت‌های دانش‌بنیان و تأمین سرمایه لازم در جهت توسعه تولید و همچنین کمک به تجاری‌سازی و انتقال فناوری نقش موثری در توسعه پایدار در بخش کشاورزی ایفا کند. وی همچنین درباره نقش فناوری در توسعه بخش کشاورزی اظهار داشت: یکی از مهم‌ترین عوامل توسعه استفاده از دانش و فناوری‌های نوین است که صندوق حمایت از توسعه پژوهش و فناوری در بخش کشاورزی در نظر دارد تسهیلگر انتقال دانش و فناوری ایجاد شده در شرکت‌های دانش‌بنیان به بخش کشاورزی باشد که زمینه‌ساز توسعه پایدار در بخش کشاورزی شود.

مدیرعامل صندوق حمایت از توسعه پژوهش و فناوری در بخش کشاورزی در ادامه درباره عوامل موثر در رشد و اثربخشی صندوق حمایت از توسعه پژوهش و فناوری در بخش کشاورزی عنوان کرد: از عوامل موثر در رشد و اثربخشی صندوق‌های حمایت از توسعه بخش کشاورزی می‌توان به‌عامل سرمایه اشاره کرد که مهم‌ترین عامل تأثیرگذار در رشد و اثربخشی صندوق‌هاست که این سرمایه باید در راستای توسعه زیرساخت‌های مورد نیاز جهت حمایت از توسعه پژوهش و فناوری به نحوی سرمایه‌گذاری شود که علاوه‌بر رونق کسب و کار در کوتاه‌مدت باعث ایجاد ثبات در فعالیت‌های دانش‌بنیان در درازمدت شود. از دیگر عوامل موثر در اثربخشی صندوق‌ها می‌توان به روش‌های جدید در ایجاد مدل‌های ارائه خدمت به‌ویژه مدل‌های ارائه خدمت مشترک بین چند صندوق اشاره کرد که علاوه‌بر حفظ سرمایه صندوق‌ها باعث می‌شود نیاز‌های سهامداران با بهترین کیفیت و کم‌ترین هزینه ممکن تأمین شود. وی با بیان این‌که کاهش تصدیگری دولت در صندوق یکی از اهداف صندوق‌هاست، بیان کرد: براساس قانون دولت حداکثر می‌تواند 49 درصد از سهام صندوق‌های حمایت از توسعه بخش کشاورزی را تصدیگری کند و این یعنی ساختار صندوق‌ها بیش‌تر متکی بر سازماندهی بخش خصوصی است. در این راستا کاهش تصدیگری دولت از اهداف اصلی همه صندوق‌هاست، به‌ نحوی که هر میزان که سهم بخش خصوصی در صندوق‌ها افزایش یابد میزان علاقه‌مندی سهامداران به مشارکت در صندوق‌ها افزایش می‌یابد که این موضوع در صندوق حمایت از توسعه پژوهش و فناوری در بخش کشاورزی در دست پیگیری است و در حال حاضر با افزایش سهم بخش خصوصی به میزان 53 درصد سهم دولت به 47 درصد کاهش پیدا کرده است.

این مدیر جوان درباره مکانیزم طراحی شده در آیین‌نامه‌ها برای اطمینان از تعلق منابع صندوق به کارهای پژوهشی و فناورانه خاطرنشان کرد: براساس قانون تمام سهام موجود در صندوق‌ها باید در راستای هدف اصلی صندوق به‌کارگیری شود، براساس ماده 5 اساس‌نامه صندوق حمایت از توسعه پژوهش و فناوری در بخش کشاورزی هدف صندوق حمایت از تشکیل سرمایه و تقویت حجم و کیفیت سرمایه‌گذاری، تجمیع به‌منظور ارتقاء، افزایش بهره‌وری و حمایت از شرکت‌های پژوهش و فناوری در بخش کشاورزی است و این یعنی قانون‌گذار ما را مکلف کرده که تمام سهام موجود در صندوق را صرف حمایت از توسعه پژوهش و فناوری در بخش کشاورزی کنیم. وی افزود: وظیفه صندوق، حمایت از تولید کالا و خدمات دانش‌بنیان است و وظیفه حمایت از فعالیت‌های پژوهشی و فناورانه که صرفاً جنبه تحقیقاتی و پژوهشی دارند برعهده سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی است. شهریاری مهم‌ترین مشکلات و موانع فعالیت صندوق حمایت از توسعه و فناوری را عدم آشنایی شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور با فرآیند‌های اقتصادی و تجاری‌سازی محصولات و کالاهای تولیدی برشمرد و اظهار داشت: برای حل این معضل صندوق به‌عنوان یک نهاد حمایتی در نظر دارد موجبات توسعه فعالیت‌های اقتصادی شرکت‌های سهامدار را فراهم کند. وی در ادامه با اشاره به سایر مشکلات خود گفت: ناکارآمدی تسهیلات در بخش دانش‌بنیان نیز یکی دیگر از مشکلات این قبیل شرکت‌هاست؛ چراکه بعضاً فعالیت این شرکت‌ها به نتیجه در کوتاه‌مدت منجر نمی‌شوند؛ لذا بیش‌تر نیازمند سرمایه‌گذاری، هدایت و مدیریت هستند تا تسهیلات به‌نحوی که بیش‌تر شرکت‌های دانش‌بنیان علاقه‌مندند به‌جای اخذ تسهیلات از سرمایه‌گذاری به‌ویژه سرمایه‌گذاری خطرپذیر در قبال سهیم شدن در منافع طرح‌های دانش‌بنیان استفاده کنند و با توجه به نرخ رشد دانش فناوری این مدل از سرمایه‌گذاری بسیار مورد توجه سرمایه‌گذاران نیز قرار می‌گیرد وارد شود.

مدیرعامل صندوق اضافه کرد. عدم امکان فروش محصولات در بازارهای داخلی و خارجی، عدم پشتیبانی فنی سازمان‌های ذی‌ربط، از جمله قوانین دست‌وپاگیر دانش‌بنیان شدن هستند. در این راستا شناسایی مشکلات و امضای تفاهم‌نامه برای تسهیل شرایط دانش‌بنیان شدن، عدم تناسب سرمایه‌گذاری در بخش دانش‌بنیان کشاورزی با سایر بخش‌ها به‌دلیل ریسک بالای بخش کشاورزی، بوروکراسی اداری و شرایط سخت دریافت مجوز، موانع تجاری‌سازی شامل مجوز‌های (به‌دلیل نوآور بودن محصولات مجوز‌ها تعریف نشده است)، استاندارد‌ها (به‌دلیل نبود استانداردهای مدون جدید)، عدم امکان فروش محصولات در بازارهای داخلی و خارجی (به‌دلیل نبود مجوز و استاندارد‌های لازم)، عدم پشتیبانی فنی و تجاری از سوی سازمانی مشخص، قوانین دست‌وپا گیر دانش‌بنیان شدن، عدم تناسب سرمایه‌گذاری در بخش دانش‌بنیان کشاورزی با سایر بخش‌های دانش‌بنیان از سوی دولت از دیگر مشکلات این بخش است. وی در پایان راهکارها و تدابیری اندیشیده شده توسط صندوق برای شناسایی و رفع مشکلات شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور فعال در بخش کشاورزی را مطرح کرد و گفت: احصاء مشکلات و رایزینی با دستگاه‌های ذی‌ربط جهت عقد تفاهم‌نامه‌های مشترک، به‌کارگیری از تجربیات شرکت‌های داخلی و خارجی موفق برای شرکت‌های تازه تأسیس، کمک به تجاری‌سازی و فروش محصولات و خدمات دانش‌بنیان از طریق ارتباط مستقیم صندوق با تولید‌کنندگان بزرگ محصولات کشاورزی و صندوق‌های حمایت از توسعه بخش کشاورزی، ایجاد سامانه فروش کالا و خدمات دانش‌بنیان از راهکارهای ارائه شده جهت بهبود وضعیت شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان است.

سایت شعارسال، با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از روزنامه سبزینه، تاریخ انتشار: 27مرداد1397 ، کدخبر: 52834: www.sabzineh.org