حدود 10 فروند از 100 فروند کشتی های مخصوص صید فانوس ماهیان ساخت صنایع کشتی سازی داخل یعنی شهرهای خرمشهر و بوشهر هستند و 90 فروند دیگر توسط شرکت های ایرانی از کشورهای اروپایی نظیر نروژ، ایسلند، مالت، دانمارک و تعدای از ژاپن، اندونزی و تایلند خریداری و شماری نیز از کشور چین به صورت اجاره به شرط تملیک خریداری (یا اجاره) شده و هم اکنون با تایید سازمان بنادر و دریانوردی کشور با پرچم ایران و گواهی صید آبزیان با محوریت فانوس ماهیان در آب های عمیق جنوب ایران به خصوص دریای عمان فعالیت دارند.

30 فروند از این کشتی ها از کارکنان خارجی استفاده می کنند که شیلات آن ها را ملزم کرده ظرف مدت پنج سال نسبت به جایگزینی آنان با اتباع ایرانی اقدام کنند به طوری که در این مدت کلیه کارکنان شناورهای مذکور به ایرانی تغییر وضعیت داده خواهند شد.

اسماعیل مومنی رئیس کنسرسیوم فانوس ماهیان گفت: طبق مجوزهای صادر شده از سوی شیلات ایران، به این کشتی ها اجازه داده شده که 60 درصد صید آن ها از نوع فانوس ماهی و 40 درصد صید ضمنی باشد زیرا صید فانوس ماهیان به تنهایی نمی تواند پاسخگوی هزینه های آن ها بوده و از طرفی تعهد داده ایم که در فاصله 10 مایلی از ساحل فعالیت داشته باشند.

رئیس کنسرسیوم فانوس ماهیان یادآور شد: با وجود سرمایه گذاری هنگفتی که شرکت های ایرانی برای خرید این شناورها برای صید فانوس ماهیان انجام داده اند اما متاسفانه شاهد هستیم که به بدترین نحوه ممکن و شیوه های متفاوت با آنان برخورد می شود.

این منبع تصریح کرد: این مسائل باعث شده شماری از فعالان این حوزه شناورهای خود را در معرض فروش بگذارند.

به گفته مومنی همه این کشتی ها مجهز به ردیاب هستند به طوری که اگر بخواهند از محدوده اعلام شده خارج و یا دستگاه ردیاب را خاموش کنند از آن جایی که توسط مرکز مونیتورینگ شیلات بصورت دائم درحال رصد هستند با آنان برخورد می شود.

وی خاطر نشان کرد: اگر در ترکیب صید حتی یک درصد جابجایی صورت گرفته باشد پرونده شرکت به همراه شناور آن به کمیسیون تخلفات صیادی ارسال می شود و در مواردی پیش آمده که یک کشتی به دلیل تخلف سه ماه توقیف شده است.

وی با اشاره به حجم بالای برخوردهای صورت گرفته از راه های مختلف از جمله رسانه های همگانی گفت: از این که با فروش لنج صیادی و تجاری، خانه و ملک در این حوزه سرمایه گذاری کرده ایم پشیمان هستیم زیرا خرید یک فروند از این کشتی ها بالغ بر 100میلیارد ریال هزینه بر است که این مبلغ بین 50 تا 90 برابر خرید یک قایق یا لنج صیادی معمولی است.

مومنی خاطر نشان ساخت: توقع داریم مسوولان حقایق را ببینند و اگر می خواهند تصمیمی بگیرند ما هم حق و حقوقی داریم زیرا سرمایه گذاری کرده و توقع داریم که حرف های ما را نیز بشنوند.

وی ادامه داد: با فعالان صید سنتی در خلیج فارس و دریای عمان برادر هستیم و سال ها کنار یکدیگر همه برای امرار معاش تلاش می کنیم و خط قرمز اکثر شناورهای صید فانوس ماهیان این است که در چارچوب قانون به تلاش خود ادامه دهند.

وی بار دیگر تاکید کرد از 100 فروند کشتی فعال در زمینه صید فانوس ماهیان 70 درصد آن ها با تعداد یک هزار و 100 نفر خدمه ایرانی فعال هستند و 30 درصد خدمه خارجی باید طبق قانون، سالی 6درصد از آن ها با خدمه ایرانی جابجا شوند اما با توجه به مسائل و مشکلات موجود ممکن است این مدت ظرف 2 تا سه سال آینده انجام شود.

به گفته مومنی اگر شناورها به تعهدات خود شامل جایگزینی نیرو، خروج از محدوده 10 مایلی، خاموشی سامانه و اختلال در آن عمل نکنند شیلات ایران مجوز صید آنها را باطل و حتی اقدام به توقیف شناور می کند.

رئیس کنسرسیوم فانوس ماهیان خاطر نشان ساخت: اگر مردم بومی خریدار باشند، حاضریم کشتی های خود را به همراه مجوز صید در آب های دریای عمان با قیمتی حتی پایین تر از زمان خریداری به آنان بفروشیم؛ و حداقل 20 نفر از آن ها را می شناسم.

وی تصریح کرد: به مردم ایران و خبرنگاران رسانه های همگانی و همه کسانی که طی چند ماهه گذشته با اظهار نظرهای مختلف از حضور کشتی های چینی در آب های ایران اظهار تاسف کرده اند به جرات می گویم که در آب های دریای عمان خبری از چینی ها نیست و هر چه هست متعلق به شرکت های ایرانی و با پرچم ایران در حال صید فانوس ماهیان است تا بلکه چرخ بیش از 20 شرکت تولید کننده پودر ماهی در هرمزگان بچرخد و صدها کارگر از کار بیکار نشوند.

** تمامی شناورهای صیادی با پرچم ایران فعالیت می کنند

معاون صید و بنادر ماهیگیری اداره کل شیلات هرمزگان نیز اظهار داشت: 100 فروند کشتی دارای مجوز صید فانوس ماهیان در دریای عمان فعال هستند.

مسعود بارانی افزود: بخشی از این شناورها از کشورهای خارجی آورده شده که البته تحت مالکیت یا اجاره شرکت های ایرانی فعالیت دارند به طوری که تمام مدارک و پروانه های بهره برداری صادر شده توسط سازمان بنادر و دریانوردی و هم چنین شیلات ایران به نام شرکت های ایرانی است و شناورها نیز با پرچم ایران فعالیت می کنند.

وی ادامه داد: در این خصوص نیز باید بگویم با توجه به کمبود نیروی فنی و ماهر و استقبال کم رنگ نیروهای ایرانی بخشی از خدمه آن ها خارجی هستند که باید براساس آیین نامه سالی 20درصد ازخدمه غیر ایرانی خود را کاهش و نیروهای بومی را جایگزین کنند.

بارانی ادامه داد: اداره کل شیلات هرمزگان نیز در این راستا سال گذشته فراخوانی برای معرفی نیروهای بومی به کشتی های صید فانوس ماهی انجام داد که بیش از 400 نفر مراجعه کردند اما متاسفانه برای آموزش و استخدام روی شناورها استقبال مناسبی صورت نگرفت.

وی ادامه داد: از 90 نفر افراد ساماندهی شده تعداد 50 نفر با هماهنگی شیلات آموزش دیده و مدارک دریانوردی گرفتند و 40 نفر نیز خودشان دارای مدرک بودند که ازاین تعداد هم اکنون 50 نفر روی عرشه کشتی های مخصوص صید فانوس ماهیان شاغل هستند.

معاون اداره کل شیلات هرمزگان یادآور شد: با آمدن کشتی های صید فانوس ماهی، 18 کارخانه تولید پودر ماهی در هرمزگان هریک با 20 نفر کارگر و کارمند پس از سال ها فعالیت دوباره پیدا کردند.

به گفته بارانی 40 درصد صید این کشتی ها شامل ماهیان حرام گوشت از جمله یال اسبی و ماهی مرکب و چند گونه دیگر است که با صادرات آن ها سالانه میلیون ها دلار ارز عاید کشور می شود.

این مقام مسوول در اداره کل شیلات هرمزگان یادآور شد: براساس گزارش موسسه تحقیقات شیلات ایران ، ذخایر فانوس ماهیان در آب های جاسک 2 میلیون و 400هزار تن برآورد شده است.

بارانی گفت: با صید سالانه بین 200 تا 350 هزار تن از این ذخایر، کشور در تولید پودر ماهی و تامین مواد اولیه مورد نیاز کارخانجات پودر ماهی به خودکفایی می رسد.

این مسوول یادآور شد: هم اکنون فانوس ماهیان برای تهیه پودر ماهی به مقصد کارخانه های قشم، جاسک و بندرعباس حمل می شوند و از پودر آن برای تولید غذای دام و طیور و آبزیان پرورشی استفاده می شود.

وی ادامه داد: تا پایان برنامه ششم توسعه با صید سالانه 70 هزار تن فانوس ماهیان در آب های هرمزگان برای یک هزار و 700 نفر بطور مستقیم شغل ایجاد می شود.

بارانی در ادامه حداقل شرایط لازم برای کار روی شناورهای صید فانوس ماهیان را مدرک دیپلم و کارت دریانوردی عنوان کرد و اظهار داشت: با توجه به کمبود نیروهای تخصصی و همچنین تامین نیروی مورد نیاز بخش خصوصی پیگیر برگزاری کلاس‌ های آموزشی برای افراد ثبت ‌نام شده بدون مهارت هستیم.

این مقام مسوول در شیلات هرمزگان از ساکنان شهرستان‌ های ساحلی از جمله سیریک، میناب و جاسک خواست برای نام‌ نویسی و کسب اطلاعات بیشتر به اداره های شیلات این مناطق مراجعه کنند.

** فعالیت کشتی های صید فانوس ماهیان تداخلی با صید سنتی ندارد

مدیرکل سابق شیلات هرمزگان نیز ، یکی از مهم‌ترین دلایل افزایش صید فانوس ماهیان را در آب های این استان به کارگیری تعداد شناورهای مخصوص صید این گونه دانست و بیان کرد: با توجه به روند صید در حال انجام فانوس ماهیان در آب ‌های جنوبی کشور، انتظار می‌رود تا پایان امسال این میزان به بیش از 24 هزار تن برسد.

سید پرویز محبی با بیان اینکه این شناورها تعرفه صید و عوارض بندری را به خزانه دولت واریز می‌کنند، گفت: هم‌ اکنون طول صیدگاه مورد استفاده آن ها 160 کیلومتر است و در عمق 200 متر مجاز به صید هستند و با توجه به ماهیت شیوه صید و گونه ‌های آبزی هدف، تداخلی با ناوگان صید خرد (صید سنتی) در آب‌ های منطقه ندارند.

به گفته وی هم‌اکنون هیچ کشتی صیادی خارجی در آب‌ های هرمزگان فعالیت ندارد، در حالی ‌که 800 فروند از شناورهای ایرانی در آب‌ های بین‌المللی و اقیانوس هند مشغول صید هستند که سالانه 100 تا 120 هزار تن از انواع گونه‌های تُن ماهیان را صید و در کشور عرضه می‌ کنند.

رییس سازمان شیلات ایران و معاون سازمان بنادر و دریانوردی طی دو روز گذشته در مصاحبه با خبرنگاران رسانه های همگانی بار دیگر حضور کشتی های صیادی چینی را در آب های سرزمینی کشور رد کرده و اظهار داشتند: 100 درصد شناورها متعلق به شرکت های ایرانی است و فراتر از 10 مایل از ساحل، ماهیان ریز را صید می کنند.

در هرمزگان حدود 29 هزار نفر صیاد با استفاده از چهار هزار فروند شناور صیادی و با پشتیبانی 22 بندر صیادی در بیش از یک هزار و 400 کیلومتر نوار ساحلی (به همراه 14جزیره) مشغول به فعالیت هستندکه این مهم بیانگر نقش مهم شیلات در معیشت مردم استان جدا از اشتغال ایجاد شده درحوزه آبزی پروری و صنایع جانبی آن است.

** استاندار هرمزگان: واگذاری مجوز صید به شناورهای چینی صحت ندارد

استاندار هرمزگان نیز اخیرا در موضع گیری قاطعی گفت: واگذاری مجوز صید به شناورهای چینی جهت فعالیت در آب های خلیج فارس و دریای عمان صحت ندارد.

فریدون همتی تاکید کرد: برخلاف آنچه که در گوشه و کنار از مراجع و منابع غیررسمی به گوش می رسد هیچ گونه مجوز صید به چینی ها در آب های عمان و خلیج فارس واگذار نشده است.

وی تاکید کرد: صیانت و حمایت از تامین معاش صیادان و مرزنشینان هرمزگان اولویت مدیریت عالی استان است.

همتی خاطرنشان کرد: طبق بررسی های دقیق صورت گرفته و استعلام از سازمان شیلات ایران، مجوزهایی برای صید در اعماق 200 متری به تعدادی از افراد با تابعیت ایرانی واگذار شده است.

وی ادامه داد: این افراد به دلیل نداشتن تجهیزات و امکانات لازم و پیشرفته برای صید در این عمق، اقدام به اجاره شناورهای پیشرفته از کشور چین کرده اند که این شناورها نیز نیروی انسانی لازم و آموزش دیده را به همراه خود آورده اند.

استاندار هرمزگان گفت: متاسفانه برخی از رسانه ها و افراد به دلیل آشنایی نداشتن با فعالیت این شناورها، با استفاده از شایعه ها، این موضوع را دستاویزی برای تحریک افکار عمومی قرار داده اند.

همتی تصریح کرد: طبق مجوز واگذار شده، شناورهای یادشده حق فعالیت صیادی در فاصله زیر 12 مایلی از ساحل را ندارند.

نماینده عالی دولت در هرمزگان گفت: با رایزنی هایی که با دریابانی و نیروی دریایی سپاه صورت گرفته، مقرر شده که به طور جدی در صورت تخطی از این فاصله، با شناورهای متخلف برخورد شود.

همتی اظهار داشت: استانداری هرمزگان با همکاری سازمان های مربوطه آماده واگذاری تسهیلات ارزان قیمت به افراد متقاضی خرید شناورهای مجهز برای صید در آب های دور است .

صید تجاری فانوس ماهیان پس از مطالعه در سال 87 با 2 فروند کشتی در آب های دریای عمان آغاز شد که با گذشت یک دهه هم اکنون به 100فروند افزایش یافته است.

بر اساس بررسی ‌های کارشناسان موسسه تحقیقات شیلات ایران، افزون بر 2 میلیون و 400 هزار تن ذخیره فانوس ماهیان در آب های استان وجود دارد که سالانه برداشت بین 300 تا 400 هزار تن از آن امکان دارد.

در اطلاعات منتشر شده مرکز تحقیقات شیلات از فانوس ماهیان بعنوان ماهی های کوچکی نام برده شده که بصورت گله ای در آب های عمیق دریاها و اقیانوس ها زندگی می‌ کنند.

فانوس ماهیان میان زی و حدود 3 تا 4 سانتی متر طول دارند و بخاطر داشتن پولک های خاص نور را منعکس می کنند و در شب نورانی به نظر می رسند. این آبزی هر سال 2 بار تخم ریزی می کند و عمر آن نیز یک سال است.

دراین اطلاعات با تاکید بر استفاده از این ظرفیت عظیم در جهت اشتغالزایی تاکید شده در صورت برداشت نکردن این ماهیان توسط صیادان ایرانی، در آب ‌های آزاد توسط کشورهای همسایه صید می‌ شوند و یا با توجه به طول عمر کم این ماهی ها (کمتر از یک سال) به صورت طبیعی از بین خواهند رفت.

هرمزگان به همراه جزایر 14 گانه دارای یک هزار و 400 کیلومتر ساحل است و بعنوان تنها استان دارای نوار ساحلی در دریای عمان و خلیج فارس 40 درصد از صید آب های جنوبی کشور به آن اختصاص دارد.

هم ‌اکنون 100 فروند شناور مخصوص صید فانوس ماهیان در آب ‌های حوزه هرمزگان فعالیت دارند که افزون بر 60 فروند از آن ها در دولت تدبیر و امید به ناوگان صیادی ایران اضافه شده است.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری ایرنا، تاریخ انتشار 29 مرداد 97، کدمطلب: 83006759،www.irna.ir