شعار سال: دستاندرکاران و فعالان حوزه کودک هم برنامههای تخصصی برگزار میکنند؛ از پرداختن به جنبههای تنهایی کودکان تا بررسی ادبیات کودک و حقوق ازدسترفته کودکان. عدهای دیگر از خیریهها و سرپرستیهای کودکان برای این روز و هفته برنامههای نشست و گردهمایی در نظر گرفتهاند و با بردن بچهها به تئاتر و سینما یا دعوت از افراد مشهور سعی میکنند ساعتهای خوشی را برایشان فراهم کنند. البته توجه به این روز در بخشهایی از جامعه پررنگ است اما در سازمانها و نهادهای دولتی و عمومی خیر!. وقتی مرور میکنید نه آموزشوپرورش علاقه داشته برای دانشآموزان برنامهای تدارک ببیند و نه حتی بهزیستی برای مهدکودکها و مکانهایی که کودکان در آنها مستقر هستند کاری میکند. این سؤال بارها مطرح شده و هنوز بیجواب مانده است که آیا آموزشوپرورش که بیشترین ارتباط را با دانشآموزان و کودکان دارد، در برنامهریزیهای متعددش همکاری با هنرمندان و اهالی فرهنگ را هم گنجانده است؟ یا قرار است تمام مسئولیتها بر دوش خانوادهها باشد؟ خانوادههایی که شاید اولویت چندم آنها مسائلی غیر از آموزش باشد. در این میان بسیاری مواقع هم فراموش میشود که همهچیز فقط تهران نیست. همه اتفاقها قرار نیست برای کودکان پایتختنشین برنامهریزی شود. ما هزاران کودک در استانهای مرزی کردنشین داریم، هزاران کودک ترکمن داریم، هزاران کودک بلوچ و سیستانی با تمام مسائلشان داریم. ما در ایران با قومیتها و تنوعهای مختلفی روبهرو هستیم که به نظر میرسد مسئولان فراموش کردهاند و اگر مسئولی در آموزشوپرورش میتوانست به این موضوع توجه کند، گام بلندی بود. هرچند کسانی که در حوزه کودکونوجوان فعال هستند، سعی میکنند نکتههایی را بیان کنند. مانند بیانیه گروه داوری لاکپشت پرنده درباره روز جهانی کودک که با تأکید بر تنوع فرهنگی منتشر شده است. در این بیانیه به ماده 17 کنوانسیون حقوق کودک که کشور ما نیز به آن پیوسته است، اشاره شده که طبق آن دسترسی کودکان به منابع و اطلاعات را جزء حقوق آنان برشمرده و از کشورهای عضو کنوانسیون خواسته است، آن دسترسی را تضمین کنند و موارد زیر را نیز توصیه کرده است: «همکاریهای بینالمللی برای تولید، مبادله و انتشار اطلاعات و مطالب از منابع گوناگون فرهنگی، ملی و بینالمللی»، «تولید و انتشار کتابهای کودکان» و «توجه خاص به نیازهای فرهنگی و زبانی را که به گروههای اقلیت تعلق دارند. در بیانیه گروه داوران لاکپشت پرنده آمده است: «با اینکه فقط کتابهای فارسی کودکونوجوان را داوری میکنند اما با حضور ششساله خود در داوری کتابهای کودکان و نوجوانان ایران کمبود کتابهای باکیفیت به زبانها و گویشهای رایج در ایران را بهعنوان یکی از آسیبهای فرهنگی ارزیابی میکنند. برخورداری از تنوع فرهنگی، زبانی و گویشی یکی از ویژگیهای سازنده ایران عزیز ماست. زبان فارسی در تعامل سازنده با زبانها، گویشها و فرهنگهای دیگر رشد و گسترش یافته است. غفلت از این ویژگی حتی اگر به قصد کمک به زبان فارسی باشد، نتیجهاش برعکس خواهد شد. در دورانی که تنوع فرهنگی قربانی گسترش رسانههای یکسانساز میشود، حفاظت از تنوع فرهنگی و ازجمله زبانها و گویشهای متنوع ایران ضرورتی انکارناپذیر است. گروه داوران لاکپشت پرنده در چنین وضعیتی تألیف و انتشار کتاب به زبانها و گویشهای ایرانی را ضروری دانسته و از نویسندگان، ناشران و کنشگران فرهنگی دعوت میکند تا با توجه به این نکته مهم در تولید و انتشار آثار به زبانها و گویشهای رایج در ایران برای کودکان و نوجوانان بکوشند. همچنین از نهادهای عمومی و دولتی نیز انتظار دارد بستر و زمینه تولید و انتشار ادبیات و کتابهای کودکان و نوجوانان به زبانها و گویشهای رایج در ایران را فراهم کنند. بدیهی است که این اتفاق خجسته به نفع انسجام ملی، زبان فارسی و غنای ادبیات کودکونوجوان ایران خواهد بود».حالا باید دید که دیگران، مسئولان، علاقهمندان، دلسوزان و... نیز قرار است گامهایی در این زمینه بردارند یا خیر؟
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه شرق، تاریخ انتشار 17 مهر97، شماره: 3263