همیشه آن نت‌هایی را می‌نوازند که بیشتر شنیده اید. همیشه قطعه‌هایی را می‌خوانند که بیشتر دوست دارید. سراغ آهنگ‌هایی می‌روند که بار‌ها با کیفیت‌های خوب و صدا‌هایی دلنشین شنیده اید، اما این بار مجبورید با صدا و ساز نه چندان اصولی آن‌ها را بشنوید. اجرا‌های پر نقص، ساز‌های ناکوک و صدا‌های فالش برایشان نه تنها نقطه‌ ضعف نیست، بلکه سکوی پرتابی به اوج خواسته‌های دست یافتنی شان است. هر جا آدم بیشتر باشد، آن‌ها همان جا هستند؛ مترو، بی آر تی، حوالی میدانِ پر رفت و آمدی مانند هفت تیر و خیلی جا‌های دیگر؛ البته دور از چشم پلیس!

اما در میان این نوازنده‌های خیابانی افرادی هستند که ظاهر و شیوه ساز زدنشان متفاوت از دیگر نوازنده‌های خیابانی است. افرادی که از ساز زدنشان معلوم است با موسیقی و قواعدش غریبه نیستند. ۲۵ مرداد امسال در مراسم رونمایی از آلبوم «ایرانِ من»، سهراب پور ناظری آهنگساز این آلبوم صحبت جالبی کرد؛ پور ناظری وقتی صحبت از کنسرت خیابانی به میان آمد، گفت: «آرزوی قلبی من و همایون شجریان برگزاری کنسرت خیابانی است. حتی در خلوتمان به این فکر می‌کنیم که چه می‌شد یک روز مانند نوازنده‌های خیابانی کنار خیابان بنشینیم و بدون این که کسی ما را بشناسد، من ساز بزنم و همایون جان بخوانند. این یکی از آرزوی‌های ماست.»

شاید پور ناظری نمی‌داند که آرزویش، این روز‌ها تنها عرصه فعالیت برخی نوازنده هاست. آن‌هایی که جایی برای معرفی خود و نمایش هنرشان ندارند. برخی از بچه‌هایی که آموزش نوازندگی دیدند و ساز زدن را بلد هستند، به دلیل آن که کسی به آن‌ها میدان نداده است، مجبورند در مکان‌های پر رفت و آمد خودشان را به مخاطبانشان نشان دهند و هنرشان را عرضه کنند. جوانانی که با عشق به سازشان پا روی غرورشان گذاشتند و سرنوشتشان را در کوچه و خیابان جستجو می‌کنند. آن‌ها با ظاهر آراسته و ساز‌های نسبتا حرفه ای، دیگر امیدی به توجه مسئولان فرهنگی، برای جذبشان در ارکستر‌های بزرگ ندارند.

اما تکلیف دسته دیگر نوازندگان خیابانی، پیش از این مشخص است. عده‌ای نه با استعدادند و نه خوش صدا، اما توقعشان کم نیست؛ آن‌ها ساز زدن خیابانی را برای این انتخاب کردند که به پول رهگذران دست پیدا کنند. البته هم که در این راه پول کمی به جیب نمی‌زنند. بر عکس نوازندگان با استعداد که شاید بسیاری پولی هم از سمت رهگذران دریافت نمی‌کنند، این نوازندگان کسب و کار خوبی را از این راه به دست آوردند. یکی از این افراد که ویولنی کهنه و خراب در دست داشت، در بی آر تی مشغول ساز زدن بود. او به خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان گفت: «روز‌های کاری و در ساعات شلوغ شهر، در آمد بدی ندارم. شاید در آمدم به روزی ۱۰۰ هزار تومان برسد. البته من نان هنرم را می‌خورم (!)»

نوازنده‌های خیابانی با کنسرت‌های کوچکشان برای برخی آزار دهنده و برای برخی جذاب و شنیدنی هستند. بعضی رهگذران روی خوش به این افراد نشان می‌دهند و حتی حاضرند مبلغی بابت آنچه شنیده اند، به نوازندگان خیابانی بدهند. برخی هم با بی محلی کردن، نشان می‌دهند که نسبت به این رویداد بی تفاوتند یا به کلی با وجود چنین پدیده‌ای در سطح شهر مخالفند و آن را آزار دهنده می‌دانند. آنچه واضح است، هر کدام از از این نوازندگان متولیان مختلف و شرایط متفاوتی دارند. برخی باید همیشه نگران از نظارت پلیس و نیروی انتظامی باشند و برخی هم زیر سایه وزارت ارشاد!

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری باشگاه خبرنگاران جوان ، تاریخ انتشار2 آذر 97، کدخبر: 6736410، www.yjc.ir